NAUČNICI UPOZORAVAJU

Svake godine osam miliona tona plastike završava u okeanima, a naučnici upozoravaju da ono što obično vidimo kako se akumulira na morskoj površini je manje od vrha ledenog brijega, možda pola posto ukupne količine.

Prizori kućnog otpada koji pluta u velikim nakupinama smeća na otvorenom moru ili je zapleten oko kitova i ptica pretvorili su zagađenje plastikom u jedno od najpopularnijih ekoloških pitanja na svijetu. Već najmanje desetak godina najveće pitanje među naučnicima koji proučavaju morsku plastiku nije zašto je plastika u okeanima tako obilna, nego zašto nije. Ono što naučnici mogu vidjeti i izmjeriti, plutajuće smeće i plastični otpad na plažama, predstavlja samo mali dio ukupne količine plastike koja završava u moru, za Gardijan piše Stefan Burni.

Erik Van Sebile, okeanograf sa Univerziteta Utreht kaže da karte okeana prestaju na površini, a nedostaju pouzdani podaci o tome koliko je plastike na kojoj lokaciji. Postaje očito da plastika u velikim količinama završava u dubljim dijelovima okeana, ukopana u sediment na morskom dnu i raspršena poput oblaka prašine u dubinama.

Možda je najstrašnije, kaže Helge Nieman, biogeohemičarka sa Holandskog kraljevskog instituta za istraživanje mora, to što se plastika može raspasti na toliko male dijelove da ih jedva možemo detektovati. U tom trenutku, kaže Nieman za Gardijan “plastika postaje više hemikalija otopljena u vodi nego što pluta u njoj”.

“Oko 440 kilometara obale, koja se proteže od vrata San Francisko Beja, pored otvorenih voda Monterej Beja do slikovitih planina i šuma Big Sura, kopnena je granica najvećeg američkog morskog rezervata. Svakome ko posjećuje plaže oko Santa Kruza ili se vozi obalnom cestom ima utisak netaknute prirode. Ali to nije cijela istina” napominje Burni.

U posljednje dvije godine, naučnici s obližnjeg Monterej Bej Akvarijum istraživačkog instituta koriste prilagođene podmornice na daljinsko upravljanje kako bi uzimali uzorke gotovo nevidljive plastike koja pluta duboko ispod površine.
“Samo zato što je ne možemo vidjeti ne znači da ona nije tamo”, kaže Anela Čoj, profesorica okeanografije sa Univerziteta Kalifornija u San Dijegu, te vodeća istraživačica na projektu. Ispod onoga što ona naziva površinom kože okeana podmornice pažljivo filtriraju morsku vodu i stvaraju sliku o tome što je u njoj.

Njena ekipa otkrila je da se na dubini od 200 metara u svakom litru vode nalazi se gotovo 15 komada plastike, slično količini koja se nalazi na površini u takozvanom zakrpama smeća. Plastika se nalazila i u uzorcima koje su podmornice uzimale i na maksimalnoj dubini od 1.000 metara. Ali to je tek početak potrage.

“Nakon dvije do tri godine rada, imamo samo jedan set uzoraka jednog dijela svjetskih okeana”, kaže Čoj za Gardian.

Rad ove grupe naučnika među prvima je prebrojao tačnu količinu plastike ispod površine okeana, te pokazao da plastičnog otpada ima u izobilju i u većim dubinama. Naučnici su godinama spekulisali o tome.

Ričard Tomson, okeanolog koji je 2004. godine prvi skovao izraz “mikroplastika” kako bi opisao teško primjtne dijelove dužine ispod dva milimetra, sugerisao je da se velike količine mogu pronaći u dubini okeana i na morskom dnu.

U radu grupe koju predvodi Van Sebile iz 2017. godine, nastavlja Burni, na temelju količine plastike koja dolazi u okean i potencijalnih načina na koje može potonuti, predviđa se da je od 1950. ispod površine završilo 196 miliona tona plastike.

Sljedeći su koraci pokazati odakle dolazi plastika i utvrditi kako se s površine, gdje ju je relativno lako pronaći i pratiti, kreće prema dubinama. Konvencionalno je mišljenje da je vrlo teško pratiti okeansku mikroplastiku do njenog izvora. Međutim, čak i vrlo mali komadići plastike ne moraju izgledati isto. Istražujući kako se lasersko svjetlo raspršuje kad udari u različite komadiće plastike, istraživači mogu stvoriti svojevrstan otisak prsta.

Plastika pronađena u Monterej Beju, na primjer, nije sličila plastici koja se koristi u lokalnoj ribolovnoj opremi, nego se uglavnom radilo o polietilen tereftalatu (PET), polimeru koji se koristi u jednokratnoj ambalaži, što znači da vjerovatno dolazi s kopna, piše Gardian.

0 comments

You must be logged in to post a comment.

  • Naredne tri godine izazovne, na naplatu stiže najviše novca
    on 22/12/2024 at 18:43

    U naredne tri godine Crnoj Gori na naplatu stiže dvije milijarde eura starog duga, a najveći dio Ministarstvo finansija planira da vrati novim zaduživanjem. Takav pristup kritikuju iz opozicije jer je, kažu, pokazatelj neodgovorne ekonomske politike, dok iz vlasti smatraju da je jedino rješenje jer je riječ o naslijeđenim dugovima prethodne vlasti.

  • Na prodaju imovina Vektre Montenegro za 1,6 miliona eura
    on 22/12/2024 at 10:11

    Stečajna uprava Vektre Montenegro raspisala je novi oglas za prodaju dijela imovine tog preduzeća, po ukupnoj početnoj cijeni od 1,6 miliona eura.

  • Analiza poslovanja "Port of Adria” u februaru, onda odluka o kupovini
    on 22/12/2024 at 06:01

    Na tender za nabavku treće mobilne dizalice u Luci Bar za sada se prijavio samo jedan ponuđač, kompanija “Liebherr” iz Rostoka u Njemačkoj. Direktor naše najveće trgovačke luke Ilija Pješčić kaže da se nada da će Luka Bar treću dizalicu imati krajem jula naredne godine. Direktor Luke Bar očekuje da će kompanija "Hamburg port Consulting", u prvoj polovini februara naredne godine, završiti  detaljnu analizu poslovanja kompanije "Port of Adria”

  • Obavezna rezerva 307,79 miliona eura
    on 21/12/2024 at 17:18

    Obavezna rezerva banaka na kraju novembra je, prema podacima Centralne banke (CBCG), iznosila 307,79 miliona eura.

  • Potpisan ugovor za rekonstrukciju puta Petnjica – Bioče
    on 21/12/2024 at 09:44

    Uprava za saobraćaj potpisala je Ugovor sa kompanijom Bemax za rekonstrukciju saobraćajnice koja povezuje Petnjicu i Bioče, u dužini od oko devet kilometara.

  • Radulović: Pomorska linija Bar-Bari kreće krajem juna
    on 21/12/2024 at 09:35

    Pomorska linija Bar-Bari biće krajem juna ponovo uspostavljena, u saradnji s hrvatskom Jadrolinijom, saopštio je ministar pomorstva Filip Radulović i dodao da saobraćati do kraja septembra.

  • Inflacija u novembru u SAD-u sporija od očekivane
    on 21/12/2024 at 07:13

    Indeks privatne potrošnje (PCE) u Sjedinjenim Američkim Državama (SAD) u novembru je dostigao godišnji rast od 2,4 odsto, te mjesečni od 0,1 odsto.

  • Rekordna godina za Aerodrome, opslužili skoro tri miliona putnika
    on 20/12/2024 at 14:57

    Za Aerodrome Crne Gore tekuća 2024. godina je rekordna i po prometu putnika i po bruto poslovnim prihodima. To je sa konferencije za medije u Podgorici poručio izvršni direktor, Roko Tolić.

  • Najviše jahti u Crnoj Gori imaju državljani Srbije
    on 20/12/2024 at 09:33

    Pod crnogorskom zastavom plove jahte u vlasništvu državljana i kompanija iz 49 različitih zemalja. Među njima su najbrojniji vlasnici iz Srbije, Rusije i Crne Gore, ali i iz Sjedinjenih Američkih Država, Švajcarske, Italije, Kazahstana. U crnogorski registar jahti svoja plovila upisali su državljani i kompanije iz egzotičnih država poput Sejšela, Maršalskih Ostrva, Hong Konga…

  • Vlada donijela odluku o osnivanju Razvojne banke
    on 19/12/2024 at 18:36

    Vlada je donijela odluku o osnivanju Razvojne banke Crne Gore, čiji je osnivački kapital 107,5 miliona eura.