Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1671. papa Kliment X dao je titulu nadbiskupa barskog i primasa Srbije Andriji Zmajeviću, što je podrazumijevalo njegovo pravo jurisdikcije nad katolicima u Srbiji. Zmajević je stolovao u Budvi, jer je Bar bio pod turskom upravom.

1684 – U cilju zbacivanja turske vlasti, na zboru Grbljana, knezovi, kapetani i sudije zbora donijeli su odluku o prihvatanju mletačke vlasti. U odluci je zapisano: “Evo, sada je došlo vrijeme uzvišeni principe, da se ispuni naša želja i da dovršimo naše dane pod krilima našeg uzvišenog principa Venecije”.

1685 – Rođen je njemački kompozitor Georg Fridrih Hendl, uz Baha najistaknutiji barokni muzičar. U Hendlovom obimnom opusu najboljim se smatraju opere i oratorijumi: «Rinaldo», «Julije Cezar», «Mesija», «Izrael u Egiptu», «Juda Makabejac». Nastanivši se u Londonu, Hendl je postao centralna ličnost muzičkog života engleske prijestonice, a 1719. povjerena mu je organizacija i vođenje Kraljevske muzičke akademije u Londonu.

1717 – Vladika Danilo  je sazvao Skupštinu plemenskih glavara na Cetinju kako bi se riješilo pitanje odnosa s Mlecima i zajednička akcija protiv Turaka. Skupština je odlučila da se stupi u savez  s Venecijom, bez obzira na prijetnje iz Skadra i Nikšića. Tim povodom skadarski paša napisao je vladici: «Ako opet napadnete i uznemirite Krajinu, moga mi dina, zaboravićete sve što vam se dosad desilo od sultanove vojske».

1792 – Umro je engleski slikar Džošua Rejnolds, jedan od najvećih svjetskih portretista, osnivač Kraljevske umjetničke akademije 1768. i njen prvi predsjednik. Snažno je uticao na englesko slikarstvo svojim stvaralaštvom i teorijskim raspravama o slikarstvu.

1821 – U Rimu je umro engleski pjesnik Džon Kits, čija se djela: soneti, spjev «Endimion», pjesme «Oda slavuju», «Oda grčkoj urni», «Oda jeseni» smatraju najljepšim poetskim ostvarenjima na engleskom jeziku.

1884 – Na sjednici Društva Cetinjske čitaonice donesena je odluka da se gradi pozorišna zgrada koja bi se zvala «Zetski dom». Formiran je i odbor za podizanje građevine. Projektant “Zetskog doma” bio je Josip Slade; građevinskim radovima rukovodio je Jozo Terzović, a zgrada je završena za četiri godine.

1898 – Uhapšen je francuski pisac Emil Zola zbog objavljivanja otvorenog pisma predsjedniku Francuske, pod naslovom «Optužujem», u kojem je optužio vladu za antisemitizam i montirani sudski proces protiv kapetana Alfreda Drajfusa.

1916 – Umro je Ilija Plamenac, vojvoda i senator, prvi i dugogodišnji ministar vojni Crne Gore. Rođen je 23. maja 1821. u Boljevićima u Crmnici. U mladosti  je učio za sveštenika, zbog čega su ga u narodu zvali pop Ilija. Bio je plemenski  kapetan, junak i vojskovođa. Učestvovao je u opsadi Bara 1877, a potom i u oslobađanju Ulcinja. Istakao se u borbama na Fundini, Trijepču i Maljatu. Kao kulturno-prosvjetni aktivista bio je određeno vrijeme predsjednik društva «Gorski vijenac».

1953 – Osnovana je Elektroindustrija «Obod» na Cetinju,  proizvođač, prevashodno, bijele tehnike. Nastao je proširenjem preduzeća «Industrija ribe»  na Rijeci Crnojevića, otvaranjem proizvodnih pogona i saradnjom s kooperantima, domaćim i inostranim. U jeku razvoja zapošljavao je preko 4.000 radnika. Pokretanje Elektroindustrije «Obod» imalo je poseban značaj za tadašnji razvoj Cetinja. Prema statističkim podacima, 1988. u fabrici je proizvedeno 265.000 raznih vrsta hladnjaka, 238.000 ledomata, preko 100.000 mašina za pranje rublja, 549.000 elektromotora i 459 tona raznih vrsta svjetiljki. Početkom 90-ih,  raspadom SFRJ i uvođenjem sankcija, u “Obodu” dolazi do drastičnog pada proizvodnje. Posljednji pokušaj da se fabrika ponovo pokrene bio je 2000, ali bezuspješno, da bi 2009. sasvim bila ugašena.

2007 – U Zavodu za školovanje i profesionalnu rehabilitaciju invalidne djece i omladine u Podgorici, promovisan je prvi udžbenik ( istorija za šesti razred reformisane škole) na Brajevom pismu koji je štampan u Crnoj Gori. Udžbenik je štampan zahvaljujući štampaču na Brajevom pismu koji je Zavodu poklonila Centralna banka Crne Gore.

2008 – U 58. godini umro je bivši predsjednik i premijer Slovenije Janez Drnovšek, doktor ekonomskih nauka. Bio je  predsjednik predsjedništva SFRJ uoči raspada federacije. U julu 1991. uspio je da dogovori povlačenje JNA iz Slovenije, čime je odigrao ključnu ulogu u rađanju nove slovenačke države. Dobitnik je više međunarodnih nagrada za dostignuća i lični doprinos uspješnom preobražaju Slovenije u demokratsku i ekonomski stabilnu državu i njenom uspješnom uključivanju u međunarodnu zajednicu. Autor je brojnih članaka iz oblasti kreditne i monetarne politike i međunarodnih finasijskih odnosa, kao i knjiga „Misli o životu i svijesti“, „Dijalozi“ i „Suština svijeta“. Drnovšeka će crnogorski narod pamtiti po tome što je bio prvi predsjednik jedne zemlje koji je Crnoj Gori, predsjedniku Filipu Vujanoviću, i njenim građanima, dan nakon referenduma čestitao obnavljanje državnosti.

2009 – Na 81. svečanosti dodjele Oskara, film Denija Bojla „Milioner iz blata“, snimljen prema romanu indijskog pisca Vikosa Svarupa, proglašen je za najbolje ostvarenje i dobio je osam nagrada Američke filmske akademije.

2011 – Haški tribunal osudio je penzionisanog generala MUP-a Srbije Vlastimira Đorđevića na 27 godina zatvora, proglasivši ga krivim za zločine nad kosovskim Albancima 1999.

2012 – U Kotoru je, u 92. godini, umro jedan od najistaknutijih stvaralaca crnogorske muzike Božidar Ivanišević. Dugogodišnjim predanim prikupljanjem motiva iz Crne Gore s dubokim osjećanjem i prepoznavanjem karakterističnog ritma i melosa svoga kraja, Ivanišević je stvorio veliki broj pjesama koje žive u narodu kao dio crnogorske muzičke baštine. Među najpoznatijima su: „Poljem se vije“, „Oj, Cetinje ponos grade“, „Mlada Pivljanka“, „Jedno jutro u svitanje zore“, „Kad prošetam Crnom Gorom“…  Božidar Ivanišević dobitnik je  Trinaestojulske nagrade za životno djelo i brojnih drugih priznanja.

2013 – U Beogradu je, u 49. godini, umrla književnica, prevoditeljica i novinarka Tanja Bulatović. Rođena je u Podgorici. Studirala je engleski jezik i književnost u Nikšiću i jugoslovenske književnosti i opštu književnost na Filološkom fakultetu u Beogradu. Početkom devedesetih radila je kao ratni reporter iz Hrvatske i Bosne i Hercegovine. Autorka je romana „Šahovski priručnik za trudnice“, i „Ljubavnici od trešnjevog drveta“, kao i knjige priča „Godine posle“. Prevodila je prozu Vladimira Nabokova, Nortropa Fraja, Oskara Vajlda i drugih. Kao dramaturg i scenarista učestvovala je u realizaciji filma Televizije Crne Gore „Da Capo“, nagrađenog na TV festivalu u Neumu. 

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1959 – Međunarodni sud za ljudska prava otvorio je prvo zasjedanje u Strazburu.

1996 – U Podgorici je predstavom «Muzej biciklističkog ustanka u Crnoj Gori», tekst Zorana Kopitovića, u režiji Slobodana Milatovića, počeo Festival internacionalnog alterantivnog teatra – FIAT, na kome su učestvovale pozorišne grupe iz Mađarske, Velike Britanije, Češke, Slovenije, Makedonije, Španije, Srbije i Crne Gore.

2008 – „Gran pri“ nagrada na međunarodnom Festivalu glumca u Nikšiću, pripala je Zijahu Sokoloviću za režiju predstave „Medvjed“, u produkciji pozorišne družine  „Franc Prešern“ iz Ljubljane, dok je za najbolju proglašena predstava „U lovu na bubašvabe“, u režiji Veljka Mićunovića i produkciji Jugoslovenskog dramskog pozorišta u Beogradu.

2010 – Na Zimskim olimpijskim igrama u Vankuveru, Zlatnu medalju osvojio je 23-godišnji Švajcarac Karlo Janka sa dva minuta, 37 sekundi i 83 stotinke. U konkurenciji 103 skijaša, u Vankuveru je debitovao Nikšićanin Bojan Kosić, koji je nakon dvije serije osvojio 61. mjesto i pobijedio čuvenog Amerikanca Bodija Milera.

2014 – Na Zimskim olimpijskim igrama u Sočiju, Rusija je osvojila 33 medalje, među kojima 13 zlatnih, i tako postala pobjednik igara. Iza Rusije plasirala se Norveška s 26,od čega 11 zlatnih medalja, dok je treća bila Kanada s 25 odličja, među kojima 10 zlatnih.