Izbor i priprema: C. Durdic

Na danasnji dan 1405. umrla je srpska kneginja Milica, zena kneza Lazara Hrebeljanovica. Poslije Kosovske bitke 1389. sklopila je mir s Turcima i upravljala Srbijom u ime maloljetnog sina Stefana. Kasnije se zamonasila i podigla manastir Ljubostinja, gdje je sahranjena kao monahinja Evgenija.

1786 – Nakon pobjeda Crnogoraca na Vucjem dolu i Fundini, ruski car Aleksandar II u obracanju moskovskom plemstvu izrekao je komplimente na racun crnogorske vojske, odlucivsi da tim povodom odlikuje 50 crnogorskih i hercegovackih boraca.

1821 – Roden je Fjodor Mihajlovic Dostojevski, jedan od najvecih ruskih i svjetskih knjizevnika, koji je kroz psiholoska stanja likova otkrio u svojoj prozi najdublje slojeve ljudske duse, dobro i zlo u covjeku. Njegovo djelo postalo je u 20. vijeku neiscrpan izvor za najraznovrsnije knjizevno-teorijske, estetske, psiholoske i filozofske studije i tumacenja. Uticao je na ukupnu evropsku i americku knjizevnost, a posebno cesto su se na njega pozivali ekspresionisti u knjizevnosti i egzistencijalisti u filozofiji. Poznata djela:”Zlocin i kazna”, “Braca Karamazovi”, “Bijedni ljudi”,”Ponizeni i uvrijedeni”, “Zapisi iz mrtvog doma”, “Idiot”.

1855 – Umro je danski filozof Obi Seren Kjerkegor, zastupnik antihegelijanskog pravca, kriticar hriscanstva kao crkvene dogme i zacetnik egzistencijalizma. Za zivota je bio nepoznat izvan Danske i tek je posthumno, gotovo stotinu godina kasnije stekao svjetsku slavu. Znacajno je doprinio jednoj od sustinskih tendencija egzistencijalisticke filozofije, zasnovanoj na cinu postojanja, na culno- estetskom i neposredno ljudskom, ciji uticaj i danas traje. Poznata djela: “Ili-ili: fragmenti zivota”, “Pojam strepnje”, “Bolest na smrt”, “Filozofske mrvice”.

1869 – Roden je Vitorio Emanuele III, italijanski kralj od 1900. do 1946, ozenjen Jelenom, kcerkom crnogorskog kralja Nikole I. Podrzao je Musolinijev rezim i 1936. je proglasen carem Etiopije, a 1939. kraljem Albanije. Abdicirao je 1946. u korist sina Umberta, nadajuci se da ce tako spasiti Savojsku dinastiju, ali su se Italijani u junu 1946. na plebiscitu izjasnili za republiku.

1878 – U Becu je umro Stjepan Mitrov Ljubisa, crnogorski pisac i politicar. Roden je u Budvi 29. februara 1824. Bio je sekretar budvanske Opstine, potom poslanik u Dalmatinskom saboru u Zadru, a nakon toga i clan Carevinskog vijeca u Becu. Svoj politicki program ispunio je borbom za ravnopravnost naroda i jezika u okviru Austrougarske i za zblizavanje slovenskih naroda. Stjepan Mitrov Ljubisa pripada redu najznacajnijih crnogorskih pripovjedaca. Pisao je izvornim narodnim jezikom. Zavidno mjesto u knjizevnoj istoriji obezbijedila su mu djela:”Pripovjesti crnogorske i primorske”,”Kanjos Macedonovic” i “Pricanja Vuka Dojcevica”.

1918 – Kapitulacijom Njemacke zavrsen je Prvi svjetski rat u kojem je ucestvovalo 36 drzava. Zivot je izgubilo oko 10 miliona ljudi. Bezuslovna kapitulacija, prema kojoj je Njemacka morala da napusti sve okupirane zemlje na zapadu i istoku, Alzas i Lorenu i lijevu obalu Rajne, potpisana je u zeljeznickom vagonu u francuskom mjestu Kompijenj.

1948 – Na inicijativu sportskih radnika Niksica: Dragana Perovica, Milije Jocovica, Bozidara Muja Stevovica i Kicuna Ljeskovica osnovan je Atletski klub >>Sutjeska>>. Prvi predsjednik kluba bio je Bimo Harovic, takode jedan od osnivaca. Ovaj, uz podgoricku “Buducnost” i “Mornar” iz Bara najstariji atletski kolektiv u Crnoj Gori iznjedrio je veliki broj takmicara – drzavnih reprezentativaca, osvajaca medalja na domacim i inostranim sampionatima.

1993 – U Podgorici je osnovana nevladina organizacija “Almanah”, koja je okupila preko 300 intelektualaca razlicitog konfesionalnog, nacionalnog i kulturoloskog predznaka u cilju istrazivanja, ocuvanja i predstavljanja kulturno-istorijskog nasljeda Muslimana-Bosnjaka u Crnoj Gori. Nevladina organizacija “Almanah” pokrenula je 1994. i casopis Almanah, i objavila brojne vrijedne knjige.

2000 – Stupio je na snagu Zakon o Centralnoj banci Crne Gore, cime je zaokruzena monetarna vlast u Crnoj Gori, inaugurisana godinu dana ranije, uvodenjem njemacke marke u platni promet Republike.

2004 – U francuskoj vojnoj bolnici Persi kraj Pariza umro je, u 75, godini palestinski predsjednik Jaser Arafat, idejni voda visedecenijske borbe Palestinaca za nezavisnu domovinu. Arafat je jedan od osnivaca ilegalne organizacije Al Fatah (1964) – jezgra Palestinske oslobodilacke organizacije, na cijem je celu bio od 1968. Kao ucesnik mirovnih pregovora, s izraelskim premijerom Jicakom Rabinom i ministrom inostranih poslova Simonom Peresom dobio je 1994. Nobelovu nagradu za mir.

2005 – Na Univerzitetu Crne Gore prvi put je organizovana odbrana diplomskog rada posredstvom Interneta. Student Ekonomskog fakulteta u Podgorici Vladan Jovanovic diplomirao je, naime, s Univerziteta Grand Kanion u Arizoni (SAD) posredstvom direktne video i audio veze s podgorickim Ekonomskim fakultetom na temu “Elektronsko bankarstvo”.

2009 – Lideri Njemacke i Francuske Angela Merkel i Nikola Sarkozi prvi put su od Prvog svjetskog rata zajedno prisustvovali obiljezavanju kraja tog sukoba i porucili da je vrijeme da se proslavi pomirenje i prijateljstvo njihovih zemalja.

Na danasnji dan dogodilo se i sljedece:

1918 – Marsal Jozef Pilsudski proglasio je nezavisnu republiku Poljsku.

1945 – Odrzani su prvi poslijeratni izbori u Jugoslaviji na osnovu kojih je konstituisana Ustavotvorna skupstina Demokratske Federativne Jugoslavije.

1952 – Dzon Mulin i Vejn Dzonson u Los Andelesu prvi put su prikazali svoj izum – video rikorder.

1961 – Sovjetski grad Staljingrad preimenovan je u Volgograd.

1975 – Proglasena je nezavisnost Angole, poslije pet vjekova portugalske kolonijalne vlasti. Prvi predsjednik Narodne Republike Angole postao je Agostinjo Neto.

1992 – Engleska anglikanska crkva napustila je vjekovnu tradiciju i dopustila zenama da budu svestenice.

2008 – U sportskom centru “Moraca” u Podgorici, kosarkasi Buducnosti pobijedili su turski tim “Galatasaraj” 93:62 i plasirali se u Eurokup.

2012 – Novoosnovani ragbi klub ,,Buducnost”, pojacan s nekoliko igraca iz inostranstva, odigrao je prvu utakmicu na stadionu Crvene stijene u Tolosima protiv prvog crnogorskog ragbi kluba ,,Arsenal” iz Tivta.