Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1815. Napoleon Bonaparta pobjegao je iz zatočeništva na ostrvu Elba, i uz pomoć grupe sljedbenika povratio vlast u Francuskoj. Njegova druga vladavina, nazvana «sto dana» okončana je u junu, nakon vojnog poraza kod Vaterloa.

1831 – U bogatoj plemićkoj porodici u Saratovu rođen je Pavel Apolonovič Rovinski, ruski naučnik i putopisac. Kao strastveni putnik obišao je mnoge, posebno slovenske zemlje. Od maja 1879. kada se obreo u Crnoj Gori, s manjim prekidima proveo je i posvetio ovoj, kako je govorio , drugoj njegovoj domovini, gotovo 27 najboljih stvaralačkih godina. Bavio se kompleksnim izučavanjem Crne Gore, zadirući u više naučnih disciplina: u geografiju, arheologiju, istoriju, etnografiju, filozofiju, folkloristiku, istoriju književnosti, speleologiju. Napisao je o Crnoj Gori brojne studije, rasprave, članke i višeslojno, kapitalno djelo «Crna Gora u prošlosti i sadašnjosti», koje je u tri toma sa šest svezaka, s preko 3.700 stranica, objavila Ruska akademija nauka. Pavel Apolonovič Rovinski učestvovao je aktivno i u kulturno-prosvjetnom i javnom životu Crne Gore. Umro je u Sankt Peterburgu 1916.

1846 – Stupio je na snagu dogovor, postignut između Petra II Petrovića Njegoša i Ali-paše Rizvanbegovića o postavljanju pandura na granici između Crne Gore i Hercegovine.

1928 – U Nikšiću je otvoreno gradsko pozorište prikazivanjem Tolstojeve drame «Moć tame», čime je istovremeno obilježena i  stogodišnjica rođenja velikog ruskog pisca.

1968 – U Nikšiću je osnovana Književna zajednica, koja nosi ime pisca i profesora Vladimira Mijuškovića. Zajednica je, u biblioteci «Obzorje», objavila preko 400 knjiga svojih članova, afirmišući pretežno mlađe stvaraoce.

2002 – U Beogradu je umro književni kritičar, esejista i istoričar književnosti, akademik Novo Vuković. Rođen je u Merulji (Žabljak) 3. juna 1937. Završio je Filozofski fakultet u Beogradu 1960, a na istom fakultetu doktorirao 1975. Bio je profesor Filozofskog fakulteta u Nikšiću i član Crnogorske akademije nauka i umjetnosti. Objavio je 10 knjiga i preko 200 naučnih i stručnih radova. Poznata djela: «Pripovijedanje kao opsesija», «Pripovijetke Stefana Mitrova Ljubiše», «Uvod u književnost za djecu i omladinu».

2004 – U avionskoj nesreći u blizini Stoca – 50 km istočno od Mostara, poginuo je predsjednik Makedonije Boris Trajkovski, šest njegovih najbližih saradnika i dva pilota. Makedonska delegacija na čelu s Trajkovskim putovala je u Mostar na konferenciju o investiranju u Bosnu i Hercegovinu.

2007 -Međunarodni sud pravde u Hagu donio je presudu da Srbija nije odgovorna za genocid u Srebrenici 1995, ali je neizručivanjem Ratka Mladića Tribunalu prekršila Konvenciju o genocidu. Međunarodni sud konstatovao je takođe  da Crna Gora nije strana u sporu, zato što je Srbija pravni nasljednik bivše države. Time je zaključen proces koji je trajao od 1993, kada je Bosna i Hercegovina podnijela tužbu protiv SRJ, odnosno Srbije i Crne Gore zbog genocida i agresije.

2008 – Evropski komesar za proširenje Oli Ren izjavio je nakon sastanka s crnogorskim predsjednikom Filipom Vujanovićem da će svaka zemlja na Zapadnom Balkanu napredovati ka uključivanju u Evropsku uniju prema sopstvenim zaslugama.

2008 – Kosovski premijer Hašim Tači upozorio je Srbiju da, kako je rekao, zaboravi na svaku pomisao da kontroliše djelove Kosova. „Razumijemo i poštujemo mirne reakcije garantovane zakonom, ali nećemo dozvoliti da teritorijalni integritet Kosova bude ugrožen“, rekao je Tači.

2009 – Haški tribunal oslobodio je bivšeg predsjednika Srbije Milana Milutinovića za zločine nad kosovskim Albancima 1999, dok su predsjednik vlade Savezne Republike Jugoslavije Nikola Šainović, komandant Treće armije Vojske Jugoslavije Nebojša Pavković i načelnik štaba MUP-a na Kosovu Sreten Lakić osuđeni na po 22 godine, a generali Dragoljub Ojdanić i Vladimir Lazaraveć na po 15 godina zatvora.

2009 – Rimokatolički biskup Ričard Vilijamson javno se izvinio zbog izjava o poricanju holokausta i tvrdnji da u holokaustu nije stradalo više od 300 hiljada Jevreja iako zvanični podaci govore da je stradalo šest miliona. Vilijamson u svom izvinjenju nije naveo da li je promijenio svoj stav.

2010 – U Hagu je počelo suđenje penzionisanom generalu vojske bosanskih Srba Zdravku Tolimiru, jednom od najbližih saradnika Ratka Mladića.

2011 – Više stotina demonstranata, protestujući u centru Zagreba  protiv hrvatske Vlade, sukobilo se s policijom koja je upotrijebila silu. U sukobima demonstranata i policije povrijeđene su 33 osobe.

2011 – Irska vladajuća partija Fiana Fejl suočila se s najtežim porazom u posljednjih 80 godina nakon što su glasači, ogorčeni zbog finansijskog kolapsa i ponižavajućeg izbavljenja iz finansijske krize, uskratili podršku vladi.

2012 – U 89. godini umro je Erland Jozefson, omiljeni glumac slavnog švedskog reditelja Ingmara Bergmana. Zahvaljujući ulogama u Bergmanovim filmovima – “Prizori iz bračnog života”, “Krici i šaputanja”, “Jesenja sonata”, “Fani i Aleksandar” – stekao je međunarodnu slavu. Posljednji zajednički film “Saraband” (nastavak “Prizora iz bračnog života”), Bergman i Jozefson snimili su 2003. Igrao je i u filmovima Andreja Tarkovskog “Nostalgija” (1983) i “Žrtva” (1986).

2014 – Gusinje je odlukom Skupštine Crne Gore postalo punopravna 23. crnogorska opština. Status opštine ponovo je dobilo nakon šest decenija. U centru grada, tim povodom, slavilo se do kasnih večernjih sati, a uz crnogorsku vijorile su se i albanska i bošnjačka zastava, dok su na džamiji bila upaljena svjetla (kandilji), kao u vrijeme vjerskih praznika.

2014 – Hiljade Rusa, koji čine većinu stanovništva na Krimu, zahtijevale su nezavisnost tog dijela Ukrajine. Tokom protesta sukobili su se s demonstrantima koji su podržavali nove vlasti u Kijevu. Krim je pripojen Ruskom carstvu 1783, dok je sovjetski lider Nikita Hruščov 1954. promjenom unutrašnjih granica, poluostrvo poklonio Ukrajini.Istoga dana lideri ukrajinskih protesta imenovali su kandidate za ministre u novoj vladi nakon svrgavanja predsjednika Viktora Janukoviča, dok je Rusija u stanje pripravnosti, u blizini ukrajinske granice stavila 150 hiljada vojnika, mada je negirala da je nenajavljena vojna vježba u zapadnom ruskom regionu povezana s događajima u Ukrajini, ali je uslijedila usred niza oštrih izjava o sudbini ruskih građana i interesa u toj zemlji. Tokom protesta koji su prošli bez većeg nasilja, jedna osoba je stradala, kako su mediji javili, najvjerovatnije od srčanog udara.

2014 – U Meksiku je, u 67. godini, umro jedan od najvećih španskih muzičara 20. vijeka, gitarista Pako de Lusija, pravo ime Fransisko Sančez. De Lusija je prvi španski gitarista koji je dobio počasni doktorat čuvenog Berkli koledža iz Bostona. Bio je sinonim za flamenko gitaru i istovremeno jedan od najoriginalnijih umjetnika tog žanra. U višedecenijskoj karijeri pronio je širom svijeta slavu flamenko muzike. Objavio je više desetina albuma i sarađivao s nekim od najčuvenijih svjetskih muzičara kao što su pijanista Čik Koria, gitaristi Džon Meklaflin, Leri Korijel i Al Di Meala, kao i pjevač Brajan Adams, s kojim je radio muziku za film „Don Huan de Marko“. Proslavio se nakon objavljivanja kompozicije „Entre dos aguas“ ( 1973), a pravo međunarodno priznanje stekao je 1981. s albumom „Friday night in San Francisco“, koji je snimio s Džonom Meklaflinom i Di Mealom. Priznanje mu je donijela i sopstvena verzija čuvene kompozicije Huana Rodriga „Koncert za Aranhuez“.

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1915 – Njemci su u Prvom svjetskom ratu, u borbi protiv Francuza kod Malankura, prvi put u istoriji ratovanja upotrijebili bacače plamena.

1935 – Škotski fizičar Robert Votson Vat demonstrirao je prvi kompletan i praktično upotrebljiv radar.

1936 – Adolf Hitler je u Njemačkoj otvorio prvu fabriku za proizvodnju tzv. «narodnog vozila» /folksvagen/.

1949 – Nakon formiranja više rukometnih klubova u crnogorskim gradovima, na Cetinju je održano prvo, nezvanično prvenstvo Crne Gore u rukometu.

1980 – Egipat i Izrael uspostavili su diplomatske odnose, čime je okončano 30-godišnje ratno stanje između te dvije zemlje.

2007 – Čuvenom američkom reditelju Martinu Skorsezeu dodijeljen je Oskar za film „Dvostruka igra“.