Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 2006. „Odlukom građana Crne Gore obnovljena je nezavisna Crna Gora“, rekao je u ranim jutarnjim satima lider bloka za nezavisnost, crnogorski premijer Milo Đukanović u slavljeničkoj atmosferi pred brojnim pristalicama u zgradi Vlade, nakon prebrojanih 99 odsto glasova na referendumu održanom dan ranije. „Imamo državu i nikada više nećemo dozvoliti da je izgubimo“, poručio je tom prilikom Đukanović. Đukanović je čestitao nezavisnost i državi Srbiji, s kojom je Crna Gora od 1992. do referenduma bila u državnoj zajednici, i izrazio uvjerenje da će i ona doprinijeti opštoj regionalnoj stabinosti i brzoj i kvalitetnoj evropskoj i evroatlantskoj integraciji čitavog Zapadnog Balkana. Istoga dana s izaslanikom visokog predstavnika EU Miroslavom Lajčakom sastala su se četiri lidera unionista Andrija Mandić, Predrag Bulatović, Predrag Popović i Ranko Kadić koji su, ne mireći se s neuspjehom, zatražili provjeru preliminarnih rezultata referenduma i ponovno brojanje glasačkih listića na svim izbornim mjestima. Prvu čestitku povodom izglasavanja nezavisnosti Crne Gore na referendumu, održanom 21. maja, predsjedniku Filipu  Vujanoviću uputio je predsjednik Republike Hrvatske Stjepan Mesić.

Ostali datumi: 1016. godine, tokom boravka u Prespi kod makedonskog cara Vladislava, ubijen je na prevaru dukljanski knez Vladimir. Vladao je Dukljom – Zetom do 998. kada ga je zarobio makedonski car Samuilo. Dok je tamnovao, u Vladimira se zagledala careva kćerka Kosara. Samuilo je uslišio želju svoje kćeri da se uda za dukljanskog kneza Vladimira i vratio mu upravu nad njegovom zemljom, kojom je vladao iz Ostrosa u Krajini. Poslije Vladimirove smrti 1016, Kosara je njegove posmrtne ostatke pohranila u  zadužbinu crkvu Bogorodice Krajinske, odakle ih je albanski velikaš Karlo Topija prenio u manastir Svetog Jovana Krstitelja, podignut 1380. kod Elbasana. Ljubav Vladimira i Kosare ovjekovječena je u poznatoj legendi, a na dan Vladimirove smrti pripadnici sve tri konfesije u Crnoj Gori iznosili su svake godine Vladimirov krst na vrh Rumije kod Bara, sve do 2005. kada je taj običaj prekinut zbog postavljanja metalne crkvice Srpske parvoslavne crkve u Crnoj Gori, na to mjesto.

1805 – Rođen je istaknuti italijanski bibliotekar, istoričar i bibliograf,  Đuzepe Valentineli, prvi koji je uradio bibliografski popis knjiga o Crnoj Gori, onda kad je ona za evropsku nauku i kulturu bila nepoznata zemlja. Tokom putovanja po Dalmaciji i Crnoj Gori 1839. Valentineli je napisao svoje najznačajnije djelo “Bibliografski ogled o Dalmaciji i Crnoj Gori”, koje je nekoliko puta dorađivano. Bibliografija  sadrži 168 naslova posvećenih Crnoj Gori. 

1813 – Rođen je njemački kompozitor Rihard Vagner, uz Verdija najznačajniji romantičarski operski kompozitor 19. vijeka, tvorac njemačke muzičke drame, reformator opere i orkestra. Stvarao je muzičke drame epskih razmjera, proširio Betovenov simfonizam u operskoj partituri i postigao prožimanje dramske radnje i muzike. Za muzičke drame pretežno iz njemačke mitologije, pored sopstvenih simboličkih i filozofskih gledišta, kao i uticaja  Šopenhauerove i Ničeove filozofije, sam je pisao tekst i muziku i tako stvorio „jedinstveno muzičko djelo“ u kome su sjedinjeni tekst, muzika, igra, slika i inscenacija. Poznata djela:” Ukleti Holanđanin”, “Tristan i Izolda”, “Prsten Nibelunga”, “Parsifal”.

1885 – Umro je francuski književnik Viktor Igo, uz Balzaka najznačajnija ličnost u francuskoj književnosti, priznati rodonačelnik francuskog romantizma i preteča svih francuskih pjesničkih škola 19. vijeka. Počeo je da piše u tradicionalnoj formi, kao ubijeđeni monarhist, ali je postepeno pristupao romantizmu, politički evoluirao prema ljevici i postao republikanac. Pod Lujem Filipom postao je per Francuske i član Francuske akademije, a 1848. bio je izabran za republikanskog poslanika u ustavotvornoj skupštini. Zalagao se za slobodu štampe, ukidanje smrtne kazne i za socijalne reforme. Nakon državnog udara Napoleona Bonaparte, odlazi u devetnaestogodišnje izgnanstvo. Pisao je pjesme, pozorišne komade, romane, eseje, pamflete i dr. Poznata djela: romani “Jadnici”  “Zvonar Bogorodične crkve”, pozorišni komadi „Ernani“, „Lukrecija Bordžija“, političko-satirična zbirka pjesama protiv Napoleona III „Kazne“, pamflet „Napoleon mali“.

1905 – Rođen je profesor Vukoman Džaković, istoričar književnosti. Još kao student počeo je da skuplja narodne pjesme, u prvom redu tužbalice, da bi 1954. objavio antologiju “Nove crnogorske tužbalice”. Priredio je i zbirku “Crnogorske narodne junačke pjesme”, antologiju lirskih pjesama kralja Nikole i raspravu “Kralj Nikola u svom dobu”. Vukoman Džaković umro je 1991. godine.

1993 – Osnovana je na Cetinju Matica Crnogorska, nezavisna organizacija koja se zalaže za integraciju demokratske  Crne Gore  u mediteranski i evropski kulturni prostor, te za uspostavljanje univerzalnih kriterijuma i standarda u svim oblastima. U izdanju Matice, objavljen je krajem devedesetih program “Crna Gora pred izazovima budućnosti “, koji sadrži suštinska pitanja za razvoj Crne Gore. Od 2000. u izdanju Matice izlazi istoimeni časopis za društvena pitanja, nauku i kulturu. Prvi predsjednik Matice Crnogorske bio je akademik Božina Ivanović, a potpredsjednik, akademik Svetlana-Kana Radević.

2011 – Bivši američki predsjednik Bil Klinton posjetio je Crnu Goru. U razgovoru s crnogorskim zvaničnicima Igorom Lukšićem, Milom Đukanovićem i Svetozarom Marovićem, Klinton je ocijenio da je Crna Gora na dobrom putu ostvarenja zacrtanih ciljeva i nazvao je zemljom velikih potencijala i prirodnih ljepota. Tokom boravka u Crnoj Gori, Klinton je održao predavanje na konferenciji „Balkanska inicijativa za jačanje društava Jugoistočne Evrope“ u Budvi, kao i predavanje na Fakultetu za turizam u Baru, gdje mu je predsjednik Atlas grupe Duško Knežević uručio titulu počasnog doktora nauka Univerziteta Mediteran. „Treba da nastavite s integracijama regiona, kako u Evropsku uniju, tako i u NATO, ali treba da radite i na internim integracijama“, kazao je Klinton obraćajući se balkanskim liderima na konferenciji u „Splendidu“, na kojoj su učestvovali i bivši predsjednici Slovenije i Hrvatske Milan Kučan i Stjepan Mesić. Boravak bivšeg američkog predsjednik Bila Klintona na Crnogorskom primorju bio je u bezbjednosnom smislu jedan od najbolje organizovanih događaja u Crnoj Gori.

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

337 – Umro je rimski car Konstantin I Veliki, prvi rimski car  koji je prihvatio hrišćanstvo u Rimskom carstvu. Godine 325. sazvao je prvi hrišćanski koncil u Nikeji.

1859 – Rođen je engleski pisac Artur Konan Dojl, proslavljeni autor kriminalističkih romana u kojima su glavni junaci detektiv Šerlok Holms i njegov prijatelj doktor Votson.

1907 – Rođen je engleski pozorišni i filmski glumac, režiser i producent Lorens Olivije, jedan od  najboljih tumača Šekspirovih likova. Lorens Olivije dobitnik je Oskara za film “Hamlet”,  a 1970. dobio je i plemićku titulu.

1918 – Njemački avioni bombardovali su Pariz u Prvom svjetskom ratu.

1939 – Hitler i Musolini potpisali su “Čelični pakt”  o desetogodišnjem vojnom i političkom savezu Njemačke i Italije.

1943 – U Moskvi je saopšteno da je raspuštena Komunistička internacionala – Kominterna. Smatra se da je to bio Staljinov gest dobre volje prema zapadnim saveznicima u Drugom svjetskom ratu.

1970 – Umro je jugoslovenski reditelj i scenograf  Bojan Stupica. Od 1949. bio je reditelj i jedan od glavnih organizatora u Jugoslovenskom dramskom pozorištu u Beogradu, a od 1957. režirao je u beogradskom “Ateljeu 212” i u “Narodnom pozorištu”.

1972 – Predsjednik SAD Ričard Nikson susreo se u Moskvi s predsjednikom Vrhovnog Sovjeta Sovjetskog Saveza Leonidom Brežnjevom, kao prvi američki predsjednik koji je posjetio Sovjetski Savez.

1992 – Generalna Skupština Ujedinjenih  nacija primila je u punopravno članstvo tri bivše jugoslovenske republike Sloveniju, Hrvatsku i Bosnu i Hercegovinu.

2004 – Na 57. međunarodnom filmskom festivalu u Kanu “Zlatnu palmu” dobio je Majkl Mur za dokumentarni film “Farenhajt 9/11”, koji duhovito i žestoko kritikuje politiku američkog predsjednika Džordža Buša.

2004 – Na zvaničnoj ceremoniji u indijskoj predsjedničkoj palati, novi premijer Monmohan Sing položio je zakletvu. Sing je za premijera Indije imenovan nakon što je lider Kongresa Sonja Gandi ( nasljednik dinastije Nehru-Gandi) odustala od te funkcije poslije napada hindu nacionalista zbog njenog italijanskog porijekla.

2008 – U Bariju je otvoren Bijenale mladih umjetnika Evrope i Mediterana na kome su Crnu Goru predstavljali Milena Jovićević-Popović i Željko Reljić.