18. novembar
Izbor i priprema: C. Durdic
Na danasnji dan 9. godine roden je rimski car Tit Flavije Vespazijan, osnivac dinastije Flavija. Tokom vladavine od 69. do smrti 79. pokorio je Galileju i zauzeo krajeve oko Jerusalima i zaveo stednju u zemlji. U Rimu je podigao velicastvene gradevine poput Koloseuma, Kapitola i Amfiteatra.
1784 – Nakon rukopolozenja u Sremskim Karlovcima za arhijereja, vladika Petar I, tokom boravka u Becu, zatrazio je preko ruskih izaslanika prijem kod ruske carice Katarine II u namjeri da otkloni nesporazume izmedu dvije zemlje.
1786 – Roden je njemacki kompozitor Karl Marija Fridrih Ernst fon Veber, tvorac njemacke romanticne opere. Posebno je znacajna njegova opera “Carobni strijelac” kojom je prekinuo s tradicijom italijanske opere i uveo romantizam u muzicko-scensku umjetnost. Vodio je opere u Pragu i Drezdenu, radio i u Londonu, gdje je i umro 1826, a osamnaest godina kasnije, na inicijativu Riharda Vagnera, njegovi zemni ostaci preneseni su u Drezden. Pisao je razna djela za klavir i orkestar, od kojih je danas jos jedino poznato “Poziv na igru” i to kao baletska muzika u Berliozovoj obradi. Njegova opera “Eurijanta” (1823) smatra se prethodnicom Vagnerovog “Loengrina”.
1901 – U Pljevljima je otvorena gimnazija, jedna od najstarijih srednjih skola u Crnoj Gori. Prvobitno je nosila naziv Srpska gimnazija, kao jedina niza gimnazija u raskoj oblasti, na Kosovu i Metohiji, da bi od 1913. nastavila rad kao Kraljevska crnogorska drzavna gimnazija. Od 1903. do 1912. pod upravom gimnazije radila je Devojacko-radnicka skola. U prvi razred Gimnazije 1901. upisano je 70 ucenika iz Pljevalja i okolnih mjesta.
1922 – Umro je francuski pisac Marsel Prust. Njegov knjizevni postupak u ciklusu romana “U potrazi za izgubljenim vremenom” (1913), i na planu sadrzaja i na planu forme, zaokupljao je paznju knjizevnih kriticara i istoricara tokom citavog 20. vijeka. Svoje kapitalno djelo pisao je desetak godina, bolestan i u gotovo potpunoj izolaciji i odustajanju od svih drugih poslova. Ciklus romana (Put k Svanu, U sjenci procvalih djevojaka, Vojvotkinja de Guermante, Sodoma i Gomora, Zatocenica, Bjegunica i Pronadeno vrijeme) od 3.200 stranica obuhvata razdoblje druge polovine 19, pocetak 20. i Prvi svjetski rat, kao i teme koje su u to doba potresale francusko drustvo, kao sto je bila Drajfusova afera. Djelo “U potrazi za izgubljenim vremenom” predstavlja esejizirane memoare s preko dvije hiljade likova iz najrazlicitijih drustvenih sredina, povezanih vremenom, kao uzrokom svih preobrazaja i promjena. Smatra se da je, uz Kafku i Dzojsa, Prustovo djelo presudno uticalo na razvoj modernog romana u proslom vijeku.
1991 – Nakon 86 dana opsade, pripadnici Jugoslovenske narodne armije usli su u razruseni Vukovar. U borbama s hrvatskim snagama poginulo je vise hiljada ljudi, medu kojima veliki broj civila. Od 45.000 stanovnika, oko 10.000, koliko je ostalo u gradu, izaslo je iz podruma u kojima su proveli gotovo tri mjeseca.
1993 – Lideri Juzne Afrike, crnci i bijelci, odobrili su ustav kojim je oznacen kraj politike aparthejda u toj zemlji.
1999 – Na samitu OEBS-a u Istanbulu usvojena je Povelja o evropskoj bezbjednosti kojom se sukobi unutar drzava smatraju legitimnim predmetom brige medunarodne zajednice.
2008 – Medunarodni sud pravde u Hagu proglasio se nadleznim za tuzbu Hrvatske protiv Srbije, kojom se tvrdi da je zvanicni Beograd odgovoran za genocid pocinjen nad nesrbima u toj republici od 1991. do 1995.
Na danasnji dan dogodilo se i sljedece:
1910 – U Meksiku je izbila seljacka revolucija cije su vode bili Panco Vila i Emilio Zapata. Tokom revolucije koja je trajala do 1917. poginulo je vise od milion ljudi.
1943 – U Kolasinu je odrzana Skupstina Antifasistickog fronta zena Crne Gore na kojoj je izmedu ostalog odluceno da zene Crne Gore pokrenu svoj list.
0 comments