PODACI NASA

Prema podacima NASA, tokom proteklih godinu dana Zemlji se priblizilo oko hiljadu asteroida, ali su svi prosli pored planete na bezbjednom rastojanju.

Godisnje, u prosjeku, sedam svemirskih tijela stigne do Zemljine povrsine. Ona ne izazivaju ozbiljna razaranja, ali mogu da izazovu strah, kao u slucaju Celjabinskog meteorita. Tokom nama poznate geoloske istorije, bilo je manje od deset katastrofalnih sudara Zemlje sa asteroidima.

Pod ledenim pokrovom Antarktika, u oblasti Vilksove zemlje, nalazi se ogroman krater precnika oko 500 kilometara. Americki naucnici su 2009. godine, na osnovu analize podataka sa satelita “Grejs”, zakljucili da je rijec o krateru koji se obrazovao u sudaru svemirskog tijela i Zemlje, pise Sputnjik.

Prema procjenama strucnjaka, to se dogodilo prije oko 250 miliona godina, sto se poklapa sa najvecim masovnim pomorom na Zemlji – permskim (poslednji period paleozoika).

Tada je nestalo 96 odsto morskih i 73 odsto kopnenih kicmenjaka. To je jedini put u istoriji nase planete kada je doslo i do masovnog izumiranja insekata: nestalo je gotovo 83 odsto vrsta iz te klase.

Zivotinje, medutim, nisu uginule momentalno. Prema istrazivanju Masacusetskog univerziteta, izumiranje je trajalo oko 60.000 godina.

Kineski naucnici, ipak, smatraju da je taj period bio znatno kraci i da je 90 odsto vrsta nestalo tokom nekoliko hiljada godina. Uzroci su bili vulkanska zima, efekat staklene baste i povecanje kiselosti okeanske vode – rezultat naglog povecanja vulkanske aktivnosti na teritoriji danasnjeg Sibira.

Postoje, naravno, i alternativne teorije o masovnom izumiranju tokom perma: iznenadna eksplozija metana, promena hemijskog sastava morske vode, pa cak i pad drugog asteroida – na teritoriji danasnje Australije.

Nestanak dinosaurusa

Mnoge vrste dinosaurusa takode su mogle da nestanu sa Zemlje zbog ogromnog asteroida koji je pao prije 66 miliona godina na poluostrvo Jukatan, u savremenom Meksiku. Tada je na tom mjestu bilo more duboko najmanje 30 metara.

Prema istrazivanju medunarodne grupe naucnika, udar asteroida o morsko dno bio je uporediv sa eksplozijom deset atomskih bombi. Mocni cunamiji visoki po nekoliko stotina metara pogodili su kopno. Zapalile su se sume, a pozari su se sirili hiljadama kilometara.

Iz stena u koje je udario asteroid isparili su minerali koji sadrze sumpor, zbog cega se u atmosferi naslo najmanje 325 milijardi tona te supstance. To je izazvalo globalno zahladenje.

Dinosaurusi, leteci gusteri, brojni mekusci i mnoge druge zivotinjske vrste nisu prezivjele tu kataklizmu. Uginulo je 16 odsto porodica morskih zivotinja, kao i 18 odsto porodica kopnenih kicmenjaka.

Pre oko 34 miliona godina planeta je ostala bez 15 odsto svih vrsta zivotinja. U okeanu je izumrlo najvise drevnih vrsta kitova, a na kopnu je katastrofa najvise pogodila kopitare.

U knjizi Sergeja Visnjevskog iz Instituta za mineralogiju i petrografiju Ruske akademije nauka navedena je hipoteza o tome da je izumiranje bilo rezultat naglog zahladenja, izazvanog padom dva asteroida odjednom: u Sjevernoj Americi i u Sibiru.

Analiza stijena iz tog geoloskog perioda je pokazala da su u pocetku srednje godisnje temperature rasle, a da je zatim doslo do jakog zahladenja. Vremenski se ono poklapa sa padom asteroida.

Prema misljenju geologa sa univerziteta u Kaliforniji i Teksasu, poslije udara nebeskih tijela o Zemlju, zbog ogromne kolicine prasine, atmosfera je postala manje prozracna za sunceve zrake, zbog cega je doslo do globalnog zahladenja. Nisu sve zivotinje mogle da se prilagode nagloj promeni klime, sto je dovelo do njihovog izumiranja.

Nebeska platina

Jedno od posljednjih velikih izumiranja dogodilo se prije oko 13.000 godina. Tada je planeta zauvjek ostala bez mamuta, velikih bizona i gigantskih lenjivaca. Jedan od razloga je ledeno doba, za koje se zna na osnovu analize ledenih jezgara Grenlanda.

Americki naucnici su 2007. godine iznijeli hipotezu da je ledeno doba rezultat pada asteroida ili komete na Zemlju. Dvanaest godina kasnije to je potvrdeno, i to na osnovu proucavanja koncentracije platine na nekoliko tacaka planete. Stvar je u tome sto ovaj metal u velikim kolicinama sadrze meteoriti: ako ga ima mnogo u stenama, moze se govoriti o kosmickom udaru.

Strucnjaci su pronasli sloj sa povisenim sadrzajem platine u Juznoj Africi, na Grenlandu, u Zapadnoj Aziji, Juznoj i Sjevernoj Americi i u Evropi. Svi slojevi su datirani na isti period — prije 12.680 godina.

0 comments

You must be logged in to post a comment.

  • Anđušić: U Budvi imamo nastavak opasne prakse
    on 15/01/2025 at 07:44

    Događajima u Skupštini opštine Budva nije iznenađen poslanik DPS-a Mihailo Anđušić.

  • Camaj: U saopštenjima nema priče zajedničkoj platformi manjina
    on 15/01/2025 at 05:56

    Komentarišući pisanja pojedinih medija da manjine razgovaraju o zajedničkoj platformi, Nikola Camaj iz Albanskog foruma za Radio Crne Gore navodi da u njihovim saopštenjima nema priče o tome. Analitičar Stefan Đukić ističe da je priča o platformi manjina vjerovatno želja opozicije da se vlast uzdrma, što je legitiman način političke borbe.

  • Vlada smijenila Gorana Danilovića s funkcije direktora AKOKVO
    on 14/01/2025 at 18:29

    Vlada Crne Gore je na današnjoj telefonskoj sjednici smijenila direktora Agencije za kontrolu i obezbjeđenje kvaliteta visokog obrazovanja (AKOKVO) i predsjednika Ujedinjene Crne Gore Gorana Danilovića.

  • "Za razliku od nekih, Ibrahimović čuva ugled Crne Gore"
    on 14/01/2025 at 17:42

    Potpredsjednik Bošnjačke stranke i poslanik Jasmin Ćorović kazao je da to što je Ervin Ibrahimović ugostio ministra diplomatije Hrvatske Gordana Grlić Radmana na brodu Jadran, govori upravo o brizi za državne interese, jer se radi o popravljanju narušenih odnosa između dvije države, Hrvatske i Crne Gore, koje, kako je rekao, sigurno nije narušio Ervin Ibrahimović.

  • CGO: ASK da reaguje, Džaferadžović ima dvije funkcije u Fondu rada
    on 14/01/2025 at 15:04

    Centar za građansko obrazovanje (CGO) je podnio inicijativu Agenciji za sprečavanje korupcije (ASK) da utvrdi postojanje sukoba interesa u slučaju Alise Džaferadžović, koja istovremeno obavlja dvije funkcije u Fondu rada – predsjednice Upravnog odbora i savjetnice.

  • Mikijelj nikada ne bi sebi dozvolio da uvrijedi ili povrijedi jednu ženu
    on 14/01/2025 at 14:51

    Nova srpska demokratija Budve se oštro ograđuje povodom teksta „Policija podnijela prijavu protiv Mikijelja, Božović i Tmušić" i pokušaja, kako ističu, portala „Vijesti“ da poveže Mladena Mikijelja sa ponašanjem koje je karakteristično za one protiv kojih su se tokom svog javnog i političkog angažmana neprekidno borili.

  • DFC: Danilović iznio dezinformacije o protestu u Podgorici
    on 14/01/2025 at 14:48

    Predsjednik Ujedinjene Crne Gore Goran Danilović iznio je dezinformaciju o tome kako su učesnici protesta 5. januara u Podgorici pjevali uvredljive pjesme protiv srpskog naroda, saopšteno danas iz Digitalnog forenzičkog centra.

  • Vlada će sazvati sjednicu SO Budva
    on 14/01/2025 at 14:35

    Vlada će sazvati sjednicu lokalne skupštine u Budvi, ali termin još nije određen, mada se kao najizgledniji razmatra kraj januara, saznaje Portal RTCG.

  • Bojović: Vlada da razmotri zabranu ulaska Grlić Radmanu u Crnu Goru
    on 14/01/2025 at 14:25

    Crnogorska Vlada trebalo bi najozbiljnije da razmotri mogućnost da ministru vanjskih i evropskih poslova Hrvatske Gordanu Grlić Radmanu zabrani ulazak u Crnu Goru, kazao je poslanik Demokratske narodne partije (DNP) Vladislav Bojović.

  • "Moguća koalicija Jovanovića sa DPS-om izazvala bi ogorčenje"
    on 14/01/2025 at 14:04

    Potpredsjednik Opštine Budva Nikola Jovanović donio je odluku o privremenom finansiranju, koja će, nakon objavljivanja u Službenom listu, stupiti na snagu i time riješiti problem funkcionisanja grada do rješenja političke krize. Zbog dešavanja na sjednici Skupštine 10. januara, budvanska policija podnijela je prekršajne prijave protiv nosioca liste “Za budućnost Budve” Mladena Mikijelja, gradske menadžerke Marijane Božović i člana opštinskog obezbjeđenja Gorana Tmušića. Analitičar Srđan Vukadinović smatra da dešavanja u metropoli turizma svjedoče da su naše institucije neefikasne, dok Vojin Grubač vjeruje da javnost neće prihvatiti eventualnu koaliciju liste Nikole Jovanovića sa DPS-om.

  • Povećanje srazmjernih penzija zavisi od odgovornosti poslanika
    on 15/01/2025 at 05:43

    Udruženja penzionera apeluju na donosioce odluka da usvoje budžet kako bi se povećale srazmjerne penzije većine korisnika koje su ispod 450 eura, koliko iznosi minimalna penzija u našoj zemlji. Ministar socijalnog staranja, brige o porodici i demografije Damir Gutić za Radio Crne Gore ističe, da će zakon početi pravno da djeluje kad se usvoji u Parlamentu, a da li će to biti u januaru ili martu, zavisi od poslanika koji treba da riješe nesuglasice i usvoje zakon.

  • U 2026. planirana gradnja 480 km autoputeva, opozicija skeptična
    on 14/01/2025 at 18:58

    Većina idejnih projekata za izgradnju 480 kilometara autoputeva i brzih cesti kroz Crnu Goru biće završena tokom ove godine, kako bi se u 2026. krenulo sa konkretnom gradnjom, kazali su za Televiziju Crne Gore iz Ministarstva saobraćaja. Opozicija, međutim, ne krije skepticizam. Ne vjeruju u ranija obećanja i najave premijera, da će Vlada do 2030. završiti 18 dionica auto-puteva i brzih cesti kroz Crnu Goru.

  • Skuplje sve vrste goriva
    on 14/01/2025 at 06:10

    Sve vrste goriva skuplje su tri centa, saopštili su iz Ministarstva rudarstva, nafte i gasa.

  • Zbog naplate PDV-a na onlajn trgovinu više posla za Upravu carina
    on 13/01/2025 at 19:30

    Od početka januara primjenjuju se nova pravila za sve koji kupuju onlajn iz inostranstva. Izmjenama Zakona o PDV-u građani plaćaju puni porez na sve pošiljke i kupovinu umjesto dosadašnjeg neoporezivog iznosa do 75 eura. Ekonomski analitičar Mirza Mulešković smatra da će takva Vladina odluka na kupce djelovati kontraproduktivno, dok iz Ministarstva finansija ne misle tako i kažu da u decembru bilježe povećan promet.

  • ToMontenegro pregovara o nabavci još jednog aviona
    on 13/01/2025 at 18:37

    Nacionalni avio-prevoznik ToMontenegro planira proširenje flote. U toku su pregovori za nabavku jednog aviona, kazao je za RTCG izvršni direktor kompanije Vuk Stojanović. Nacionalni avio-prevoznik, prema njegovim riječima, posluje mnogo bolje u odnosu na plan, a pitali smo ga i kako predstavnici kompanije ubuduće planiraju da poboljšaju poslovanje.

  • Za razvoj Aerodroma Tivat 11 miliona eura
    on 13/01/2025 at 18:25

    Vlada je usvojila informaciju o početku eksproprijacije nepokretnosti u okviru faze II razvoja Aerodroma Tivat na lokalitetima katastarskih opština (KO) Đuraševići i Mrčevac.

  • Vanredna sjednica SO Herceg Novi o Institutu Igalo 16. januara
    on 13/01/2025 at 16:46

    Na kolegijumu predsjednika Skupštine opštine Herceg Novi za četvrtak 16. januar u 10 časova dogovoreno je održavanje vanredne sjednice lokanog parlamenta na kojoj će jedina tačka dnevnog reda biti Institut „Dr Simo Milošević“.

  • Podsjetili na obavezu popisa zaliha i plaćanja razlike akcize na mirna vina
    on 13/01/2025 at 10:13

    Uprava carina podsjetila je na obavezu popisa zaliha, obračuna i plaćanja razlike akcize na mirna vina u skladu sa zakonom.

  • Andrijevica, uprkos manjem budžetu, svim zaposlenima redovno izmiruje zarade
    on 13/01/2025 at 06:04

    Malena i siromašna Opština Andrijevica, uprkos manjem budžetu, svim svojim zaposlenima redovno izmiruje zarade. Predsjednik opštine Željko Ćulafić (SNP) kazao je Portalu RTCG da je to rezultat odgovornog rada i realno planiranih budžeta.

  • Cilj 100.000 tona naftnih rezervi za tri mjeseca
    on 13/01/2025 at 05:38

    Ekonomski analitičar Oleg Filipović poručio je za Radio Crne Gore (RCG) da se rezerve formiraju iz naknade koja se uvodi na maloprodajnu cijenu, te da će je platiti krajnji potrošač. Napominje da zbog globalne krize moramo imati rezerve. Ekonomska analitičarka Mila Kasalica kaže da je Zakon o sigurnosti snabdijevanja naftnim derivatima samo početak u obezbjeđivanju strateških rezervi, te da nije u pitanju markiranje.