U SPOMEN DOMU U BUDVI

Otvaranjem izložbe “Spomen-obilježja u Budvi posvećena Stefanu Mitrovu Ljubiši”, počela je ovogodišnja manifestacija “Ljubišini dani”, posvećena ovom znamenitom Budvaninu, a u organizaciji JU Muzeji i galerije Budve.

U Spomen domu “Stefan Mitrov Ljubiša” prisutnima se obratila direktorica Muzeja i galerija Budve Lucija Đurašković, koja je naglasila da vrijednost jednog pisca ili umjetnika-stvaraoca uopšte, pokazuje se u rezultatima do kojih se dolazi u tumačenjima njegovog djela što ukazuje na njegovu savremenost, odnosno univerzalnost.

“S obzirom na činjenicu da je Ljubiša kao rijetko koji pisac u posljednje vrijeme istraživan i čija tumačenja, skoro po pravilu, inspirišu na dalja i dalja izučavanja, ove godine ćemo u okviru ‘Ljubišinih dana’ predstaviti dva zbornika posvećena njegovom književnom djelu, kao i zbornik koji se dotiče nematerijalne kulturne baštine njegovih Paštrovića. Pored predavanja akademika Radomira Ivanovića bićemo u prilici da pogledamo kratku predstavu na temu Ljubišine “Skočiđevojke”, a u izvođenju Dramskog studija Budva. Na programu su i tri izložbe. Izložba koju sjutra otvaramo u Petrovcu je posvećena vjekovnoj vezi Paštrovića sa ruskim dvorom, a druga, koju otvaramo dan kasnije, u Modernoj galeriji ‘Jovo Ivanović’, će nas preko portreta uvažene Rajne Krulj podsjetiti na umjetnike i književnike koji su stihom i kistom, kao i naš Ljubiša, dotakli prostravstva vječnosti”, kazala je Đurašković.

Izložbu je zvanično otvorila gospođa Mila Baljević, ditektorica JU Narodna biblioteka Budve.

“Skoro svaka generacija Budvana je od 1878. godine do danas, nazivala spomen-obilježja njegovim imenom, misleći time da dostojno i trajno obilježi uspomenu na njega. Budva se može ponositi ljudima koji su u prošlosti dali velikog truda da se dobrim spomen-obilježjima oduže svom zastupniku, koji nikad nije zaboravio svoj narod i rodni kraj. Cilj ove izložbe je da se afirmiše kultura sjećanja na književnika, kulturnog radnika, prevodioca i političara, da se javnost putem dokumentarno-edukativnog izloženog materijala podsjeti na odnos lokalne zajednice prema njenom velikanu, kao i da se lokalna zajednica podstakne na odgovorniji odnos prema svom kulturnom nasljeđu”, istakla je Baljević.

U srijedu 26. februara u 19 časova u Modernoj galeriji “Jovo Ivanović” u budvanskom Starom gradu, biti otvorena izložba “Stihom i kistom do vječnosti”, autorke Rajne Krulj. Izložba pripada kulturnom programu manifestacije “Ljubišini dani”, a u okviru programa otvaranja svoje stihove će govoriti autorka Rajna Krulj.

GOSTOVANJE CENTRA ZA KULTURU BERANE

Predstava “Lice” rađena u produkciji Centra za kulturu Berane, po tekstu Aleksandra Galina, a u režiji Zorana Rakočevića gostuje u Kotoru, na Velikoj sceni Kulturnog centra “Nikola Đurković” u četvrtak 27. februara u 20 sati.

U predstavi glume Danilo Lončarević, Vanja Jovićević, Đorđije Tatić i Maša Labudović.

Scenografiju i kostimografiju potpisuje Ivanka Vana Pelević, a producentkinja predstave je Jelena Šoškić.

Prodaja ulaznica po cijeni od pet eura biće u prodaji na dan predstave od 10 do 12 sati i od 18 do 20 sati.

Kako ističe u kratkom opisu predstave, naslov “Lice” sugeriše na problem jednog od likova koji je morao da promijeni identitet kako bi sačuvao goli život. U pitanju je krupan kriminalac, ali ga Galin portretiše kao “dobrog” čovjeka, koji se samo uzgred bavio sumnjivim poslovima, ali je imao uredan lijep život, ženu koju voli i sl. Nasuprot njega je estetski hirurg, doktorica koja mu je promijenila lični opis, ali i ona je u sumnjivim transakcijama, prenošenjem para u inostranstvo, kupovini nekretnina na Kipru i u Crnoj Gori. I njen identitet je poljuljan, kao i sopstvo njenog supruga, propalog psihologa koji je izgubljen, nesnađen u ovom cijelom sistemu koji sam po sebi gubi identitet. Supruga bivšeg kriminalca sada je nesrećna, izgubila je ljubav svog života – dakle svi likovi su u tranziciji od srećnog prema vještačkom, koje pokušava da simulira normalan i pristojan život.

“Gubljenje identiteta tema je, svakako, u širem planu, ali uži fenomen koji nas naziva odnosi se na pojavu nestanka ličnog opisa čovjeka pred opskurnim naletom brzog sumnjivog kriminalno stečenog novca koji se uvukao u sve pore društva i koji narušava brak kao najmanju porodičnu zajednicu”, navodi se u kratkom sinopsisu.

Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1500.  prilikom povratka iz Italije u Crnu Goru, Đurđe Crnojević je upao  u mletačku klopku, a potom izručen Turcima koji su ga sproveli u Skadar i dalje u Carigrad. Posljednje vijesti o njemu datiraju iz 1503. godine. Nakon njegovog zagonetnog nestanka nastupio je period podlovćenskog principata, u kome je funkcionisala stara institucija crnogorske vlasti – Opštecrnogorski zbor.

1851 – U Risnu, koji je bio pod austrougarskom vlašću, u najvećoj tajnosti izveden je “Gorski vijenac”. Bila je to prva izvedba “Gorskog vijenca” za Njegoševa života, i prva izvedba u Boki Kotorskoj na narodnom jeziku, koju je, kako se pretpostavlja, organizovao Vuk Vrčević, jedan od Njegoševih sekretara i vjernih saradnika.

1873 – Rođen je italijanski operski pjevač Enriko Karuzo, jedan od najvećih tenora u istoriji opere. Bio je posebno cijenjen kao izvođač uloga u operama Đuzepea Verdija i Đakoma Pučinija i kao interpretator italijanske kancone. Jedan je od prvih pjevača koji je snimio gramofonsku ploču.

1888 – Umro je srpski botaničar i prirodnjak Josip Pančić. Opisao je oko 80,  do tada nepoznatih, biljnih i životinjskih vrsta, otkrio endemsko-reliktni četinar, poznat kao «Pančićeva omorika « i objavio oko 30 naučnih radova. Osnovao je i uredio Botaničku baštu u Beogradu.

1899 – Umro je osnivač britanske novinske agencije Rojters, njemački Jevrej Paul fon Rojter, po kome je nazvana najstarija svjetska agencija.

1910 – Proglašen je Zakon o podjeli Crne Gore na 10 oblasti. Do 1878. u Crnoj Gori je bilo osam nahija, a nakon oslobođenja novih krajeva ukupno deset. Godine 1903. teritorija knjaževine bila je podijeljena na pet, a 1910. kao kraljevina, imala je 10 oblasti. 

1956 – Na završetku 20. Kongresa Komunističke partije Sovjetskog Saveza, Nikita Hruščov pročitao je takozvani Tajni referat u kojem je izložio posljedice Staljinove vladavine i kulta ličnosti.

1964 – Pobjedom nad Listonom u Majamiju, Kasijus Klej, od 1965. Muhamed Ali, postao je prvi put prvak svijeta teške kategorije u boksu. Titulu je devet puta uzastopno uspješno odbranio, a oduzeta mu je 1967. sudskom presudom zbog odbijanja da bude mobilisan za rat u Vijetnamu.

1972 – Sovjetski vasionski brod «Luna 20» vratio se na Zemlju s uzorcima Mjesečevog tla.

1983 – Umro je američki pisac Tenesi Vilijams, čuven po psihološkim dramama u maniru lirske simbolike. Poznata djela «Staklena menažerija», «Tramvaj zvani želja» i «Mačka na usijanom limenom krovu».

2000 – Međunarodni Crveni krst saopštio je  da je još nepoznata sudbina oko 3. 000 ljudi s Kosova, nestalih za vrijeme sukoba srpskih snaga bezbjednosti i kosovskih Albanaca od 1998. do ’99. i da među nestalim licima ima najviše kosovskih Albanaca.

2005 – U bolnici u Oksfordu umro je Piter Benenson, osnivač međunarodne organizacije “Amnesti internešenel”. Organizaciju za zaštitu ljudskih prava, koja u svijetu važi za jednu od najznačajnijih nezavisnih organizacija i ima 1,8 miliona članova, Benenson je osnovao 1961. godine.

2006 – Visoki predstavnik Evropske unije za spoljnu politiku Havijer Solana pozvao je vlast u Crnoj Gori da prihvati predlog Unije da validna većina na referendumu bude 55 odsto od izašlih birača, čime je osujećeno zalaganje zvanične Podgorice za 41 odsto registrovanih birača.

2009 – Predsjedniku Crne Gore Filipu Vujanoviću uručena je u Moskvi godišnja nagrada Međunarodnog fonda jedinstva pravoslavnih naroda za doprinos jačanju jedinstva pravoslavnih naroda i širenje hrišćanskih vrijednosti. Vujanović se u Moskvi sastao i s ruskim predsjednikom Dmitrijem Medvedevim, s kojim je razgovarao o perspektivama bilateralne saradnje u ekonomskoj i humanitarnoj sferi.

2010 – Crnu Goru posjetio je ministar inostranih poslova Palestine Riad Malki i ponudio Crnoj Gori usluge diplomatskih predstavništava Palestine, koja se nalaze u 96 zemalja svijeta, a od Crne Gore zatražio da posreduje u pomirenju između Izraela i njegove zemlje. Šefovi diplomatija Crne Gore i Palestine Milan Roćen i Riad Malki potpisali su Protokol o političkim konsultacijama crnogorskog Ministarstva vanjskih poslova i palestinske nacionalne vlasti. Malki se u Podgorici sastao i s premijerom Đukanovićem i predsjednikom parlamenta Rankom Krivokapićem, i svoju posjetu Crnoj Gori, na koju je, kako je rekao, dugo čekao,  ocijenio  istorijskom.

2010 – Vlada Crne Gore usvojila je Predlog zakona o pravima pacijenata. Zakonom je definisano pravo pacijenta na slobodan izbor doktora, pravo na sve informacije o zdravstvenom stanju, o bolesti, uključujući i dijagnozu, te načinu pružanja zdravstvene zaštite, korišćenju ljekova i sl. Zakonom je takođe definisano da pacijent ima pravo i na zaštitu podataka i zaštitu svoje privatnosti, na informacije o promjenama na listi čekanja, kao i pravo na prigovor direktoru zdravstvene ustanove i zaštitniku prava pacijenata. Zakonom je propisana i naknada štete pacijentu, kao i mogućnost tužbe protiv počinioca greške, a ne protiv ustanove.

2013 – Na 85. dodjeli Oskara  s četiri odličja trijumfovao je film tajvanskog reditelja Anga Lija „Pijev život“, koji je prije najnovijeg priznanja dobio i Oskara za film „Planina Broukbek“ iz 2010. Prva dama Amerike Mišel Obama za film 2013. proglasila je  ostvarenje „Argo“ reditelja Bena Afleka, dok je Oskar za najbolji film izvan engleskog govornog područja pripao austrijskom reditelju Mihailu Hanekeu za film „Ljubav“. Za najboljeg glumca proglašen je Danijel Dej Luis   za ulogu u filmu „Linkoln“, osvojivši time i  trećeg Oskara. Za najbolju sporednu ulogu u filmu „Jadnici“ Oskara je dobila En Hatavej, a Dženifer Lorens za glavnu ulogu u filmu „U dobru i u zlu“.

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1979 – U Crnogorskom narodnom pozorištu premijerno je izvedena predstava «Spasitelj», tekst Vaska Ivanovića, u režiji Branislava Mićunovića. Uloge su tumačili Petar Božović, Dragan Garić, Sunčica Todić, Šerif Aljić, Budimir Sekulović, Gojko Burzanović, Mladen Nelević, Drago Malović i drugi.

2007 – U velikom studiju RTV Crne Gore održan je Montenegro song, prvi izbor predstavnika Crne Gore za tradicionalni evropski festival Evroviziju, odnosno Eurosong. Na Montenegro songu najviše glasova osvojila je kompozicija “Ajde kroči”, u izvođenju mladog soliste Stevana Fedija.

BOGDANOVIĆ OTVORIO

Ministar kulture Aleksandar Bogdanović danas je u Mojkovcu otvorio modernizovani 3D bioskop, koji funkcioniše u okviru Centra za kulturu “Nenad Rakočević”.

Projekat tehničke modernizacije bioskopske sale obuhvatio je i instaliranje 3D opreme, a Ministarstvo kulture realizovalo ga je u saradnji sa Programom Ujedinjenih nacija za razvoj u Crnoj Gori (UNDP) i Opštinom Mojkovac.

“Ministarstvo je prepoznalo Mojkovac kao jedan od centara razvoja kulture na sjeveru naše države, što posebno važi kada je u pitanju kinematografija. Utemeljenje za tu orijentaciju nalazimo u tradiciji – u onome što, iz godine u godinu, živi upravo u ovoj sali, kao najdugovječniji filmski festival u našoj državi. Iz tog razloga, zaključili smo kako postoji potreba da filmskoj publici u Mojkovcu pružimo bolje uslove, a Centru za kulturu moderne sadržaje, kao podsticaj za još bolji rad”, kazao je ministar Bogdanović.

Realizacijom projekta Mojkovac je pozicioniran kao centar sjevera države u oblasti bioskopske – prikazivačke djelatnosti, a ministar Bogdanović siguran je da će to biti samo uvod u uspostavljanje čvršće saradnje sa regionalnim distributerima.

“Upravo to je najbolji način za valorizaciju tehničke modernizacije koju smo sproveli u proteklom periodu“, naglasio je ministar Bogdanović.

Dodao je i da će ovakvi projekti biti u fokusu rada Ministarstva kulture i u razdoblju koje slijedi, posebno kada je riječ o sjeveru države.

Na otvaranju je govorio i predsjednik Opštine Mojkovac Ranko Mišnić, koji je podsjetio da tradicija poštovanja filma u ovom gradu živi već 45 godina.

„Savremena oprema koju danas dobijamo učiniće je mladom i modernom i predstavljaće novu epohu u njenom razvoju. Zato je današnje otvaranje modernog 3D bioskopa posebno značajno za Mojkovac, jer mi imamo posebnu obavezu da ovu bioskopsku salu držimo ne samo živom već i punom“, naglasio je Mišnić.

Ministarstvu kulture posebno je zahvalio zato što 3D tehnologija od danas postaje dio projekcija u ovoj sali i omogućava ljubiteljima velikog platna da opet s ponosom kažu da je Mojkovac bio i ostaće grad filma.

Izražavajući veliko zadovoljstvo zbog uspješno realizovanog projekta modernizacije bioskopa, direktorica mojkovačkog Centra za kulturu Ljiljana Jokić tim povodom uručila je zahvalnice Ministarstvu kulture i UNDP-u.

“Ministarstvo kulture napravilo je iskorak podržavajući projekte „Razvoj kulture sjevera“ i „Kreativna Crna Gora“. Unapređenje bioskopa u Mojkovcu samo je jedan od projekata u strategiji razvijanja kreativnih industrija, kao mogućnosti da mnoge manifestacije, a u prvom redu Mojkovačka filmska jesen, postanu održive. Ministarstvo kulture prepoznalo je Mojkovac kao grad koji ima potencijal za razvijanje i popularizaciju filmske umjetnosti”, kazala je Jokić.

U modernizovanoj bioskopskoj sali, za čuju opremu je izdvojeno oko 70.000 eura, prva projekcija upriličena je za najmlađu publiku, pa su mojkovački mališani danas uživali gledajući animirani film „Frka“ u 3D tehnologiji.

U CNP-U

Film “To mora biti raj” režisera Elia Suleimana biće prikazan u utorak 25. i srijedu 26. februara na Sceni Studio u 20.30 sati, u okviru programskog segmenta Cinema Studio.

“To mora biti raj” je komedija koju je režirao Elia Suleiman, inspirisan svojom domovinom – Palestinom. Ujedno i glavni glumac, Elia Suleiman odlučuje da započne novi život, ali otkriva da ga Palestina prati kud god da krene. Njegov novi život pretvara se u komični niz grešaka.

Kako se navodi u saopštenju CNP-a, film je osvojio Specijalnu nagradu žirija na Kanskom filmskom festivalu, a nominovan je još u kategorijama Nagrada za najboljeg glumca, Nagrada za najbolju glumicu, Nagrada za najboljeg režisera i Zlatnu palmu.

U SRIJEDU

Pozorišna predstava“Lice”po tekstu Aleksandra Galina, u režiji Zorana Rakočevića biće izvedena u srijedu 26. februara, u 20 sati u Velikoj sali CZK-a Tivat.

Tema komada koji je rađen u produkciji Centra za kulturu Berane, je gubljenje čovjekovog identiteta pred nemilosrdnim naletom sumnjivog kapitala.

„U pitanju je krupan kriminalac, ali ga Galin portretiše kao “dobrog” čovjeka, koji se “samo uzgred” bavio sumnjivim poslovima, ali je imao uredan lijep život, ženu koju voli i sl. Nasuprot njega je estetski hirurg, doktorica koja mu je promijenila lični opis, ali i ona je u sumnjivim transakcijama, prenošenjem para u inostranstvo, kupovini nekretnina na Kipru i u Crnoj Gori. I njen identitet je poljuljan, kao i sopstvo njenog supruga, propalog psihologa koji je izgubljen, nesnađen u ovom cijelom sistemu koji sam po sebi gubi identitet“, piše u saopštenju

U predstavi igraju Danilo Lončarević, Vanja Jovićević, Đorđije Tatić i Maša Labudović.

Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1443. rođen je mađarski kralj Matija Hunjadi, poznat kao Matija I Korvin. Uspješno je ratovao protiv Turaka i Habsburgovaca; 1486. zauzeo je Beč. Reformisao je državu, a u Požunu, današnja Bratislava osnovao je 1465. univerzitet i 1472. prvu štampariju. Poslije njegove smrti 1490, Mađari su izgubili sve teritorije koje je osvojio.

1473 – Mletačko Viječe devetorice dodijelilo je plemićku titulu Ivanu Crnojeviću i njegovim nasljednicima. Iako je imao problema u odnosima s Venecijom, gospodar Zete prihvatio je titulu, želeći da dobije podršku Republike pred osvajačkim prijetnjama Mehmeda II.

1840 – Posredstvom austrijskog kapetana Fridriha Oreškovića, počela je da radi mješovita crnogorsko-austrijska komisija za razgraničenje između dvije države. Njegoš je tim povodom u Paštroviće, kao članove komisije, poslao četiri perjanika, čiji je šef bio pop Jovan Plamenac.

1848 – U Londonu je na njemačkom jeziku objavljen «Manifest komunističke partije», koji su prema odluci Kongresa tajnog radničkog udruženja «Savez komunista» održanog u Londonu, novembra 1847, napisali Karl Marks i Fridrih Engels.

1868 – Kongres Sjedinjenih Američkih Država pokrenuo je, prvi put u američkoj istoriji, postupak impičmenta protiv predsjednika države Endrjua Džonsona. Optužen za kršenje Ustava, Džonson je bio primoran da se naredne godine povuče s predsjedničkog položaja.

1900 – Donesen je u okviru Crnogorske mitropolije Zakon o platama sveštenstva, a uz njega i naredba da sveštenici u parohijama obavljaju besplatno sve svete obrede.

1920 – U Orahovu (Kuči) kod Podgorice rođen je Miladin-Šego Vujošević, prvi doktor političkih nauka u Jugoslaviji, profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu. Naslijedivši očev vedar duh i postojanost, a po majčinoj liniji bliski potomak crnogorskog vojvode i pisca Marka Miljanova, vrlo rano se istakao slobodoumnošću i hrabrošću. Kao gimnazijalac pristupio je naprednom pokretu i učestvovao u živoj političkoj borbi u predratnoj Podgorici. Sa sedamnaest godina primljen je u SKOJ, a u Komunističku partiju 1941. Nakon gimnazije, 1939. upisuje se na Tehnički fakultet u Beogradu i nastavlja revolucionarni rad. Početkom rata (1941) prekida studije, vraća se u Crnu Goru i učestvuje u organizovanju Trinaestojulskog ustanka. Iste godine odlazi na front i  učestvuje u Pljevaljskoj bici, nakon koje postaje politički rukovodilac u Prvoj proleterskoj brigadi. U bici na Sutjesci 1943. teško je ranjen, što ostavlja ozbiljne i trajne posljedice na njegovo zdravlje. Početkom 1945. saznaje da su u borbi poginula njegova braća Dimitrije i Milisav. Uprkos svemu, po završetku rata iznova se vraća nauci i obrazovanju. Završava Pravni fakultet i dvogodišnje studije na Institutu društvenih nauka u Beogradu. Doktorsku disertaciju “Kategorija dohotka u sferi neproizvodnih djelatnosti u okviru našeg društvenoekonomskog sistema”, odbranio je 1965. na Visokoj školi političkih nauka u Beogradu. U profesorskoj i političkoj karijeri bio je predavač političke ekonomije na više vojnih i civilnih visokih škola i fakulteta i ekonomski savjetnik u saveznim organima i organizacijama. Objavio je osam knjiga i većih studija i oko četrdeset članaka i rasprava. Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i brojnih vojnih i građanskih odlikovanja. Poginuo je u saobraćajnoj nesreći 19. avgusta 1972. Sahranjen je u porodičnoj grobnici u rodnom Orahovu

1990 – Umro je italijanski državnik Alesandro Pertini, predsjednik Italije od 1978-85. Učesnik u pokretu otpora tokom Drugog svjetskog rata, bio je jedan od najpopularnijih političara poslijeratne Italije.

1992 – Na osnovu izvještaja  generalnog sekretara Ujedinjenih nacija Butrosa Galija i na zahtjev jugoslovenske vlade, Savjet bezbjednosti Ujedinjenih nacija usvojio je rezoluciju 743 o upućivanju mirovnih snaga u Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju /UNPROFOR/. Glavni grad Bosne i Hercegovine – Sarajevo, kao neutralna zona, izabran je za komandni punkt 14 hiljada «plavih šljemova».

2005 – Na željezničkoj pruzi u mjestu Sutivan kod Bijelog Polja poginuo je, u 43. godini, poznati crnogorski umjetnički fotograf Vojislav Radonjić. Po završetku grafičke škole u Podgorici, Radonjić je bio repro-fotograf u dnevnom listu “Pobjeda”, a od 1995. samostalni snimatelj. Izlagao je na brojnim foto-izložbama u zemlji i inostranstvu i dobio brojna domaća i inostrana priznanja i nagrade, među kojima i prestižnu “Kodak – nagradu za slajd”. Bio je član  Udruženja profesionalnih fotografa Crne Gore, predsjednik i sekretar  podgoričkog Foto-kino kluba i drugih fotografskih asocijacija. Sarađivao je s brojnim novinskim kućama, časopisima i magazinima.

2008 – Kubanska nacionalna skupština izabrala je za predsjednika te zemlje Raula Kastra, brata Fidela Kastra koji se 19. februara povukao s vlasti, nakon 49 godina vladavine.

2009 – Naučnici su saopštili da su u antarktičkom ledu pronađeni planinski vijenci veličine Alpa. Antarktik je pod ledom oko 35 miliona godina, a leda je toliko, ocijenili su naučnici, da bi njegovo topljenje povećalo nivo svjetskih mora za 57 metara. Naučnici su izradili i prvu detaljnu mapu subglečerksih planina Gamburtsev, koje su ruski istraživači otkrili prije 50 godina. Te su mape uvod u novu knjigu o ponašanju ledenog pokrivača, što omogućava predviđanje kako će led reagovati na globalno zagrijavanje.

2010 – Lideri Nove srpske demokratije, Narodne stranke i Demokratske srpske stranke potpisali su u Podgorici sporazum da će na svim izborima u Crnoj Gori nastupati kao jedan politički subjekt sve dok ne dođe do smjene vlasti.

2011 – U sudskom procesu protiv osnivača vebsajta „Vikiliks“ Džulijana Asanža, koji je uzdrmao američku javnost objavljivanjem hiljade tajnih diplomatskih depeša, britanski sudija Hauard Ridl  presudio je da Asanž mora biti izručen Švedskoj kako bi se suočio s optužbama za seksualne zločine. Uprkos presudi, 39-godišnji australijanski ekspert za računare ostao je na slobodi u Britaniji zahvaljujući kauciji.

2013 – U drugom krugu predsjedničkih izbora na Kipru ubjedljivu većinu u odnosu na rivala Stavrosa Molasa osvojio je konzervativac Nikos Anastasijades.

2014 – Promjena vlasti u Ukrajini pojačala je tenzije između Istoka i Zapada. Rusija je oštro osudila akcije novih vlasti, dok je Evropska unija izrazila spremnost da zaključi trgovinski sporazum s Ukrajinom i ponudi joj pomoć nakon preuzimanja dužnosti nove vlade. Sjedinjene Američke Države su istovremeno upozorile Rusiju da ne šalje trupe u Ukrajinu. Svrgnuti predsjednik Janukovič raspustio je veći dio svog obezbjeđenja i automobilom se, kako su javili mediji, uputio u nepoznatom pravcu. Moskva je osudila smjenu Janukoviča i opozvala svog ambasadora u Ukrajini.

2014 – U 69. godini umro je Harold Ramis, reditelj poznatog filma „Istjerivači duhova“. Među ostvarenjima koje je režirao su i romantična komedija „Dan mrmota“ i „Mafijaš na terapiji“. Pored režije bavio se i glumom. 

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1962 -U Crnogorskom narodnom pozorištu premijerno je izvedena predstava «Hajka», po romanu Mihaila Lalića, u režiji Nikole Vavića. Uloge su tumačili: Boško Bošković, Vladimir Popović, Petar Vujović, Miloš Jeknić, Boro Begović, Danilo Radulović, Stevo Matović, Dragica Tomas, Zlata Raičević i drugi.

2008 – Na predsjedničkim izborima na Kipru, komunistički lider Demetris Kristofijas pobijedio je desničarskog rivala Janisa Kasulidesa.

2013 – U trgovačkom centru Delta u Podgorici održan je Prvi porodični sajam koji su obilježili muzičko-zabavni program, nagradne igre i kreativne radionice.

PRVO DIJETE

Slavni Kventin Tarantino (57) i njegova supruga Danijela Pik dobili su svoje prvo dijete.

Čuveni holivudski filmski reditelj prvi put je postao otac u 57. godini nakon što je supruga Danijela rodila sina.

Dvadeset godina mlađa izraelska glumica, koja se na kratko pojavljivala u Tarantinovom posljednjem filmu “Bilo jednom u Holivudu”, porodila se u Tel Avivu.

Njh dvoje su se vjenčali u novembru 2018. godine, piše pagesix.com.

Tarantino (56) je rekao da će se povući kada završi svoj deseti film (koji bi mu bio sljedeći).

Tarantino je ranije izjavio da supruga, ili dijete mogu da ometaju proces snimanja filmova i da zbog toga želi samo da se fokusira na karijeru.

“Kada snimam filmove, ne radim ništa drugo”, kazao je tada.

KLAVIRSKA MUZIKA

Šesto izdanje Festivala savremene klavirske muzike “Forte piano” održaće se 26. i 27. februara u Podgorici u organizaciji KIC-a “Budo Tomović” i Umjetničke škole za muziku i balet „Vasa Pavić”. Tema ovogodišnjeg festivala je “Kompozitori – pijanisti”.

“Program festivala će se odvijati u tri segmenta: dva matine koncerta učenika podgoričkih muzičkih škola za mlađu publiku u Poslovno-edukativnom centru PEC u 11 sati; predavanje profesora Dragana Šobajića na temu “Kompozitori-pijanisti” 26.02. u Umjetničkoj školi za muziku i balet “Vasa Pavić” u 13 sati, a tribina ”Savremena klavirska muzika u pedagoškoj i izvođačkoj praksi” 27.02. takođe u istoj školi u 13 sati”, navodi se u saopštenju.

 Tokom dva festivalska dana u KIC-u “Budo Tomović” prirediće večernje koncerte eminentni pijanisti i kompozitori.

“U srijedu, 26.02. Vesna Đokić izvešće program s muzikom Kloda Debisija (Estampes, Ostrvo radosti), Bele Bartoka (Svita Op. 14) i Morisa Ravela (Sonatina), a ugledna hrvatska kompozitorka i pijanistkinja Sanja Drakulić izvešće svoje autorske kompozicije za klavir”, kazali su iz KIC-a.

“U četvrtak 27.02. slijede koncerti pijaniste Bojana Martinovića koji će izvesti izbor klavirskih djela američkog kompozitora Filipa Glasa nakon čega će kompozitorka i pijanistkinja Tatjana Prelević izvesti program pod nazivom “Prostori tišine” u okviru kojeg su djela Džona Kejdža (4:33 i Predavanje o ničemu), Mortona Feldmana (Poslednji komadi), Đerđa Kurtaga (Igre, vol. VI) i njeno autorsko djelo Prostori tišine.”

Gostovanje kompozitorke Sanje Drakulić na Festivalu pomoglo je Hrvatsko društvo skladatelja.

Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1671. papa Kliment X dao je titulu nadbiskupa barskog i primasa Srbije Andriji Zmajeviću, što je podrazumijevalo njegovo pravo jurisdikcije nad katolicima u Srbiji. Zmajević je stolovao u Budvi, jer je Bar bio pod turskom upravom.

1684 – U cilju zbacivanja turske vlasti, na zboru Grbljana, knezovi, kapetani i sudije zbora donijeli su odluku o prihvatanju mletačke vlasti. U odluci je zapisano: “Evo, sada je došlo vrijeme uzvišeni principe, da se ispuni naša želja i da dovršimo naše dane pod krilima našeg uzvišenog principa Venecije”.

1685 – Rođen je njemački kompozitor Georg Fridrih Hendl, uz Baha najistaknutiji barokni muzičar. U Hendlovom obimnom opusu najboljim se smatraju opere i oratorijumi: «Rinaldo», «Julije Cezar», «Mesija», «Izrael u Egiptu», «Juda Makabejac». Nastanivši se u Londonu, Hendl je postao centralna ličnost muzičkog života engleske prijestonice, a 1719. povjerena mu je organizacija i vođenje Kraljevske muzičke akademije u Londonu.

1717 – Vladika Danilo  je sazvao Skupštinu plemenskih glavara na Cetinju kako bi se riješilo pitanje odnosa s Mlecima i zajednička akcija protiv Turaka. Skupština je odlučila da se stupi u savez  s Venecijom, bez obzira na prijetnje iz Skadra i Nikšića. Tim povodom skadarski paša napisao je vladici: «Ako opet napadnete i uznemirite Krajinu, moga mi dina, zaboravićete sve što vam se dosad desilo od sultanove vojske».

1792 – Umro je engleski slikar Džošua Rejnolds, jedan od najvećih svjetskih portretista, osnivač Kraljevske umjetničke akademije 1768. i njen prvi predsjednik. Snažno je uticao na englesko slikarstvo svojim stvaralaštvom i teorijskim raspravama o slikarstvu.

1821 – U Rimu je umro engleski pjesnik Džon Kits, čija se djela: soneti, spjev «Endimion», pjesme «Oda slavuju», «Oda grčkoj urni», «Oda jeseni» smatraju najljepšim poetskim ostvarenjima na engleskom jeziku.

1884 – Na sjednici Društva Cetinjske čitaonice donesena je odluka da se gradi pozorišna zgrada koja bi se zvala «Zetski dom». Formiran je i odbor za podizanje građevine. Projektant “Zetskog doma” bio je Josip Slade; građevinskim radovima rukovodio je Jozo Terzović, a zgrada je završena za četiri godine.

1898 – Uhapšen je francuski pisac Emil Zola zbog objavljivanja otvorenog pisma predsjedniku Francuske, pod naslovom «Optužujem», u kojem je optužio vladu za antisemitizam i montirani sudski proces protiv kapetana Alfreda Drajfusa.

1916 – Umro je Ilija Plamenac, vojvoda i senator, prvi i dugogodišnji ministar vojni Crne Gore. Rođen je 23. maja 1821. u Boljevićima u Crmnici. U mladosti  je učio za sveštenika, zbog čega su ga u narodu zvali pop Ilija. Bio je plemenski  kapetan, junak i vojskovođa. Učestvovao je u opsadi Bara 1877, a potom i u oslobađanju Ulcinja. Istakao se u borbama na Fundini, Trijepču i Maljatu. Kao kulturno-prosvjetni aktivista bio je određeno vrijeme predsjednik društva «Gorski vijenac».

1953 – Osnovana je Elektroindustrija «Obod» na Cetinju,  proizvođač, prevashodno, bijele tehnike. Nastao je proširenjem preduzeća «Industrija ribe»  na Rijeci Crnojevića, otvaranjem proizvodnih pogona i saradnjom s kooperantima, domaćim i inostranim. U jeku razvoja zapošljavao je preko 4.000 radnika. Pokretanje Elektroindustrije «Obod» imalo je poseban značaj za tadašnji razvoj Cetinja. Prema statističkim podacima, 1988. u fabrici je proizvedeno 265.000 raznih vrsta hladnjaka, 238.000 ledomata, preko 100.000 mašina za pranje rublja, 549.000 elektromotora i 459 tona raznih vrsta svjetiljki. Početkom 90-ih,  raspadom SFRJ i uvođenjem sankcija, u “Obodu” dolazi do drastičnog pada proizvodnje. Posljednji pokušaj da se fabrika ponovo pokrene bio je 2000, ali bezuspješno, da bi 2009. sasvim bila ugašena.

2007 – U Zavodu za školovanje i profesionalnu rehabilitaciju invalidne djece i omladine u Podgorici, promovisan je prvi udžbenik ( istorija za šesti razred reformisane škole) na Brajevom pismu koji je štampan u Crnoj Gori. Udžbenik je štampan zahvaljujući štampaču na Brajevom pismu koji je Zavodu poklonila Centralna banka Crne Gore.

2008 – U 58. godini umro je bivši predsjednik i premijer Slovenije Janez Drnovšek, doktor ekonomskih nauka. Bio je  predsjednik predsjedništva SFRJ uoči raspada federacije. U julu 1991. uspio je da dogovori povlačenje JNA iz Slovenije, čime je odigrao ključnu ulogu u rađanju nove slovenačke države. Dobitnik je više međunarodnih nagrada za dostignuća i lični doprinos uspješnom preobražaju Slovenije u demokratsku i ekonomski stabilnu državu i njenom uspješnom uključivanju u međunarodnu zajednicu. Autor je brojnih članaka iz oblasti kreditne i monetarne politike i međunarodnih finasijskih odnosa, kao i knjiga „Misli o životu i svijesti“, „Dijalozi“ i „Suština svijeta“. Drnovšeka će crnogorski narod pamtiti po tome što je bio prvi predsjednik jedne zemlje koji je Crnoj Gori, predsjedniku Filipu Vujanoviću, i njenim građanima, dan nakon referenduma čestitao obnavljanje državnosti.

2009 – Na 81. svečanosti dodjele Oskara, film Denija Bojla „Milioner iz blata“, snimljen prema romanu indijskog pisca Vikosa Svarupa, proglašen je za najbolje ostvarenje i dobio je osam nagrada Američke filmske akademije.

2011 – Haški tribunal osudio je penzionisanog generala MUP-a Srbije Vlastimira Đorđevića na 27 godina zatvora, proglasivši ga krivim za zločine nad kosovskim Albancima 1999.

2012 – U Kotoru je, u 92. godini, umro jedan od najistaknutijih stvaralaca crnogorske muzike Božidar Ivanišević. Dugogodišnjim predanim prikupljanjem motiva iz Crne Gore s dubokim osjećanjem i prepoznavanjem karakterističnog ritma i melosa svoga kraja, Ivanišević je stvorio veliki broj pjesama koje žive u narodu kao dio crnogorske muzičke baštine. Među najpoznatijima su: „Poljem se vije“, „Oj, Cetinje ponos grade“, „Mlada Pivljanka“, „Jedno jutro u svitanje zore“, „Kad prošetam Crnom Gorom“…  Božidar Ivanišević dobitnik je  Trinaestojulske nagrade za životno djelo i brojnih drugih priznanja.

2013 – U Beogradu je, u 49. godini, umrla književnica, prevoditeljica i novinarka Tanja Bulatović. Rođena je u Podgorici. Studirala je engleski jezik i književnost u Nikšiću i jugoslovenske književnosti i opštu književnost na Filološkom fakultetu u Beogradu. Početkom devedesetih radila je kao ratni reporter iz Hrvatske i Bosne i Hercegovine. Autorka je romana „Šahovski priručnik za trudnice“, i „Ljubavnici od trešnjevog drveta“, kao i knjige priča „Godine posle“. Prevodila je prozu Vladimira Nabokova, Nortropa Fraja, Oskara Vajlda i drugih. Kao dramaturg i scenarista učestvovala je u realizaciji filma Televizije Crne Gore „Da Capo“, nagrađenog na TV festivalu u Neumu. 

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1959 – Međunarodni sud za ljudska prava otvorio je prvo zasjedanje u Strazburu.

1996 – U Podgorici je predstavom «Muzej biciklističkog ustanka u Crnoj Gori», tekst Zorana Kopitovića, u režiji Slobodana Milatovića, počeo Festival internacionalnog alterantivnog teatra – FIAT, na kome su učestvovale pozorišne grupe iz Mađarske, Velike Britanije, Češke, Slovenije, Makedonije, Španije, Srbije i Crne Gore.

2008 – „Gran pri“ nagrada na međunarodnom Festivalu glumca u Nikšiću, pripala je Zijahu Sokoloviću za režiju predstave „Medvjed“, u produkciji pozorišne družine  „Franc Prešern“ iz Ljubljane, dok je za najbolju proglašena predstava „U lovu na bubašvabe“, u režiji Veljka Mićunovića i produkciji Jugoslovenskog dramskog pozorišta u Beogradu.

2010 – Na Zimskim olimpijskim igrama u Vankuveru, Zlatnu medalju osvojio je 23-godišnji Švajcarac Karlo Janka sa dva minuta, 37 sekundi i 83 stotinke. U konkurenciji 103 skijaša, u Vankuveru je debitovao Nikšićanin Bojan Kosić, koji je nakon dvije serije osvojio 61. mjesto i pobijedio čuvenog Amerikanca Bodija Milera.

2014 – Na Zimskim olimpijskim igrama u Sočiju, Rusija je osvojila 33 medalje, među kojima 13 zlatnih, i tako postala pobjednik igara. Iza Rusije plasirala se Norveška s 26,od čega 11 zlatnih medalja, dok je treća bila Kanada s 25 odličja, među kojima 10 zlatnih.