“MINISTAR”

Izdavačka kuća Nova knjiga objavila je novi roman Stefana Boškovića ”Ministar”.

U Boškovićevom romanu prati se život Valentina Kovačevića – ministra kulture Crne Gore kroz devet turbulentnih dana u kojima se bori s poteškoćama poslovnih pritisaka, kulturnih običaja, administracije i neizbježnog dna porodične istorije. I sa sobom samim.

“Bošković piše filmski brzo i literarno studiozno, elementi političkog trilera, noira, psihodelije i melanholije čovjeka i društva u tranziciji organski a nepredvidljivo rastu jedno iz drugoga pa se svako malo čitatalac može zapitati ko je ovdje lud: Ministar, društvo ili on sam. Na tako teška pitanja nema lakih odgovora, pa kolikogod ova knjiga bila opčinjavajuća, njezin je efekt secirajući i otrežnjujući: i čovjek i društvo se otkrivaju u svoj svojoj bijedi i raskoši, u neskladu i težnji da se dosegne žuđena normalnost i mir”, piše u recenziji Kruna Lokotara.

Dizajn korica Boškovićevog romana radio je Siniša Radulović.  

KARADAGLIĆ

Crnogorski gitarista Miloš Karadaglić kaže da je emocija glavni motiv njegove muzike, jer bez nje, kako dodaje, ne bi postojalo ništa.

Veliki je broj koncerata koji se dešavaju iz dubine duše i u neponovljivom, posebnom momentu. Svaka dvorana ima drugačiju energiju, kaže Karadaglić.

“Nastup u Podgorici, u mom rodnom gradu, uvije je nešto posebno”, navodi Karadaglić.

Karadaglić je prošle godine objavio četvrti studijski album “Glas tišine”, koji je satkan od komercijalnog i klasičnog zvuka.

Vodilja na putu ka uspjehu je gitara, koja mu je od dječijih dana bila omiljena igračka, prijatelj i nešto u čemu se pronašao.

Tvrodglavost i odlučnost vuku korijene iz crnogorskog podneblja i mjesta odakle potiče, jedan od najznačajnijih ambasadora crnogorkse kulture.

I ova godina biće ispunjena velikim koncertima i turnejama. Već u januaru Miloš Karadaglić nastupiće u Velikoj Britaniji, u martu ga čeka Amerika i na proljeće Azija.

Koncerti su nešto što ga najviše raduje i u čemu uživa.

Nataša Nikčević, TVCG

KNJIGA O BRANKI BOGAVAC

Knjiga “Branka Bogavac – vitez umjetnosti i književnosti” koju je priredila Jovana Došljak, a i izdanju Centra za kulturu Petnjica, izašla je iz štampe krajem prošle godine i donijela zanimljive intervjue i prikaze o radu poznate književnice i novinarke.

Došljak navodi da je knjiga koncipirana iz tri dijela: intervjui koje je različitim povodima književnica i novinarka Branka Bogavac davala u proteklom periodu, prikazi njenih knjiga, govori povodom njih i prilozi sa fotografijama.

“U svakom poglavlju su samo odabrani intervjui, tekstovi i fotografije, ali sve to na upečatljiv i osoben način predstavlja Branku Bogavac i njeno stvaralaštvo”, ističe Došljak.

U jednom od intervjua Biljana Krgović navodi da je Bogavac rijetka Crnogorka koja na dostojan način predstavlja Crnu Goru i njenu kulturu.

“Žena koja je čitav svoj radni vijek u istoj kondiciji i sa istom ljubavlju radila, i danas radi, da nam približi tokove svjetske literature, politike i kulture kroz brojne intervjue sa poznatim ličnostima dvadesetog i sa početka 21. vijeka. Poliglota, lčnost širokih vidika, sa izrazitom intelektualnom konturom, prijatelj svih ljudi dobre volje, širokog srca kao crnogorske planine, bistrog oka kao naše rijeke”, ističe Krgović.

Branka Bogavac je u intervjuu sa Vlatkom Simunovićem istakla da oni koji rade intervjue znaju da je to veoma delikatan dio publicistike.

“U mojoj novoj knjizi ‘Crna Gora u Parizu’, ta delikatnost nije bila u formi i strukturi intervjua, nego i u činjenici da se putem intervjua predstavi Crna Gora u glavnom gradu jedne velike i prijateljske zemlje – Parizu”, kaže Bogavac.

U knjizi je dat i opis susreta Bogavac i pisca Horhe Luisa Borhesa, a iz intervjua Biljane Bošnjak.

“Kada sam išla na taj sastanak umirala sam od straha: da li ću biti na visini toga živog mita, čovjeka koga su obožavali širom planete. Ubeđivala sam sebe da više nikada neću praviti razgovore zbog te neizdržive teme. Međutim, čim smo počeli da razgovaramo, strah je nestao, sve je bilo tako jednostavno i fantastično. Kao da smo se već poznavali. On je odgovarao smireno, polako divnim francuskim jezikom. Kad sam izgovorila riječ Magbet na srpskom, ispravio me je i izgovorio na engleskom. U jednom momentu, zatražio mi je čašu vode kao od nekog bliskog”, priča Bogavac u intervjuu.

Bogavac je imala mnogo značajnih ličnosti među sagovornicima, a kako ističe u jednom intervjuu, njeni saogovornici su porijeklom iz mnogo različitih zemalja, ali nikada nije propustila priliku da postavi neko pitanje o Crnoj Gori.

“Pošto sam prethodno pokazala moje interesovanje za njihove zemlje, oni su uzvraćali poklonom neke vrijedne misli. Moji tekstovi su objavljivani širom Evrope preko književne revije Lettre internationale…Mislim da bih mogla da sažmem neku vrstu pouke iz svih ovih objavljenih knjiga razgovora, tekstova, susreta koja se sastoji u jednostavnosti i veličanstvenosti ljudske egzistencije. Umjetnost se uvijek stvara u slavu postojanja, čak i onda kada se radi o rušenju i stradanju… Ali ljepota života uvijek izbije iz velikih stvaralaca zato što je život veći i tajanstveniji od sile mraka”, poručila je Bogavac u intervjuu.

U drugoj cjelini knjige – svojevrsnog zbornika nalaze se tekstovi, prikazi, ocjene knjiga Branke Bogavac. Tu su prilozi sljedećih autora: Draška Ređepa, Branke Vujović, Branka Maširevića, Mila Pavlovića, Jezdimira Radenovića, Ljubete Labovića, Miraša Martinovića, Vide Ognjenović, Sretena Perovića, Moma Dimića, Ljiljane Zeković, Dobrašina Jelića, Saše Radunovića, Gordane Leković, Sonje Tomović-Šundić, Draška Došljaka, Vesne Kilibarde, Zorice Joksimović, Slađane Kavarić, Slobodana Vukovića.

Branko Maširević u jednom od svojih eseja o Brankinim knjigama ističe: „Ova se knjiga čitalački doživljava kao čitanka za djecu i odrasle, za osjetljive, za one koji imaju brigu o svijetu i brigu o duši”.

Jezdimir Radenović o Brankinim “Razgovorima u Parizu” zapisuje: “Možda su razgovori sa poznatim i najpoznatijim piscima, najbolja propaganda književnosti. Ovo je utoliko tačnije što se nalazimo u prvoj, primitivnoj, fazi internetske civilizacije koja je naglo ukinula svetost čitanja tako da se danas pravi čitaoci, izgleda nam, nalaze u profesionalnoj sferi, dok se oni drugi prepuštaju prividu brzojavnog teksta. Zato se razgovori Branke Bogavac čitaju s dužnom pažnjom jer se u njima nalazi ono bez čega bi jedno ozbiljnije istraživanje pisca i njegovog djela bilo nekompletno. S druge strane, količina njene intelektualne radoznalosti i informisanosti, nastoji da nađe kopču sa istovjetnom količinom radoznalosti i informisanosti upućenog čitaoca… Ima toliko fragmenata u razgovorima Branke Bogavac kojima će se upućeni čitalac vraćati kao što se vraća knjigama koje su obilježile njegov život, ali i ima toliko fragmenata koji mogu stvoriti pisca. Ova je knjiga stoga svojevrstan i bogat rječnik ideja koje strukturiraju ne samo našu književnu, nego i mnogu drugu, aktuelnu misao”.

Književnik Miraš Martinović je u više navrata pisao i govorio o Brankinim knjigama. On podvlači da je Branka svoj najplodniji radni vijek iskoristila na najbolji način, susretima sa značajnim ličnostima različitih umjetničkih profila, njihovim sudbinama koje su obilježene posebnim znakom, ali i istorijskim prilikama, duhom vremena, okolnostima u kojima su se ostvarili njeni sagovornici.

Vida Ognjenović, čiji tekst je u ovoj knjizi, je rekla da čitajući “Razgovore iz Pariza”, zadobijemo neko čudno, nadmoćno osjećanje da sami stupamo u razgovor sa ovim mudrim ljudima.

“Ta knjiga jeste jedna vredna ‘slika jednog vremena’. Ona se čita lako, ali se pročitava teško. Ovo je knjiga za iščitavanje, za proveru nekih sopstvenih zamisli, za poređenje, za očišćenje od nanosa svakidašnje prašine i terora gluposti”, poručuje Ognjenović.

Akademik Sreten Perović kaže da je knjiga Bogavac “antejski vezana za Crnu Goru, ali i tu nadmoćnu pupčanu vrpcu rasteže po globusu kao da bi htjela da se oslobodi domovinskih omči i lanaca, kao da želi da se odcijepi i od dvodomovinske sebe – rođene Crnogorke i prirođene Francuskinje. U tim unutarnjim preplitanjima i ‘raskolima’, čijih dubinskih zamki možda i nije uvijek svjesna, nalaze se motivi za njenu toliku intelektualnu zainteresovanost i angažovanost, za njeno istinsko pjesništvo”.

Prof. dr Sonja Tomović Šundić, osvrćući se na Brankino stvaralaštvo, piše: “Njena knjiga ‘Od beznađa do nade’ fascinantna je po mnogo čemu. Iznenađenje za naš duh i intelekt. Po autorima koje je Branka Bogavac intervjuisala, po znalački odabranim tematima razgovora, po nevjerovatnim sudbinama njenih sabesjednika. Sve u svemu, ideje o umjetnosti, politici, životu do kojih dolazimo kroz Brankina pitanja predstavljaju zaokruženu mudrost velikih autora, pročišćena iskustva, ovjerena kroz stvaralački rad i umjetnost. Dakle, jednostavno. Njihova znanja nisu preuzeta iz knjiga, ona su istinita ne samo u smislu forme već duboke unutrašnje veze sa klicom života”.

Prof. dr Vesna Kilibarda kaže da Bogavac ne bi zaslužila visoku publicističku reputaciju koju danas nesumnjivo ima da je svoje ambicije svela samo na izbor znamenitih ličnosti i na po koju fotografiju u njihovom društvu.

“Kod Branke nema ni trunke pomodne i površne malograđanske želje za ispraznim i kratkotrajnim medijskim publicitetom, čega smo često svjedoci u svakom od savremenih masovnih medija”, ističe Kilibarda.

Gordana Leković u jednom od svojih tekstova konstatuje da cjelokupno stvaralaštvo Branke Bogavac Le Comte predstavlja trajni doprinos kulturi Crne Gore, ujedno njenoj velikoj afirmaciji u Evropi i svijetu.

Knjiga Branke Bogavac “Deset Nobelovaca” – piše prof. dr Draško Došljak – je , zapravo, govor vjekova. Na njenim stranicama su slike epoha koje najrječitije zbore o ljudima i knjigama. Poslije ove knjige obogaćeni smo novim intelektualnim sadržajima.

O Brankinoj posljednjoj knjizi “Susret je najveći dar”, Zorica Joksimović je podvukla da “hodajući kroz vrijeme, tankom granicom između ljepote i muke, ljubavi prema knjizi i tegobnog života, privatnih i javnih odbrana onoga što se braniti može, Branka Bogavac slikovito oblikuje golema simbolička sjećanja”.

Slobodan Vuković o istoj Brankinoj knizi kaže da nam je darivala značajno memoarsko štivo.

I Miraš Martinović je istakao da zbog ovakve knjige je vrijedjelo živjeti, putovati, trošiti sebe i novac, jer sve na tim stranicama pulsira životom.

U Prilozima ove vrijedne knjige se nalaze fotografije sa Brankinih susreta, odabranih, sa svojim sagovornicima iz različitih vremenskih perioda.

Treba napomenuti da se u knjizi, pored uvodne pjesme Alena Boskea posvećene Branki, nalaze još tri pjesme koje su joj posvećene, autora: Rada Jolića, Enesa Halilovića i Zorice Joksimović.

Knjiga “Branka – vitez umjetnosti i književnosti”, na oko 300 stranica, donosi, kroz intervjue, Brankina razmišljanja na različite teme. U oko četrdesetak ogleda, zapisa i studija date su ocjene, a one su najpozitivnije, o dosadašnjim knjigama Bogavac. Te ocjene dolaze od onih koji u kontinuitetu prate stvaralaštvo Branke Bogavac ( Branko Maširević i Miraš Martinović) do onih drugih naučnika, književnika koji su visoko ocijenili Brankine knjige. I ova knjiga, lijepo koncipirana od strane priređivača Jovane Došljak, potvrđuje da je Branka Bogavac autorka knjiga neprolazne vrijednosti. Ova knjiga će biti i podstrek za nova čitanja Brankinog stvaralaštva.

“Među vitezovima umjetnosti” – piše Dragan Mitov Đurović, u Predgovoru ove knjige – “čija imena svijetle mjesto časno zauzima Branka Bogavac, čovjek-žena naših dana, koja je sabrala – napisala biblioteku u kojoj traju velikani iz dva vijeka sa kojima je pričala, a ‘sama potreba za pričom vječno traje”.

Branka Bogavac je i dobitnica prestižne nagrade Francuske – Ordena viteza umjetnosti i književnosti 2013. godine. Otuda, razumljivo, i naslov ove knjige.

Recenzenti knjige su mr Amer Ramusović i Dragan Mitov Đurović, a idejno rješenje korica je uradio mr Irvin Masličić.

Izvor “Komuna”

Izbor i priprema: Č. Đurđić

Po Julijanskom kalendaru ovaj  dan slovi kao 1. januar, prvi dan nove godine, i kod pravoslavnih vjernika označen je kao dan obrezanja Isusa Hrista i  dan Svetog Vasilija Velikog. To je po starom kalendaru osmi dan od dana Hristovog rođenja (25. decembra), dan kada je prema predanju sin Božiji obrezan i kada su mu Josif i Marija dali ime Isus, kako im je anđeo zapovijedio prije njegovog rođenja.

Na današnji dan 1742. umro je engleski astronom i geofizičar Edmund Halej, direktor Griničke opservatorije i kraljevski astronom, koji je utvrdio da su komete uočene 1682, 1601, i 1551. zapravo isto tijelo koje se periodično pojavljuje ( po njemu nazvana Halejeva kometa ). Izradio je prvi katalog sjajnih zvijezda južnog neba i prvu meterološku kartu.

1845 – U Dubrovnik je po Njegoševom nalogu otišao Milorad Medaković da izuči fotografsku vještinu i bude prvi crnogorski fotograf. Bilo je to šest godina nakon što je u Evropi počela primjena fotografisanja.

1888 – Otvoren je na Cetinju Zetski dom, crnogorsko knjaževsko pozorište, u kome je izvedena predstava »Balkanska carica« po dramskom tekstu knjaza Nikole.

1888 – Na Grahovu je rođen Marko Vujačić, crnogorski pisac i političar. Učestvovao je u »Bombaškoj aferi« 1907. i zbog toga bio osuđen. Bio je aktivista Zemljoradničke stranke Crne Gore i narodni poslanik, a potom i delegat na zasjedanju AVNOJ-a i potpredsjednik Prezidijuma FNRJ. Marko Vujačić je napisao nekoliko knjiga o znamenitim crnogorskim i hercegovačkim junacima i znamenitim Crnogorkama.

1892 – Rođen je srpski klasični filolog Miloš Đurić. Objavio je više od 200 radova iz klasične književnosti i filozofije, prevodio Platona, Aristotela, Tukidida i druge pisce i sve velike antičke tragičare. Poznata djela: »Istorija helenske književnosti«, »Istorija helenske etike«.

1898 – Umro je engleski pisac i matematičar Luis Kerol, autor fantastičnih bajki »Alisa u zemlji čuda« i »Alisa s onu stranu ogledala«.

1906 – U Podgoru, u Crmnici, rođen je Jovan Vukmanović, crnogorski etnolog i muzeolog. Godine 1949. povjereno mu je da u svojstvu direktora organizuje Etnografski i Njegošev muzej. Organizovao je i Muzejsko društvo Crne Gore, društvo folklorista i etnološki ogranak Crne Gore. Pokrenuo je 1961. i »Glasnik Etnografskog muzeja«. Poznati Vukmanovićevi radovi: »Geografski pregled Crmnice«, »Konavli – antropogeografska i etnološka ispitivanja«, »Studija o Paštrovićima«.

1941 – Rođen je slovenački političar i državnik Milan Kučan, predsjednik Slovenije u presudnim trenucima raspada SFRJ (1991). Slovenija je u vrijeme  njegovog predsjedničkog mandata proglasila nezavisnost  (25. juna 1991.) i postala jedna od najuspješnijih bivših jugoslovenskih republika u sprovođenju radikalnih političkih i privrednih reformi. Milan Kučan ponovo je biran za predsjednika Slovenije 1994. i 1998.

1943 – U Kazablanki je počela konferencija lidera savezničkih snaga u Drugom svjetskom ratu Ruzvelta, Čerčila i De Gola. Na konferenciji koja je završena 26. januara zaključeno je da sile Osovine moraju bezuslovno kapitulirati i preciziran je datum iskrcavanja Saveznika u Italiji.

1953 – Narodna skupština FNR Jugoslavije izglasala je ustavni zakon kojim je uvedeno društveno vlastništvo i samoupravljanje proizvođača. Umjesto vlada i ministarstava uvedena su izvršna vijeća i državni sekreterijati. Prvi predsjednik Saveznog izvršnog vijeća postao je Josip Broz Tito.

1957 – Umro je Hemfri Bogart, jedan od najpopularnijih američkih filmskih glumaca pedesetih godina. Dobitnik  Oskara 1951. za film »Afrička kraljica«, legendarnu popularnost stekao je filmovima »Kazablanka« i »Malteški soko«.

1969 – Lansiran je sovjetski vasionski brod »Sojuz 4« s kosmonauton Vladimirom Šatalovim, a dan kasnije »Sojuz 5« u kojem su bili Boris Voljanov, Aleksej Jelisejev i Jevgenij Krunov. Dva broda su se potom spojila, kosmonauti Jelisejev i Krunov prešli su u »Sojuz 4«.To je bilo prvo spajanje vasionskih brodova s ljudskom posadom u Zemljinoj orbiti.

2005 –  Evropska sonda “Hajgens” nakon sedmogodišnjeg međuplanetarnog putovanja spustila se na Saturnov mjesec. Taj dosad neviđen poduhvat omogućio je početak razotkrivanja tajne Titana, zagonetnog Saturnovog satelita udaljenog od Zemlje 1,5 milijardi kilometara.

2006 –  Umrla je američka glumica Šeli Vinters, dvostruka dobitnica Oskara za uloge u filmovima “Dnevnik Ane Frank” i “Plava zakrpa”.

2009 – U Zagrebu je, u 81. godini, umro poznati hrvatski vajar, akademik Dušan Džamonja. Radio je u bronzi, željezu, čeliku i aluminijumu, a njegove monumentalne skulpture izlagane su u Parizu, Lisabonu, Briselu i Londonu. Prvu izložbu priredio je 1954; dobitnik je brojnih priznanja za svoj rad.

2010 – U 83 godini umro je poznati hrvatski reditelj Ante Babaja, autor filmova: “Breza”, “Mirisi, zlato i tamjan”, “Carevo novo ruho” i drugih.

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1784 – SAD su ratifikovale mirovni ugovor s Velikom Britanijom, čime je formalno okončan Američki rat za nezavisnost.

2009 – Stotine demonstranata sukobilo se s policijom u bugarskom glavnom gradu Sofiji kada se protest protiv korupcije i sporih reformi pretvorio u nemire zbog, kako su organizatori saopštili, teškog života u Bugarskoj, najkorumpiranijoj i najsiromašnijoj zemlji Evropske unije.

2010 – Trideset jednom pripadniku prvog kontingenta Vojske Crne Gore, koji su upućeni u mirovnu misiju u Avganistan, uručeni su sertifikati o obučenosti za misiju.

OSKAR

Američka Akademija filmskih umjetnosti i nauke saopštila je danas spisak glavnih nominacija za Oskara koji će biti dodijeljeni na 92. ceromoniji 9. februara u pozorištu Dolbi u Los Anđelesu.

Najveći broj nominacija:

– “Joker”, 11 nominacija

– “The Irishman”, “Once Upon a Time… in Hollywood” i “1917”, po deset nominacija.

Nominacije za najbolji film:

– “Ford v Ferrari”

– “The Irishman” (Irac)

– “Jojo Rabbit”

– “Joker” (Džoker)

– “Little Women”

– “Marriage Story”

– “1917”

– “Once Upon a Time… in Hollywood” (Bilo jednom u Holivudu)

– “Parasite” (Parazit)

Nominacije za najbolju režiju:

– Bong Joon-ho, “Parasite”

– Tod Filips, “Joker”

– Sam Mendez, “1917”

– Martin Skorseze, “The Irishman”

– Kventin Tarantino, “Once Upon a Time… in Hollywood”

Nominacije za najboljeg glumca:

– Antonio Banderas, “Dolor y gloria”

– Leonardo DiKaprio, “Once Upon a Time… in Hollywood”

– Adam Drajver, “Marriage Story”

– Hoakin Finiks, Joaquin Phoenix, “Joker”

– Džonatan Prajs, “The Two Popes”

Nominacije za najbolju glumicu:

– Sintija Erivo, “Harriet”

– Serše Ronan, “Little Women”

– Skarlet Johanson, “Marriage Story”

– Šarliz Teron, “Scandale”

– Rene Zelveger, “Judy”

Nominacije za najbolju mušku sporednu ulogu:

– Tom Henks

– Al Paćino

– Džo Peši

– Bred Pit

– Entoni Hopkins

Nominacije za najbolju žensku sporednu ulogu:

– Kejti Bejts

– Lora Dern

– Skarlet Johanson

– Florens Pju

– Margot Robi

Nominacije za najbolji strani film:

– “Corpus Christi”, Poljska

– “Honeyland” (Zemlja meda), Severna Makedonija

– “Dolor y gloria”, Španija

– “Parasite”, Južna Koreja

– “Les Miserables”, Francuska

BARSKI LJETOPIS

Treća Zimska scena „Barskog ljetopisa“ pod već prepoznatljivim sloganom „Četvrtkom u Baru“ počinje 16. januara predstavom „Prah“ crnogorskog reditelja Veljka Mićunovića. Barskoj publici u januaru još će se predstaviti gitarista Petar Dobričanin, i književnica Slavica Milošević.

Koprodukcijsko ostvarenje Narodnog pozorišta Beograd i Šabačkog pozorišta na scenuće donijeti velikani srpskog glumišta Nataša Ninković i Zoran Cvijanović.

Po tekstu Đerđa Špira, jednog od najpoznatijih savremenih mađarskih pisaca, predstava „Prah“ govori o ljudima koji žive na ivici egzistencije ili sa jako malim primanjima, a pokušavaju da do novca dođu uplaćujući loto ili kladionicu, uzdajući se u sreću.

„Otkud ta ljudska vera u lutrijsku srećku? Pitanje je, zapravo, ima li kraja društvenoj ’tranziciji’ ili će se ljudi deliti na one koji se klade na sreću i one koji su ’srećni’ profiteri. Postaje li nam smešno svako moralisanje na temu novca? Ko još veruje da siromašni mogu biti srećni?“, riječi su reditelja Mićunovića.

Predstava će se odigrati u sali Doma kulture, sa početkom u 20 sati, gdje će se od ove godine kompletan pozorišni program realizovati zahvaljujući sve većem broju pozorišne publike.

“Do kraja mjeseca publika će uživati još i u koncertu klasične muzike, gitariste Petra Dobričanina koji je na programu 23. januara u Dvorcu kralja Nikole, a četvrtak nakon toga, 30. januara, u okviru književnog programa u prostorijama Gradske knjižare biće upriličeno autorsko veče Slavice Milošević”, saopšteno je iz PR službe Barskog Ljetopisa.

Kompletan program Zimske scene, sve do 23. aprila kada se i završava, dostupan je na sajtu festivala www.barskiljetopis.me, kao i na Facebook i Instagram profilima.

MARTINOVIĆ DOGOVORIO

Pijanista, univerzitetski profesor i direktor KotorArta Ratimir Martinović dogovorio je tokom profesionalnog boravka u Kini, seriju koncerata sa uspješnim kineskim umjetnicima koji će se realizovati tokom ljeta u Kotoru, a prvi koncert planiran je već u februaru.

Prvi koncert iz serijala “China Stage” biće priređen u Kotoru već tokom februara u saradnji sa Ambasadom Kine u Crnoj Gori, dok će se centralni programi ovog serijala održati tokom jula i avgusta. Najpopularnija kineska pijanistkinja, planetarno poznata Judža Vang, već je u dva navrata boravila u Boki, a ova saradnja će se nastaviti i u budućnosti.

Martinović je boravio u Kini tokom novembra i decembra, gdje je ostvario uspješne kontakte sa važnim institucijama kulture Kine, između ostaloga sa Šangaj Art Festivalom, najvećim festivalom umjetnosti u Kini i Šangajskim muzičkim konzervatorijumom, a to je rezultiralo ugovorom novih serijala koncerata, koji će početi od ovog ljeta.

Martinović je ovom prilikom potpisao i Memorandum o saradnji sa direktorom Šangajskog orijentalnog kulturnog centra, Zheng Jinguom koji je tokom prošlog ljeta već boravio u Kotoru, a koji će biti jedan od partnera za gostovanje izuzetnih, nagrađivanih mladih kineskih studenata, muzičara koji njeguju klasičnu i tradicionalnu muziku, kao i savremeni kineski izraz. Svi ovi koncerti biće dio novog serijala u okviru izdanja festivala KotorArt Don Brankovi dani muzike, pod nazivom “China Stage”.

“Izvođački, interpretativni, umjetnički, ali i infrastrukturni dometi onoga što se dešava u ovoj zemlji u polju umjetnosti i muzike, sve nas na zapadu trebaju da ohrabre i motivišu ne samo da učimo od naših kineskih prijatelja nego i da se podsjetimo na obavezu koju imamo prema našoj baštini, našoj kulturi i identitetu, jer bez njih nema ni nas”, istakao je Martinović, u intervju najvećoj svjetskoj novinskoj agenciji “Xinhua news”.

Kako se dodaje u saopštenju KotorArta, Kina, kao najmoćnija ekonomija svijeta i zemlja u kojoj se izuzetno cijeni, poštuje i podržava umjetnički izraz, za nas predstavlja važnog partnera u osmišljavanju novih programa.

Za vrijeme jednomjesečnog boravka u Kini, Martinović je nastupao u okviru festivala “Music week 17+1” u Čengduu (provincija Sečuan).

Kako se dodaje u saopštenju, radi se o festivalu koji je produkt saradnje u okviru inicijative ‘Jedan pojas jedan put’, Kine i 17 zemalja Istočne i Centralne Evrope. Martinović je, inače, i član umjetničkog savjeta ovog festivala, imenovan od tamošnjeg Internacionalnog kulturnog centra.

Martinović je na nastupima u Kini promovisao i svoj novi album sa kompletnim klavirskim opusom Vasilija Mokranjca koji je izdao povodom 35. godina smrti velikog kompozitora čiji je cjelokupni opus dugo bio zapostavljen.

Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 809. napisana je poznata Andreacijeva povelja, dokument koji govori o tome kako je kotorska porodica Andreaci od Mlečana otkupila mošti Svetog Tripuna i na mjestu gdje je svečevo tijelo zaustavilo povorku koja ga je nosila, odlučila da  sagradi crkvu koja nosi njegovo ime. U Kotoru je 2009. nizom svečanosti obilježeno 12 vjekova od donošenja moštiju svetog Tripuna iz Carigrada u Kotor, čiji je sveti Tripun zaštitnik. Istovremeno je obilježeno i 12 vjekova Bokeljske mornarice.

1378 – Umro je u Skadru Đurađ I  Balšić, srednji sin Balše I, osnivača druge  crnogorske dinastije. Najsposobniji  i najuticajniji  među  braćom, vladao  je Zetom od 1362, dvije godine nakon što ju je njegov otac  Balša I  ponovo osamostalio  i proširio  na nekadašnji  prostor  Duklje, odnosno Zete iz vremena dukljanskog kralja Bodina – do 1378. Smrću Đurađa I Balšića  nastala je kriza u državi  Balšića,  jer je bilo otvoreno pitanje nasljednika i stvorena prilika susjedima da nestabilnu  situaciju u zemlji  iskoriste  za otimanje posjeda Balšića.

1806 – Rođen je srpski pisac Jovan Sterija Popović, prvi srpski komediograf, “otac” srpske drame. Učestvovao je u organizovanju prvog beogradskog teatra (pozorište na Đumruku) koji je 1841. otvoren njegovom tragedijom “Smrt Stefana Dečanskog”. Sterijine drame “Laža i paralaža”, “Pokondirena tikva”, “Kir Janja”, “Rodoljupci”, na pozorišnim repertoarima su više od jednog vijeka.

1844 – Njegoš  je stigao u Dubrovnik  da bi posredstvom  ruskog vicekonzula Jeremije Gagića  pokušao s  tamošnjim brodograditeljima  da ugovori gradnju pet brodova topovnjača, kojima je planirao  da povrati Lesendro i Vranjinu.

1852 – Velika  narodna skupština na  Cetinju osnažila je Njegošev testament i potvrdila za novog gospodara Crne Gore  Danila Petrovića,  koji je ozakonio odvajanje  svjetovne od crkvene vlasti, karakteristično  za vrijeme kratkotrajne  vladavine Šćepana Malog. Danilovo knjaževstvo priznala je Rusija i prećutno Austrija.

1853 – U toku prvog pohoda Omer-paše Latasa  na  Crnu Goru  vojvoda Mirko Petrović i Novica Cerović s grupom  crnogorskih ratnika utvrdili su  se u Ostroškom manastiru da bi spriječili turski udar na Gornji manastir i  sačuvali  mošti  Sv. Vasilija.  U Gornjem manastiru izdržavali  su  opsadu  devet  dana kada  su im u pomoć  stigli  borci  pod vođstvom  Pera Tomova, brata Njegoševog i serdara Mila Martinovića  iz Bjelopavlića, s kojima su uspjeli  da se prebace preko rijeke Zete i prenesu  svečeve  mošti  na  Cetinje odakle su ponovo  vraćene  pod Ostrog na Đurđevdan iste godine.

1898 – Francuski pisac Emil Zola je pod naslovom »Optužujem« objavio u listu »Zora« otvoreno pismo predsjedniku Republike u kojem je ukazao na mahinacije najviših vojnih krugova i zatražio oslobađanje kapetana Alfreda Drajfusa, koji je na procesu 1894. osuđen na doživotnu robiju zbog navodnog odavanja vojnih tajni Njemačkoj. Drajfus je na obnovljenom procesu oslobođen optužbi i 1906. rehabilitovan, vraćen u vojsku i unaprijeđen u čin majora.

1906 – Umro je ruski fizičar i elektroinžinjer Aleksandar Stjepanovič Popov, jedan od pionira radio-tehnike, izumitelj antene. Godine 1896. ostvario je prenos signala pomoću radio-talasa na udaljenosti od 250 metara i utvrdio da se radio-talasi reflektuju od većih objekata.

1916 – Austrougarske  trupe ušle su bez otpora u Cetinje.  Po naredbi  vlade, na Cetinju su ostali  mitropolit Mitrofan Ban, predsjednik  Opštine Vuko Vuletić i maršal  Dvora  Slavo Ramadanović.  Istoga   dana Austrijanci su naložili da se  iz  kapelice na lovćenskom vrhu, oštećene u bombardovanju, na Cetinje prenesu  Njegoševi posmrtni ostaci, a kralj Nikola je naredio  da se u punoj  tajnosti kovčeg  s moštima Svetog Petra  Cetinjskog  iz Cetinjskog manastira prenese u njegov  dvorac u Nikšiću.

1941 – Umro je irski pisac Džejms Džojs, koji je eksperimentima u narativnoj tehnici i strukturi romana i primjeni toka svijesti dao nov pravac modernoj književnosti. Džojsov roman »Uliks« smatra se biblijom  evropskog proznog modernizma. Uprkos vrlo oštroj i ekstremističkoj polemici oko Džojsovog književnog djela, izvan svake sumnje je njegov ogroman uticaj na razvoj književne proze 20. vijeka. Poznata djela: »Portret umjetnika u mladosti«, »Fineganovo bdjenje«, pjesme »Kamerna muzika«, pripovijetke »Dablinci«, drama »Izgnanici«.

1944 – Na Balšića pazaru na Cetinju izvršena je smrtna kazna vješanjem nad Gojkom Markovim Kruškom, cetinjskim rodoljubom, koga je četnička policija 24. decembra 1943.  uhapsila sa još dvojicom patriota. Nakon saslušanja i užasne torture, predati su njemačkom Gestapou.  Gojko Kruška je pogubljen pred velikim brojem četnika i građana Cetinja, među kojima su bile i njegove majka i sestra. Tek tri dana nakon izvršenja kazne, njemačke vojne vlasti su dozvolile da njegovo tijelo bude skinuto s vješala kako bi ga porodica mogla sahraniti.     

1946 – U Moskvi je umro narodni heroj Radoje Dakić – Brko.

1955 – Predsjednik Narodne skupštine Jugoslavije Milovan Đilas podnio je pismenu ostavku na tu dužnost. U ostavci je obrazložio da se više ne smatra članom SKJ i da po svojoj volji istupa iz članstva. Godinu ranije (1954)  isključen je iz CK SKJ, udaljen sa svih funkcija u Partiji i kažnjen posljednjom opomenom. Uprkos opomenama, Đilas je nakon toga objavio djelo “Nova klasa i analiza komunističkog sistema”.

1977 – Umro je francuski reditelj i scenarista Anri Žorž Kluzo, dobitnik Zlatnog lava za film »Kej Orfevr« i Zlatne palme za film »Misterija Pikaso«. Poznat je i po filmovima »Nadnica za strah«, »Gavran«, »Istina«.

2008 – Predsjednik Interpola Džeki Selebi podnio je ostavku na tu funkciju, nakon što je suspendovan s mjesta direktora policije u Južnoj Africi zbog optužbi za korupciju i ometanje pravde.

2009 – Za novog vojnog atašea SAD u Crnoj Gori imenovan je potpukovnik Gregori Breker. Breker je zamijenio prethodnog izaslanika, majora Dejvida Niča i treći je imenovani vojni izaslanik u Podgorici od sticanja nezavisnosti Crne Gore 2006.

2009 – U 75. godini umro je poznati francuski reditelj, glumac i producent Klod Beri. Za kratki film “Pile” dobio je sredinom 60-ih godina prošlog vijeka Oskara, a proslavio se i filmom “Žan de Floret”.

2011 – Miropolit Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori Amfilohije, govoreći nakon dočeka nove godine po julijanskom kalendaru pred podgoričkom crkvom Sveti Đorđe, kazao je da je njegova kletva povodom crkve na Rumiji uoči Božića „jezik ljubavi“ i narugao se crnogorskom jeziku nazivajući ga „čirgilica“, aludirajući na doktora Adnana Čirgića, jednog od autora pravopisa i gramatike crnogorskog jezika.

2011 – U Njujorku je, u 91. godini, umrla Elen Stjuart, svjetska ikona alternativnog teatra. Započela je karijeru kao modna kreatorka, a potom je 1961. u Njujorku osnovala eksperimentalni pozorišni klub, koji je po njoj prozvan „La mama“ i jedna je od najuticajnijih nezavisnih institucija. Legendarna La mama  gostovala je 1997. na podgoričkom festivalu alternativnog teatra FIAT-u.

2012 – U Beogradu je, u 82. godini, umro nekadašnji proslavljeni fudbaler, trener Crvene zvezde i Reala, selektor fudbalske reprezentacije SFRJ i predsjednik Fudbalskog saveza SR Jugoslavije Miljan Miljanić. Autor je nekoliko knjiga, a pojedine, kao što su „Praktikum za fudbalske sudije“, „Fudbalski trening“ i „Jugoslovenska škola fudbala, obavezna su literatura u specijalizovanim  školama za edukaciju fudbalskih stručnjaka. Za izuzetna dostignuća u oblasti fudbala, Miljanić je, na predlog predsjednika FIFE Sepa Blatera, dobio Orden zasluga svjetske kuće fudbala, kao i brojna domaća priznanja.

2013 – Na prezentaciji investicionih potencijala Crne Gore u Privrednoj komori u Abu Dabiju, crnogorski premijer Milo Đukanović pozvao je investitore iz Ujedinjenih Arapskih Emirata da ulažu u Crnu Goru, a crnogorske kompanije da iskoriste mogućnosti investiranja u tu zemlju. U okviru posjete  Ujedinjenim Arapskim Emiratima, Đukanović je učestvovao i u radu Skupštine Međunarodne agencije za obnovljivu energiju u Abu Dabiju. 

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1910 – Emitovan je prvi radio prenos opere uživo iz njujorške  »Metroploliten opere«, Leonkavalovi »Pajaci« i Maskanjijeva »Kavalerija rustikana«.

2008 – Predsjednik SAD Džordž Buš izjavio je u Abu Dabiju da Iran predstavlja prijetnju za bezbjednost u svijetu i da SAD i arapske zemlje moraju da se ujedine kako bi se suprotstavile toj opasnosti “prije, kako je Buš rekao, nego bude prekasno”.

2010 – Haiti, najsiromašniju državu zapadne hemisfere, pogodio je najjači zemljotres u posljednjih dvjesta godina. U zemljotresu, jačine sedam stepeni Rihterove skale, poginulo je preko 200.000 ljudi, a tri četvrtine glavnog grada Porto Prensa je do temelja porušeno.