Izbor i priprema: C. Durdic

Na danasnji dan 1455. umro je italijanski vajar, zlatar i slikar Lorenco Giberti, koji je izradio cuvena vrata na krstionici katedrale u Firenci, kod kojih je rijesio problem prostora na nov nacin. Njegov spis “Commentarii” predstavlja vrijedan dokument za izucavanje italijanske arhitekture i slikarstva. Uradio je i nekoliko kipova za Firencu i Sijenu.

1761 – Rodena je Mari Tiso, koja se proslavila praveci vostane maske licnosti pogubljenih u Francuskoj revoluciji, a u Velikoj Britaniji je 1802. postavila stalnu izlozbu vostanih figura svojih savremenika (danas Muzej Madam Tiso).

1825 – Umro je ruski car Aleksandar I Romanov, koji je tokom vladavine 1801-25. prosirio teritoriju Rusije (Gruzija 1801, Finska 1809, Besarabija 1812, Azerbejdzan 1813.). Nakon poraza Napoleona u Rusiji 1812. imao je vodecu ulogu u antifrancuskoj koaliciji evropskih sila i jedan je od glavnih incijatora stvaranja Svete alijanse 1815. Uspjesno je ratovao protiv Otomanskog carstva od 1806. do 1812.

1905 – Crna Gora je dobila Zakon o stampi. U cl. 210 Ustava Knjazevine Crne Gore pisalo je da je stampa u Crnoj Gori slobodna, te da se ne moze ustanoviti ni cenzura ni kaucija, niti kakva preventivna mjera koja sprjecava izlazenje, prodaju i rasturanje spisa i novina, osim po zakonu o stampi.

1918 – Regent Aleksandar Karadordevic objavio je u Beogradu proklamaciju o ujedinjenju Srba, Hrvata i Slovenaca u istoimenu unitarnu kraljevinu, u kojoj je Crna Gora odlukama tzv. Velike Podgoricke skupstine izgubila nacionalni i drzavni identitet. Prva vlada zajednicke drzave odredila je svog povjerenika Ivana Pavicevica, bivseg srpskog ministra, da primi vlast od crnogorskog Izvrsnog odbora i da predstavlja vladu do, kako je receno, <>.

1918 – Nakon zavrsetka nelegalne Podgoricke skupstine, komandant srpske vrhovne vojne komande Zivojin Misic izdao je komandantu srpskih trupa u Crnoj Gori Dragutinu Milutinovicu naredbu sljedece sadrzine: “Nastavite najenergicnije i svim sredstvima, da se na teritoriji koju je nasa vojska okupirala ugusi svaka agitacija, ma od koga ona dolazila. Za to vam na raspolaganju stoje sva sredstva koja mozete koristiti bez ikakvog prezanja”.

1936 – Umro je italijanski pisac Luidi Pirandelo, dobitnik Nobelove nagrade za knjizevnost 1934, jedan od najznacajnijih dramskih pisaca 20. vijeka. U pocetku nije bio prihvacen, ali je ubrzo stekao opste priznanje i otvorio nove puteve moderne dramaturgije. U svom djelu izrazio je ideje o iluzornosti realnog zivota i realnosti subjektivnih iluzija. Od njegove 44 drame sabrane pod naslovom “Gole maske”, najpoznatije su “Dakomino”, “Henri IV”, “Sest lica traze pisca”.

1971 – U Karadordevu je na sjednici Predsjednistva Saveza komunista Jugoslavije smijenjen dio rukovodstva Saveza komunista Hrvatske – nosilaca politike tzv. masovnog pokreta. Uslijedile su “cistke” u politickim i privrednim vrhovima u Srbiji, Sloveniji i Makedoniji, cime je sprijecen pokusaj politickih i privrednih reformi u SFR Jugoslaviji.

1973 – Umro je izraelski drzavnik David Ben Gurion, voda borbe za stvaranje drzave Izrael i njen prvi premijer.

2005 – Nakon okoncanja visemjesecne privatizacione procedure, Kombinat aluminijuma u Podgorici preuzeo je novi vlasnik – kiparska kompanija “Salomon enterprajzis” ruskog Rusala. Crnogorska Vlada je u ime drzavnih fondova Rusalovoj kompaniji Salomon prodala 65,44 odsto akcija KAP-a za 48 i po miliona eura.

2006 – U Podgorici je pocela dvodnevna medunarodna konferencija o NATO-u i odnosima s javnoscu u organizaciji Centra za medunarodne odnose uz podrsku Ministrastva odbrane Velike Britanije i kraljevske norveske ambasade. Na konferenciji je saopsteno da prema istrazivanju javnog mnjenja ulazak Crne Gore u NATO podrzava svega 36,9 odsto gradana, jer se ta medunarodna vojna asocijacija dozivljava iskljucivo kao vojna, a ne i kao savez zemalja koje dijele iste politicke vrijednosti.

2008 – U organizaciji parlamentarne opozicije (PZP, SNS i SNP), predstavnika NVO sektora, dijela radnika Kombinata aluminijuma i medija, u Podgorici je odrzan okrugli sto o poslovanju i krizi u KAP-u. Zakljuceno je da ta kompanija nakon privatizacije proizvodi gubitke, te da davanje novih subvencija elektricne energije i drugih benefita znaci samo neprofitabilno odrzavanje i troskove na racun drzave, dok je poslovanjem ugrozena zivotna sredina i zdravlje ljudi.

2010 – Ruski premijer Vladimir Putin izjavio je za Televiziju CNN da ce Rusija rasporediti nuklearno oruzje i, kako je rekao, udarne snage ako bude iskljucena iz planova za raketni stit Zapada.

2011 – Evropski parlament odobrio je, velikom vecinom, hrvatsko-evropski ugovor. Nakon objavljivanja rezultata, evropski parlamentarci aplauzom su pozdravili delegaciju Hrvatske pred ulazak te zemlje u Evropsku uniju u junu 2013.

Na danasnji dan dogodilo se i sljedece:

1906 – U Parizu je otvoren bioskop “Omnija Pate”, prva dvorana u svijetu namjenski izgradena za prikazivanje filmova.

1918 – Odlukom danskog parlamenta Island je stekao nezavisnost.

1926 – Na Cetinju je izasao prvi broj lista za satiru, salu i zabavu <>. List je uredivao redakcioni odbor, a odgovorni urednik bio je Jovan Nikolic.

1981 – U najvecoj nesreci u istoriji jugoslovenskog vazduhoplovstva, avion “DC-9 super 80” ljubljanskog “Inex-adria avioprometa” udario je u planinu u blizini Ajacija na Korzici. Poginulo je svih 178 putnika i clanova posade.

1988 – Benazir Buto postala je premijer Pakistana, kao prva zena na celu jedne islamske zemlje.

1991 – Na referendumu u sovjetskoj republici Ukrajini nadmocna vecina biraca izjasnila se za nezavisnost od SSSR-a.

2009 – Zlatnu loptu “Frans fudbala”, najvece individualno priznanje u svijetu sporta, dobio je argentinski reprezemtativac, napadac “Barselone” Lionel Mesi. Mesi je prvi argentinski fudbaler u istoriji koji je dobio “Zlatnu loptu”.

PFF OD 3. DECEMBRA

Podgorica film festival, koji ce biti otvoren u utorak 3. decembra, predstavljace sjajnu priliku da ljubitelji filma uzivaju u premijerama i ostalim ostvarenjima koja su nagradena najvecim svjetskim priznanjima kinematografije.

Direktor festivala Andro Martinovic kazao je da PFF vec cetvrtu godinu za redom prikazuje filmove koji su obiljezili godinu za nama, kao i one koji mjesto ne mogu naci u komercijalnim bioskopskim prikazivanjima, iako imaju izuzetnu umjetnicku vrijednost.

Festival pocinje prikazivanjem albanskog kratkog filma “Kombi” koji je uvod u “Circe” – program Crne Gore, italijanske regije Pulja i Albanije u okviru koga ce biti prikazana dva dugometrazna i sest kratkih filmova.
Otvaranje festivala rezervisano je za film “O beskonacnosti” Roja Andersona, koji je nagraden Srebrnim lavom u Veneciji.

“Medu nagradivanim filmovima koje cemo prikazati a koji su privukli mnogo paznje publike jesu ostvarenje Romana Polanskog “Optuzujem” i film Fransoa Ozona “Miloscu bozjom” koji je u Berlinu nagraden Srebrnim medvjedom”, kazao je Martinovic na pres konferenciji povodom pocetka festivala.

Filmovi koje je Martinovic posebno preporucio jesu i “Odvedi me na neko lijepo mjesto” koji je dobio Srce Sarajeva, “See factory”, “Beautiful boy” koji se prikazuje na zatvaranju festivala, te film “Okrug”, Girmura Hakonarsona.

Martinovic je kazao da je posebno ponosan na prikazivanje crnogorskog filma “Dohvati nebo”, premijerno prikazanog na filmskom festivalu u Herceg Novom. Paznji publike preporucuje i film “Slucaj Makavejev” ciji je autor Goran Radovanovic.

Na otvaranju festiva bice urucena nagrada Crnogorske kinoteke – Kino oko za poseban doprinos kinematografiji Manuelu Albertu Klaru, koji je veliko ime evropskog filma.

“Klaro je napravio izuzetnu karijeru, obiljezila ga je saradnja sa dva reditelja – Kristoferom Boom i Lars von Trirom. Mi cemo u okviru njegove retrospektive pogledati filmove “Nimfomanka” i “Melanholija” – za koju je Klaro dobio evropskog Oskara”, kazao je Martinovic.

Crnogorskoj publici Klaro moze biti poznat i kroz saradnju sa nasom glumicom Marijanom Jankovic koja je svoju karijeru napravila u Dankoj. Njen kratki film “Maja” snimao je Klaro, a ostvarenje je dobilo nagradu Danske filmske akademije i pobijedio je na festivalu Tribeka u Njujorku, ciji je osnivac i direktor Robert de Niro. Film je prikazan na proslogodisnjem PFF.

Organizatori festivala pozvali su ljubitelje filma na panel diskusije koje ce biti organizovane svakog dana u 12:00h u Centre ville, a medu ucesnicima ce biti i Klaro (4.12.).

Sanja Vojinovic ispred Sekretarijata za kulturu i sport Glavnog grada podsjetila je da je PFF u sklopu Deusa i da vec cetvrtu godinu za redom publika ima priliku da gleda sjajna evropska i svjetska ostvarenja. “Glavni grad prepoznaje ovaj kvalitet te ga stoga i podrzava”, kazala je Vojinovic.

Martinovic je pozvao publiku da kao predfestivalsku aktivnost dodu na izlozbu “70 godina crnogorske kinematografije”, u 19h u CNP-u u ponedeljak, 2.decembra.

“To je projekat na kome smo radili zajedno sa Momirom Matovicem i Filmskim centrom Crne Gore. Mnogi originalni eksponati predstavice rad Lovcen filma, Filmskog studija Titograd i Zeta filma, kao i ostalih nasih institucija”, kazao je Martinovic.

Na kraju, Martinovic je rekao da se publika PFF-a iz godine u godinu siri i da ovaj festival daje sve veci pecat podgorickom bijelom platnu.

Organizatori su se posebno zahvalili Ministarstvu kulture, Sekretarijaru Glavnog grada za kulturu i sport, Filmskom centru, Ministarstvu odrzivog razvoja i turizma, etno dzez klubu Sejdefa i hotelu Centre ville.

KOMEDIJA SITUACIJE

Kulturno-umjetnicki program Radija Crne Gore juce je zapoceo snimanje radio-drame “Duga je noc”, po tekstu Nade Bukilic, a u reziji Borisa Dragojevica.

Radio drama zazivjela je u dramskom i igranom programu Radija Crne Gore.

Ostvarenje “Duga je noc” odabrala je strucna komisija po Internom konkursu koji Javni servis raspisuje vec trecu godinu zaredom. Zanrovski se moze situirati kao komedija situacije.

Reditelj Boris Dragojevic je Portalu RTCG kazao da je jako jednostavan i upecatljiv tekst scenaristkinje Nade Bukilic uslovio i podjelu uloga.

Malu, ali odabranu ekipu cine vec afirmisani glumci Crnogorskog narodnog pozorista (CNP) Danilo Celebic i Dejan Ivanic i mladi harizmaticni glumac Pavle Popovic.

Tu je, istakao je Dragojevic, i nezaobilazni dizajner zvuka Jovica Trajkovski.

“Ideja radio drame tretira mikro manipulaciju – emotivnu manipulaciju obicnog covjeka sa obicnim covjekom. To je univerzalna matrica, koja se odnosi na vertikalu drustveno-politicke hijerarhije. Mislim da ce biti vrlo interesantna nasim slusaocima”, kazao nam je reditelj.

Rijec je o sukobu ljudi koji “glume” kako bi manipulisali druge oko sebe i ljudi koji su ono sto zaista jesu.

“Drama “Duga je noc”, bar iz mog ugla, zamisljena je kao refleksija opsjenarskog zivotnog stila: ljudi oko nas “glume”, igraju svoje uloge, konstantno se, cak i u nekim privatnim druzenjima, ponasaju kao da su na sceni. Poimanje sebe samih kao izuzetno vaznih persona, u sukobu je sa drugim ljudima koji niti glume, niti razumiju tu potrebu da se bude nesto drugo ili neko drugi, do ono sto covjek vec jeste. Hocete li ispasti naivac, hoce li vas iskoristiti za upotpunjavanje svojih biografija ili, makar, za razbijanje sopstvene dosade, svejedno je. Jer, definitivno, svi smo mi prosli kroz neku “kafanu zivota” u kojoj smo ispali smijesni ili cak glupi, a neko drugi je za stolom odigrao svoju “rolu” i zadovoljan otisao dalje”, kaze scenaristkinja Nada Bukilic.

Za nju kao pisca, kako je navela, najbolji dio te price o drami jesu izuzetni glumci koji su, kao i slucaju drame “Nase brdo”, angazovani i koji sa mnogo elana rade.

“Za njih imam najdublje postovanje”, porucila je Bukilic.

Zele intenzivniju saradnju sa glumcima i akademijama

Urednik Kulturno-umjetnickog programa Radija Crne Gore Mirsad Rastoder je istakao da je snimanjem jos jedne radio drame RCG na dobrom putu da tom umjetnickom izrazu vrati nekadasnji sjaj i zasluzi postovanje probirljivih slusalaca.

“Na to nam ukazuju i brojni prijatelji, koji su proteklih mjeseci sa uvazavanjem govorili o Radiju i vrlo cesto pominjali da im u programu prijaju dobri glasovi, odabrana muzika, radio drame, radio igre i humoristicki program. U tom smjeru, vjerujemo da postoji ozbiljna namjera, cemu svjedoci i cinjenica da smo nedavno premijerno emitovali i jednu studentsku radio dramu, koju su radile Iva Kasalica i Teodora Kipa sa studentima cetinjskih akademija. To je pokazatelj da ova kuca zeli otvoriti intenzivniju saradnju sa glumcima i akademijama, sve u interesu stvaralackih uticaja i kvaliteta programa koji ce plijeniti paznju slusalaca i gledalaca”, rekao je Rastoder.

Porucio je da sa akademija u Crnoj Gori izlaze nove generacije, kojima treba pruziti sansu da pokazu svoj potencijal, poput umjetnika koji su se vec dokazali i ostvarili i u Crnoj Gori i u regionu.

“Sustinski, programi Javnog servisa i treba da se prepoznaju po nasoj raznolikosti i viseslojnosti kultura, ali i umjetnickim ostvarenjima, koja mogu zasjeniti isprazne tirade i dnevno-politicka nadgornjavanja”, kazao je Rastopder.

Za narednu godinu planirana je produkcija tri radio drame.

“Nadamo se da ce to animirati stvaraoce da ucestvuju, na zadovoljstvo nas koji radimo u Javnom servisu, a posebno na zadovoljstvo publike”, dodao je Rastoder.

NAGRADA “DIJALOGOS”

Danas kada sve vise vremena provodimo pred ekranima, zasiceni medijskim porukama, vaznije je nego ikada da biramo njihov sadrzaj. O tome je bilo rijeci na skupu povodom dodjele ovogodisnje nagrade “Dialogos” casopisa “Medijski dijalozi” ciji su laureati prof.dr Marko Miletic i prof.dr Mirko Dordevic za monografiju “Od znaka do hiperteksta”.

Monografija “Od znaka do hiperteksta” proglasena je najboljom u regionu u 2018.godini iz oblasti teorije i kulture medija. Autori su prikazali istorijat komunikacije, od dimnih signala, do danasnjih mreza – civilizacijski napredak, ali i prostor za zloupotrebu i manipulacije.

“Najcesce se ne shvataju ni lice ni nalicje globalizacije kao planetarne ideologije 21.vijeka. Nekriticki se prihvataju mediji, koji namecu vrednosni sistem u kome se umjesto slobodnih gradana, “oblikuju” bezlicni potrosaci, marionete neoliberalnog mita”

Da ne bismo postali marionete neoliberalnog mita, neophodno je medijsko opismenjavanje, narocito mladih, porucuje predsjednik zirija i proslogodisnji laureat nagrade “Dialogos”, profesor doktor Nenad Vertovsek. To je narocito vazno zbog brzine kojom se desavaju promjene.

“Mladi se hvataju toga, ali iz toga gube jednu etieku, jednu humanu i jednu ljudsku stranu. To je zapravo zadatak ne samo medijske pismenosti, nego i etike, sociologije medija, psihologije medija i svega onoga sto je vezano uz medijske sadrzaje”.

Vrijeme ubrzanog procesa digitalizacije trazi stalne inovacije u oblasti medijske kulture i pismenosti, smatra i ministar kulture Aleksandar Bogdanoviae i istiee da su za nadgradnju drustva znanja neophodna kredibilna naucna istrazivanja.

“Jasno je da te radikalne promjene namecu potrebu za jednom inoviranom strategijom medijskog opismenjavanja najsire javnosti, jer samo medijski pismen covjek danas moze participirati i angazovano djelovati u demokratskim procesima svoje zajednice”.

“Kreiranje javnih politika koje promovisu slobodu govora i medija su jedan od glavnih zadataka savremenih demokratija, kojima saglasno drzavnoj politici evropskih integracija tezi i Crna Gora”.

Medijski i informaciono pismeni gradani, kriticki sagledavaju i analiziraju ono sto citaju, slusaju i gledaju. Zahvaljujuci tome umjesto dezinformacija, senzacionalizma i spektakla, biraju sadrzaje koji ce ih informisati i obrazovati, poruceno je na skupu povodom dodjele nagrade “Dialogos”.

Petra Bozovic, TVCG

U CNP-U

Predstava “Hamlet” Viljema Sekspira u reziji i adaptaciji Ane Vukotic, bice izvedena u subotu 30. novembra i ponedjeljak 2. decembra u 20 sati na Velikoj sceni Crnogorskog narodnog pozorista.

Tekst je preveo Zoran Paunovic, dramaturg predstave je Bozo Koprivica, koreograf Sonja Vukicevic, scenografi Sven Jonke (NUMEN) i Vanja Magic, kostimograf Leo Kulas i kompozitor Antonije Pusic – Rambo Amadeus.

Dizajneri svjetla su Ivan Lusicic Liik i Miodrag Malovic, asistentkinja kostimografa je Lina Lekovic, lektorka je Jelena Susanj, a izvrsna producentkinja Nela Otasevic.

U predstavi igraju Momcilo Otasevic, Dejan Ivanic, Ana Vujosevic, Ana Vuckovic, Zoran Vujovic, Petar Buric, Aleksandar Radulovic, Dusan Kovacevic, Petar Novakovic, Aleksandar Gavranic, Sonja Vukicevic i Jelena Minic.

GRADSKO POZORISTE

Predstava “Don Kihot”, u reziji jednog od najuglednijih reditelja regiona Andrasa Urbana, bice igrana sjutra vece s pocekom od 20 sati, u Velikoj sali KIC-a “Budo Tomovic”.

Ovim izvodenjem Gradsko pozoriste zakoracice u posljednji mjesec 2019, koji ce obiljeziti niz dogadaja kojima ce, kako kazu, nastaviti da istinski slave teatarsku umjetnost.

“Osim redovnih repertoarskih aktivnosti, pred najmladu publiku 13. decembra izaci cemo sa premijerom lutkarskog spektakla ‘Na ivici neba’, u reziji Veselke Kunceve. Ova topla i zabavna prica o snazi maste, o prijateljstvu, ali i o zaboravljenim djecjim zeljama, bice igrana u okviru Decembarske umjetnicke scene – DEUS 2019”, saopsteno je iz Gradskog pozorista.

Tokom nastupajuceg mjeseca njihove predstave ucestvovace i na dvije internacionalne teatarske manifestacije, pa ce se “Don Kihot” vec 3. decembra predstaviti na prvom RUTA festivalu u Beogradu, a “Slasti slave” 17. ce biti igrane na cetvrtom izdanju festivala Dani Jurislava Korenica 2019. u Sarajevu.

“Po vec ustaljenoj praksi, jos jednu kalendarsku godinu zaokruzicemo 27. decembra obiljezavanjem Dana Gradskog pozorista”, navode iz Gradskog pozorista.

Podsjecaju da je “Don Kihot” koprodukcija Gradskog pozorista i Barskog ljetopisa, a po motivima Servantesovog romana dramaturgiju je uradila Vedrana Bozinovic.

U Urbanovom rediteljskom videnju Servantesovog remek djela, na neke ovdasnje “vjetrenjace” jurisa sedam zena – sedam glumica koje progovaraju o problemima i dilemama savremenog drustva i zena u takvom okruzenju. Predstava se, izmedu ostalog, tice i prepoznavanja donkihotovskog u sebi i u drustvu oko nas, jednako kao i obracuna sa samim sobom i odredenim drustvenim licemerjem i manipulacijama.

U predstavi igraju Branka Femic-Scekic, Vanja Jovicevic, Kristina Obradovic, Branka Stanic, Jelena Simic, Sanja Popovic i Andelija Rondovic.

Scenografiju predstave potpisuje Smiljka Separovic-Radonjic, muziku je uradila Irena Popovic, dok su kostimi djelo Line Lekovic.

Ulaznice se mogu rezervisati na biletarnici KIC-a “Budo Tomovic” ili pozivom na broj telefona: 020/ 664-237.

Izbor i priprema: C. Durdic

Na danasnji dan 1373. Durad I Balsic izdao je prilikom posjete Dubrovniku povelju kojom je potvrdio povlastice dubrovackim trgovcima u Zeti. Durad Balsic je poveljom potvrdio prava koja su Dubrovcani imali za vrijeme ranijih vladara, garantovao im slobodno kretanje i trgovinu i obecao da ce one koji dubrovackim trgovcima nanesu stetu predati, a ukoliko to ne bude moguce sam ce stetu nadoknaditi. Zauzvrat, Dubrovcani su obecali da ce mu placati svetodimitarski dohodak.

1715 – Uoci mletacko-turskog rata, Mletacka republika povela je siroku agitaciju medu crnogorskim plemenima nudeci im pokroviteljstvo. Pregovori s vladikom Danilom o saveznistvu nijesu dali rezultate, a Veneciji je jedino uspjelo da pridobije Grbljane koji su prihvatili pokroviteljstvo Republike na temelju autonomnih prava i povlastica, dobijenih jos u Kandijskom ratu 1647.

1835 – Roden je americki pisac Semjuel Lenghorn Klemens, poznat kao Mark Tven, jedan od najvecih humorista svjetske knjizevnosti. Bio je oficir rjecne plovidbe na Misisipiju, novinar i predavac. Izpod povrsine humoristickih prica u poznijim djelima odslikana je teznja za jednakoscu i drustvenom pravdom, vjera u ljudske vrijednosti i osuda tiranije mocnih. Svjetsku slavu stekao je romanima “Pustolovine Toma Sojera”, “Zivot na Misisipiju”, “Pustolovine Haklberi Fina”, “Zivot na dvoru kralja Artura”.

1874 – Roden je engleski drzavnik Vinston Lenard Spenser Cercil, premijer Velike Britanije 1940-45. i od 1951-55, voda Konzervativne stranke od 1940. Kao jedan od velikih protagonista pobjede nad fasistickim silama, ucestvovao je na svim vaznim saveznickim konferencijama (Moskva, Teheran, Jalta, Potsdam). Autor je i zapazenih knjizevno-publicistickih djela, a za “Memoare iz Drugog svjetskog rata” dobio je 1953. Nobelovu nagradu za knjizevnost.

1900 – Umro je engleski pisac irskog porijekla Oskar Vajld, pravo ime Fingal O’ Flaerti Fils. Pisao je pjesme, pripovjetke, komedije i romane. Njegovo demonstrativno krsenje viktorijanskih drustvenih konvencija zavrsilo se dvogodisnjom kaznom zatvora (1895) zbog homoseksualizma. Umro je u egzilu u Parizu u bijedi i nemilosti, a stogodisnjica njegove smrti svecano je obiljezena u Londonu u Vestminsterskoj opatiji, u Parizu, Dablinu i Njujorku. Poznata djela: “Slika Dorijana Greja”, “Vazno je zvati se Ernest”, “Lepeza ledi Vindermer”, “Srecni princ i druge price”.

1918 – Nakon zavrsetka Podgoricke skupstine, pristalice bezuslovnog ujedinjenja Crne Gore i Srbije, srusile su i bacile u Moracu spomenik-obelisk koji je bio podignut u slavu Velikog vojvode Mirka i crnogorskih junaka palih u oslobodilackim ratovima.

1955 – Umro je jugoslovenski kompozitor Josip Slavenski, profesor Muzicke akademije u Beogradu (1945-55). U teznji ka oblikovanju nacionalnog izraza, spojio je u svom djelu elemente muzickog folklora pojedinih balkanskih naroda s modernom evropskom muzickom tehnikom. Poznata djela: “Balkanofonija”, “Simfonija Orijenta”, “Simfonijski ep”, “Pesme moje majke”, scenska muzika.

1956 – U Pragu je umro Ludvik Kuba, ceski folklorist i slikar. Putujuci po slovenskim zemljama napravio je niz dragocjenih zapisa iz muzicke etnografije, ali i o ljudima i krajevima koje je posjecivao. U Crnoj Gori je boravio tokom 1890. i 1891. U namjeri da sakuplja narodne pjesme, napravio je brojne crteze, akvarele i ulja, i napisao tekstove objavljene u knjizi <>, korisne za etnologe i etnomuzikologe.

1977 – U Beogradu je umro srpski i jugoslovenski pisac Milos Crnjanski, jedan od prvaka moderne srpske proze poslije Prvog svjetskog rata, urednik prvog modernistickog casopisa “Dan” (1919), autor poetskog romana “Seobe”. Njegovo djelo “Roman o Londonu” smatra se prvim velikim kosmopolitskim romanom u srpskoj knjizevnosti. Pisao je i poeziju, pripovjetke i drame. Bavio se i novinarstvom i politikom, a Drugi svjetski rat zatekao ga je u diplomatskoj sluzbi u Rimu. Do 1965, kada se vratio u Beograd, zivio je kao emigrant u Londonu.

2006 – Haski tribunal osudio je bivseg generala Vojske Republike Srpske Stanislava Galica na dozivotnu kaznu zatvora za opsadu Sarajeva 1992-1994. Dozivotna kazna Galicu prva je takva pravosnazna presuda u istoriji Tribunala.

2007 – Ruski predsjednik Vladimir Putin potpisao je zakon kojim je suspendovao ucesce Rusije u kljucnom posthladnoratovskom sporazumu o naoruzanju u Evropi. Takav potez omogucio je Rusiji da svoje vojne snage moze rasporedivati blize zapadnoj Evropi.

2008 – U Rumuniji su odrzani prvi parlamentarni izbori od ulaska u EU 2007, na kojima su uz jednak broj glasova pobijedile Socijaldemokratska partija i Demokratska liberalna partija.

2009 – Savjet Evropske unije donio je odluku kojom su ukinute vize gradanima Crne Gore, Srbije i Makedonije za put u zemlje Sengen zone. Odluka se odnosi na slobodan ulazak s pasosem u sve zemlje Evropske unije osim Velike Britanije i Irske.

2009 – U 81. godini, u Beogradu je umro srpski pisac Milorad Pavic. Proslavio se romanom “Hazarski recnik” (1984), a medu njegovim poznatim djelima su i “Istorija srpske knjizevnosti baroknog doba” i roman “Predeo slikan cajem”.

2011 – Sest najvecih svjetskih centralnih banaka – Federalne rezerve SAD, Evropska centralna banka, Banka Engleske, te centralne banke Kanade, Japana i Svajcarske objavile su program zajednicke akcije u cilju pruzanja podrske globalnom finansijskom sistemu. Banke su se udruzile radi omogucavanja jeftinije kupovine americkih dolara i ostalih vaznih valuta bankama, domacinstvima i kompanijama.

2011 – U Velikoj Britaniji odrzan je najveci strajk radnika javnog sektora u posljednjih nekoliko decenija. Protesti su organizovani sirom zemlje zbog zahtjeva Vlade da se podigne starosna granica za odlazak u penziju i poveca mjesecni penzioni doprinos, sto je bio dio mjera za smanjenje britanskog javnog duga koji je iznosio 967 milijardi funti. U strajku je ucestvovalo dva milona ljudi, medu kojima i sluzbenici iz premijerovog kabineta.

Na danasnji dan dogodilo se i sljedece:

1903 – U Hagu je potpisan sporazum o razmjeni paketa putem postanskih uputnica izmedu Crne Gore i Holandije.

2005 – Francuski hirurzi saopstili su da su izvrsili prvu djelimicnu transplataciju lica u svijetu. Oni su napravili novi nos, bradu i usne 38-godisnjoj zeni koju je unakazio pas.

2010 – Obilna kisa izazvala je poplave u vecini crnogorskih opstina. U najugrozenijim podrucjima poplavljene su brojne kuce i imanja, a nabujale rijeke ostetile su drzavne i lokalne puteve i porusile mostove.

2012 – Katolicka crkva u svojoj najvecoj biskupiji u Milanu otvorila je posebnu telefonsku liniju za uslugu istjerivanja davola, kako bi odgovorila na veliki broj zahtjeva gradana. Svestenik biskupije Andelo Maskeroni, glavni istjerivac davola od 1995, izjavio je tim povodom da je Rimska kurija imenovala duplo vise egzorcista kako bi odgovorila na udvostruceni broj zahtjeva za pomoc. Maskeroni je ocijenio da je broj zahtjeva za istjerivanje davola porastao zbog roditelja koji imaju probleme sa svojom neposlusnom djecom, jer obicno oni zovu, zabrinuti zasto dijete ne ide u skolu, zasto uziva drogu, ili im se suprotstavlja.

SUSRETI POZORISTA BIH

Glumac Igor Dordevic dobitnik je Gran prija 36. Susreta kazalista/pozorista Bosne i Hercegovine u Brckom, a nagrada mu je pripala za ulogu Profesora u predstavi ,,Kozocid”, autorskom projektu Vide Ognjenovic u produkciji Gradskog pozorista.

Gran pri za najbolju predstavu u cjelini dodijeljen je predstavi ,,Kiklop” Gradskog dramskog kazalista ,,Gavella” Zagreb, dok je isto priznanje za najbolju zensku ulogu pripalo Jovani Gavrilovic za ulogu u predstavi ,,Petrijin venac” u produkciji Atelja 212 Beograd.

“To je peta nagrada za predstavu `Kozocid` koja je, podsjetimo, trijumfovala na 64. Sterijinom pozorju pocetkom juna osvojivsi cak cetiri nagrade – Vidi Ognjenovic pripala je Sterijina nagrada za tekst savremene drame, Igoru Dordevicu za glumacko ostvarenje, Geroslavu Zaricu za najbolju scenografiju, dok je ansambl `Kozocida` dobio i nagradu publike za najbolju predstavu (prosjecna ocjena 4,66)”, saopsteno je iz Gradskog pozorista-.

Kako su kazali, za polaziste drame “Kozocid” Vida Ognjenovic uzela je dogadaj iz proslosti nekadasnje Jugoslavije, kada je prioritet petogodisnjeg plana obnove i izgradnje nakon Drugog svjetskog rata bila industrijalizacija zemlje. Osnovna ideja djela je da pokaze kako svaka ideologija koja se odvoji od covjeka i postane sama sebi i sredstvo i cilj, propada upravo na humanoj ravni ciju kreativnost nastoji da ukroti.

ZNACAJNA KREDIBILNA ISTRAZIVANJA

U Podgorici je veceras, u organizaciji medunarodnog naucnog casopisa “Medijski dijalozi”, uprilicena dodjela godisnje nagrade “Dialogos”.

Ovogodisnji dobitnici pomenutog priznanja su prof. dr Mirko Miletic i prof. dr Marko M. Dordevic, autori knjige “Od znaka do hiperteksta”.

Sa druge strane, Specijalna plaketa ove je godine pripala Ministarstvu kulture i to, kako je navedeno u obrazlozenju, za dosadasnju podrsku nagradi “Dialogos” i afirmaciju medijske pismenosti.

Ministar kulture Aleksandar Bogdanovic je istakao kako regionalno priznanje “Dialogos” ima visestruk znacaj u procesu kriticko-naucnog pristupa analize novog medijskog iskustva.

“Izazovi fenomena digitalizacije, granice izmedu regulacije i samoregulacije, slobode i odgovornosti medija, javni ili korporativni interes u njima, samo su neka od pitanja koja su podjednako vazna za sve zemlje regiona. Zbog svega toga, kredibilna naucna istrazivanja medija neophodan su mehanizam za savremenu nadgradnju onoga sto zovemo drustvom znanja. Na tragu ovog i ostalih otvorenih pitanja savremene civilizacije, koja danas slovi kao vizuelno-medijska, treba posmatrati inicijativu i praksu naucne nagrade “Dialogos”. Ova nagrada predstavlja potrebu i podsticaj da se utemelje i osnaze nauka i znanje kao osnovni resursi za buducnost”, rekao je on.

Nagrada “Dialogos” dodjeljuje se od 2013. godine, u cilju promocije, podrske i razvoja teorije medija, medijske kulture i pismenosti.

U OBLASTI KULTURE

Prostor za saradnju Crne Gore i Meksika postoji i trebalo bi inicirati potpisivanje sporazuma o saradnji u oblasti kulture u cilju uspostavljanja regulatornog mehanizma za razmjenu programa u segmentima kulturno-umjetnickog stvaralastva, kazao je resorni ministar Aleksandar Bogdanovic.

On je, na sastanku sa ambasadorom Meksika u Crnoj Gori Markom Antonijem Garsijom Blankom, naglasio je da ce biti ucinjeni dodatni napori za povezivanje institucija dvije drzave u oblasti kinematografije, muzike, plesa i vizuelnih umjetnosti, kao potencijalnih oblasti od obostranog interesa.

Govoreci o potencijalnom partnerstvu Crne Gore i Meksika u oblasti kulture, Bogdanovic je kazao da prostor za saradnju postoji.

“U tom kontekstu trebalo bi inicirati potpisivanje Sporazuma o saradnji u oblasti kulture u cilju uspostavljanja regulatornog mehanizma za razmjenu programa u svim segmentima kulturno-umjetnickog stvaralastva, kulturne bastine i kreativnih industrija”, rekao je on.

Blanko je istakao da Meksiko vec duze podrzava projekte u zemljama regiona putem aktivnosti Meksicke agencije za razvoj medunarodne saradnje.

On je dodao da kultura predstavlja jedno od primarnih polja medudrzavne saradnje, sto, kako je naglasio, moze u buducnosti biti i spona izmedu Crne Gore i Meksika.

Blanko je podsjetio da Meksiko ima izuzetno razvijenu filmsku industriju, ali i da su radovi brojnih meksickih filmskih radnika posebno zapazeni na globalnom nivou, te da postoji veliki potencijal za direktnu saradnju u toj oblasti.

Bogdanovic je, kako su kazali iz Ministarstva kulture, predstavio Blanku kljucne aktivnosti i programe tog resora i djelatnost crnogorskih umjetnika.

Sagovornici su zakljucili da osnova za saradnju vec postoji i da je potrebno dodatno razmotriti u narednom periodu.

  • Sve škole imaće najsavremeniju IT opremu, stižu i edukativni robotići
    on 23/12/2024 at 15:49

    Sve škole u Crnoj Gori biće opremljene savremenom IT opremom, saopštila je ministarka prosvjete Anđela Jakšić Stojanović.

  • BDP iznosio 51 odsto prosjeka EU
    on 23/12/2024 at 14:12

    Bruto domaći proizvod (BDP) po stanovniku, prema standardu kupovne moći, u Crnoj Gori je u prošloj godini iznosio 51 odsto prosjeka EU, pokazuju konačni podaci Eurostata.

  • CBCG: Blagi pad kamatnih stopa
    on 23/12/2024 at 12:14

    Prosječna ponderisana efektivna kamatna stopa na ukupno odobrene kredite, koja obuhvata sve njihove troškove, u oktobru je na mjesečnom nivou pala 0,02 procentna poena i iznosila je 6,57 odsto, pokazuju podaci Centralne banke (CBCG).

  • Naredne tri godine izazovne, na naplatu stiže najviše novca
    on 22/12/2024 at 18:43

    U naredne tri godine Crnoj Gori na naplatu stiže dvije milijarde eura starog duga, a najveći dio Ministarstvo finansija planira da vrati novim zaduživanjem. Takav pristup kritikuju iz opozicije jer je, kažu, pokazatelj neodgovorne ekonomske politike, dok iz vlasti smatraju da je jedino rješenje jer je riječ o naslijeđenim dugovima prethodne vlasti.

  • Na prodaju imovina Vektre Montenegro za 1,6 miliona eura
    on 22/12/2024 at 10:11

    Stečajna uprava Vektre Montenegro raspisala je novi oglas za prodaju dijela imovine tog preduzeća, po ukupnoj početnoj cijeni od 1,6 miliona eura.

  • Analiza poslovanja "Port of Adria” u februaru, onda odluka o kupovini
    on 22/12/2024 at 06:01

    Na tender za nabavku treće mobilne dizalice u Luci Bar za sada se prijavio samo jedan ponuđač, kompanija “Liebherr” iz Rostoka u Njemačkoj. Direktor naše najveće trgovačke luke Ilija Pješčić kaže da se nada da će Luka Bar treću dizalicu imati krajem jula naredne godine. Direktor Luke Bar očekuje da će kompanija "Hamburg port Consulting", u prvoj polovini februara naredne godine, završiti  detaljnu analizu poslovanja kompanije "Port of Adria”

  • Obavezna rezerva 307,79 miliona eura
    on 21/12/2024 at 17:18

    Obavezna rezerva banaka na kraju novembra je, prema podacima Centralne banke (CBCG), iznosila 307,79 miliona eura.

  • Potpisan ugovor za rekonstrukciju puta Petnjica – Bioče
    on 21/12/2024 at 09:44

    Uprava za saobraćaj potpisala je Ugovor sa kompanijom Bemax za rekonstrukciju saobraćajnice koja povezuje Petnjicu i Bioče, u dužini od oko devet kilometara.

  • Radulović: Pomorska linija Bar-Bari kreće krajem juna
    on 21/12/2024 at 09:35

    Pomorska linija Bar-Bari biće krajem juna ponovo uspostavljena, u saradnji s hrvatskom Jadrolinijom, saopštio je ministar pomorstva Filip Radulović i dodao da saobraćati do kraja septembra.

  • Inflacija u novembru u SAD-u sporija od očekivane
    on 21/12/2024 at 07:13

    Indeks privatne potrošnje (PCE) u Sjedinjenim Američkim Državama (SAD) u novembru je dostigao godišnji rast od 2,4 odsto, te mjesečni od 0,1 odsto.