U NIKSICKOM POZORISTU

Sesnaesti “Medunarodni festival glumca – Niksic 2019”, koji organizuje Niksicko pozoriste bice svecano otvoren veceras u 20 sati.

Pozdravnu rijec imace ministar kulture Crne Gore Aleksandar Bogdanovic, a bice dodijeljene i nagrade “Veljko Mandic”. Nakon tog dijela veceri, gledaoci ce imati priliku da uzivaju u mjuziklu “Kauboji”, Exit teatra iz Zagreba.

Predstava “Kauboji”, radena po tekstu i u reziji Sase Anocica, jedna je od najnagradivanijih predstava u istoriji hrvatskog teatra. Pored brojnih ucesca i nagrada na festivalima dobitnik je i plakete grada Zagreba za najbolju predstavu i najbolje glumacko ostvarenje.

U predstavi igraju: Zivko Anocic/Damir Klemenic, Sasa Anocic, Matija Antolic, Hrvoje Barisic, Krunoslav Klabucar, Rakan Rushaidat, Radovan Ruzdjak i Ivana Rushaidat.

Kako objasnjavaju u Niksickom pozoristu, reditelj predstave Anocic je istakao da predstava ima odlike najklasicnijeg mjuzikla (i to je uradeno namjerno), te da se nada da prati (mozda cak i nadograduje) dosadasnju egzitovsku estetiku.

SEST OSTVARENJA

Evropska filmska akademija nominovala je sest ostvarenja za najbolji evropski film 2019 godine, medu kojima su “Bol i slava” Pedra Almodovara i “Oficir i spijun” Romana Polanskog.

Medu nominovanim ostvarenjima su “Jadnici” koje je rezirao Lad Lu, “Razbijac sistema” Nore Fingsid, “Miljenica” Jorgosa Lantimosa i “Izdajnik” Marka Belokija.

Medu nominovanim dokumentarcima su ostvarenje iz Sjeverne Makedonije “Medena zemlja”, autora Ljubomira Stefanova i Tamare Kotevske, “Putinovo svjedocenje” Vitalija Manskija, “Nestanak moje majke” Benjamina Barezija, “Selfi” Agostina Ferentea, te ostvarenje “Za Samu” autora Vada al-Katleba i Edvarda Votsa.

Za najboljeg rezisera nominovani su Pedro Almodovar za film “Bol i slava”, Roman Polanski za film “Oficir i spijun”, Jorgos Latimos za film “Favorit”, Marko Belokio za film “Izdajnik”, te Selin Skjama za “Portret dame u plamenu”.

Za najbolji scenario nominovani su: Pedro Almodovar za “Bol i slavu”, Marko Belokio, Ludovika Rampoldi, Fancesko Pikolo i Valia Anteli za “Izdajnika”, Selin Skjama za “Portret dame u vatri”, Lad Lu, Dordano Dederlini i Aleksis Manenti za “Jadnike”, te Robert Heris i Roman Polanski za “Oficira i spijuna”.

Najbolja zenska uloga u evropskom filmu za 2019. godinu bice izabrana izmedu Olivije Kolman (Favorit), Trini Darhol (Kraljica i srce), Naomi Merlan i Adele Hanel (Portret dame u plamenu), Viktorije Mirosnicenko (Binpol) i Helene Zengel (Razbijac sistema).

Za najboljeg glumca nominovani su: Antonio Banderas (Bol i slava), Zan Dizardan (Oficir i spijun), Pierfrancesko Favino (Izdajnik), Levan Gelbakian (I tada smo plesali), Aleksandar Ser (Ganderman) i Ingvar Sigurson (Beli, beli dan).

Nagrade Evropske filmske akademije bice dodijeljene 7. decembra u Berlinu.

Izbor i priprema: C. Durdic

Na danasnji dan 1121. papa Kalikst II u autenticnoj buli (zvanicnoj povelji) potvrdio je postojanje Dukljanske arhiepiskopije. Dukljansko-barska biskupija podignuta je na stepen arhiepiskopije (nadbiskupije) bulom pape Klimenta III 1089.

1632 – Roden je francuski kompozitor italijanskog porijekla Zan Batist Lili, tvorac klasicne francuske opere, s baletom, horovima, arijama i scenskim efektima. S Molijerom je stvorio novu dramsko-muzicku vrstu – comedie ballet. Bio je glavna licnost muzickog zivota na dvoru Luja XIV i cijelog Pariza. Pripisuje mu se prva upotreba palice za dirigovanje.

1757 – Roden je engleski slikar, bakrorezac i pisac Vilijam Blejk, pjesnik intuicije i maste. Knjizevnu slavu stekao je zbirkama pjesama “Pjesme iskustva” i “Pjesme nevinosti”, a kao slikar poznat je po 21 ilustraciji za “Knjigu o Jovu” i ilustracijama Coserovih “Kanterberijskih prica”. Blejkova poezija postala je poznata i cijenjena tek krajem XIX vijeka i znatno je uticala na brojne pjesnike, posebno nadrealiste. Pored velikih religioznih i filozofskih poema, napisao je i odreden broj lakih i neposrednih lirskih pjesama.

1820 – Roden je njemacki filozof Fridrih Engels, jedan od osnivaca naucnog socijalizma i najblizi saradnik Karla Marksa. S Marksom je i jedan od najangazovanijih zastupnika osnivanja Medunarodnog udruzenja radnika – “Prve internacionale”. Osnovne postavke materijalistickog poimanja svijeta izlozio je u djelu “Anti-Diring”, a u saradnji s Marksom napisao je “Njemacku ideologiju” i “Manifest komunisticke partije”. Nakon Marksove smrti napisao je i objavio jos dva vazna djela: “Porijeklo porodice, privatne svojine i drzave” (1884) i “Ludvig Fojerbah i kraj njemacke klasicne filozofije” (1886).

1829 – Roden je ruski klavirski virtuoz i kompozitor Anton Grigorjevic Rubinstajn, osnivac Konzervatorijuma u Petrogradu. Pripadao je tzv. kosmopolitskom pravcu, nasuprot “Velikoj petorici”. Komponovao je operu “Demon”, klavirske kompozicije, solo pjesme (ciklus “Persijske pjesme”).

1830 – Na Cetinju je odlukom narodnog zbora lisen guvernadurskog cina Vuko Radonjic, zbog sumnji da je organizovao zavjeru protiv Njegosa. Premda je bio osuden na smrt, Radonjica je tek ustoliceni gospodar postedio te kazne.

1878 – Umro je Dura Jaksic najveci liricar srpskog romantizma i jedan od najdarovitijih srpskih slikara 19. vijeka. Pored poezije, koja je najvrednija u njegovom knjizevnom opusu, pisao je pripovijetke i herojske poeme, od kojih su najpoznatije: “Na Liparu”, “Ponoc”, “Padajte braco”.

1907 – Roden je Alberto Moravija, jedan od najistaknutijih i najplodnijih italijanskih knjizevnika 20. vijeka. Autor “Cocare”, “Rimljanke”, “Rimskih prica”, slavu je stekao vec prvim romanom “Ravnodusni ljudi” (1929).

1908 – Crnogorska vlada uvela je maksimalne tarife za uvoz svih vrsta robe iz zemalja s kojima Crna Gora nije imala trgovinske ugovore, sto je prouzrokovalo prekid trgovinskih odnosa i s Austrougarskom.

1912 – Nakon 400 godina turske vladavine Albanija je proglasila nezavisnost, koja je priznata na konferenciji ambasadora velikih sila u Londonu 20. decembra i Londonskim ugovorom o miru 30. maja 1913. U mjestu Valona formirana je prva privremena vlada.

1920 – Dvije godine nakon prisajedinjenja Crne Gore Srbiji odrzani su u Crnoj Gori izbori za Konstituantu, odnosno Ustavotvornu skupstinu prve Jugoslavije, na kojima protivnicima bezuslovnog ujedinjenja nije bilo dozvoljeno stranacko organizovanje, niti kandidovanje; Velike sile povukle su akreditovane predstavnike pri crnogorskoj vladi u egzilu, koju su zavanicno priznavale dvije godine nakon nelegalne Podgoricke skupstine.

1920 – U Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca odrzani su prvi izbori za Ustavotvornu skupstinu. Najvise glasova dobili su demokrate osvojivsi 92 od 419 mandata i radikali sa 91 mandatom, a iznenadenje su priredili komunisti sa 50 poslanickih mjesta. Zene, vojnici i oficiri, kao i pripadnici nacionalnih manjina, nijesu imali pravo glasa.

1945 – Umro je americki teniser i politicar Dvajt Dejvis, koji je 1900. osnovao tenisko takmicenje nacija “Dejvis kup”.

1952 – U Monpeljeu je, u osamdesetoj godini, umrla crnogorska princeza i posljednja italijanska kraljica Jelena Savojska, jedna od devet kceri kralja Nikole, zena italijanskog kralja Vitoria Emanuela III. U ranoj mladosti boravila je na ruskom carskom dvoru, a Vitorija Emanuela upoznala je na prijemu povodom vjencanja cara Nikolaja II. Na italijanskom dvoru vodila je povucen i uzoran zivot posvetivsi se dobrotvornom radu i pomoci najugrozenijima. Svoj humanizam posebno je pokazala nakon zemljotresa u Mesini 1908, spasavajuci postradale iz rusevina. U znak sjecanja na te dane, u Mesini joj je, jos za zivota, podignut spomenik. Nakon pada fasizma u Italiji (1943) sa svojim je muzem, s kojim je imala cetiri kceri i sina, otisla u egzil u Aleksandriju, da bi se nakon njegove smrti 1947. vratila u Francusku i nastanila u Monpeljeu. Iako je titulu kraljice nosila 46 godina, sahranjena je bez pompe na groblju Sen Lazar, uz prisustvo 5.000 Francuza.

2000 – Holandski parlament odobrio je zakon kojim se dopusta eutanazija i samoubistvo uz pomoc ljekara. Time je Holandija postala prva zemlja koja je legalizovala takvu praksu.

2006 – Papa Benedikt XVI posjetio je Tursku, sto je njegova prva posjeta jednoj islamskoj zemlji. U razgovoru s turskim zvanicnicama papa Benedikt je podrzao napore te zemlje da ude u Evropsku uniju i rekao da je islam religija mira, cime je ublazio nezadovoljstvo muslimana zbog njegove izjave u Regensburgu 2005, kada je citirao vizantijskog imperatora iz XIV vijeka koji je tvrdio da je islam nasilan i iracionalan.

2012 – Vojnom paradom i dijeljenjem torte teske 18 tona, na trgu Skenderbeg u Tirani, u prisustvu nekoliko stotina hiljada Albanaca, proslavljena je stogodisnjica nezavisnosti Albanije. Zbog izjave premijera Saljija Berise da se ,,albanska zemlja” prostire od Preveza u Grckoj do Preseva u Srbiji, i od Skoplja u Makedoniji do Podgorice u Crnoj Gori, grcki sef diplomatije Dimitris Avramopulos otkazao je ranije najavljeno prisustvo, kao i makedonski predsjednik Dorde Ivanov zbog izgreda prema premijeru Nikoli Gruevskom u Albaniji, ciji je automobil gadan jajima prilikom posjete koja je prethodila proslavi. Proslavi su prisustvovali predsjednik Crne Gore Filip Vujanovic, premijeri Madarske, Hrvatske i Slovenije, kao i zvanicnici Kosova i Italije.

Na danasnji dan dogodilo se i sljedece:

1905 – Irski politicar Artur Grifit osnovao je u Dablinu partiju Sin fejn, koja je okupila pobornike irske nezavisnosti od Velike Britanije.

1994 – Norvezani su na referendumu odbili da se prikljuce Evropskoj uniji.

2005 – Ronaldinjo, zvijezda Barselone i brazilske reprezentacije, dobio je “Zlatnu loptu”, prestiznu nagradu koju svake godine ugledni francuski magazin “Frans fudbal” dodjeljuje najboljem fudbaleru Evrope.

2007 – Evropska unija, Sjedinjene Drzave i Rusija pozvale su Srbe i Albance da sprijece izbijanje nasilja nakon neuspjeha pregovora o statusu Kosova.

2010 – U 84. godini umro je slavni holivudski komicar Lesli Nilsen.

SJUTRA U KIC-U

Promocija duplog DVD izdanja dokumentarnog filma “Nesalomljivi”, autora Miodraga Bola Boskovica, odrzace se sjutra u 20 sati KIC-u “Budo Tomovic”.

Ovaj dokumentarni serijal, nastao u periodu od 2011. do 2017. godine, obuhvata 70. jednocasovnih epizoda, u kojima je predstavljeno 40 sagovornika koji su na razne nacine obiljezili mnoge epohe crnogorske istorije.

“Serijal simbolicnog naziva “Nesalomljivi” cine autenticne price odabranih sagovornika o ljudima i dogadajima, o proslim vremenima, o necemu cega vise nema. Glavni akteri su svjedoci mnogih desavanja, cuvari nezaborava, koji su sav svoj zivot prkosili vremenu koje je pokusavalo da ih slomi. To su originalne zivotne price , koje su samo njihove, za ciju autenticnost garantuju oni kao takvi – Nesalomljivi”, porucuje Boskovic.

Naglasava da je serijal “Nesalomljivi” sniman u skoro svim crnogorskim gradovima, u zavisnosti od mjesta boravka sagovornika – Titograd, Niksic, Budva, Kolasin, Bijelo Polje, Danilovgrad, Bar, Cetinje, ali i u Sarajevu, Beogradu, Rimu, Londonu itd.

“Odredeni broj sagovornika, nazalost nije vise medu zivima”, kaze Boskovic.

Ucesnici “Nesalomljivih” su: Arhiepiskop cetinjski i Vladika crnogorski Mihailo i prof.dr. Radovan Radonjic. Zatim generali Drago Ivanovic, Vuko Vlahovic, Andrija Nikolic kao i informbirovci Ljubo Vusurovis, Gojko Medenica, kao i Novica Vujicic, posljednji zivi vojnik Krsta Zrnova Popovica.

Tu si u bivse crnogorske diplomate – bivsi jugoslovenski ambasador Svetislav Pule Vujovic kao i Milenko Stefanovic. Za serijal govore i knjizevnici Sreten Perovic, Sreten Asanovic, Marko Vesovic, Branko Banjevic, Vojislav Vulanovic, nekadasnji direktor Televizije Sarajevo i Televizije Crne Gore, publicista Pero Radovic i urednik Radija Crne Gore i publicista Danilo Burzan.

Svoje zivotne price u serijalu su ispricali i kapetan duge plovidbe Miodrag Bubo Koprivica, bivsi ministar u Vladi CG i gradonacelnik Titograda prof.dr. Mihailo Buric, istaknuti turisticki poslenik Vojo Lijesevic, bivsi ministar u Vladi CG Vlado Mitrovic i botanicar Danijel Vincek.

Ucesnici serijala su i renomirani crnogorski slikari Puro Duric, Nikola Vujosevic, Nikola Gvozdenovic Gvozdo, zatim filmski poslenici Gojko Kastratovici Mijo Adzic, istoricari Radoje Pajovic, Sasa Cilikov, Vojo D. Nikcevic, doktor arheologije Cedomir Markovic, ali i nosioci najvecih drzavnih i politickih funkcija u Crnoj Gori Radivoje Rade Brajovic , Blazo Orlandic, Avdul Kurpejovic, Veselin M. Duranovic, Vlado Kekovic, Asim Dizdarevic i drugi.

Nedavno je, podsjeca Boskovic, realizovan i istoimeni dokumentarni film ukupnog trajanja preko 130 minuta, koji predstavlja svojevrsni presjek svih sagovornika serijal , grupisanih u desetak cjelina: Crna Gora, 13. Jul i NOB, Informbiro, Tito, AB revolucija, Raspad Jugoslavije, 21. maj, SPC i CPC, Poruke itd.

Renomirani crnogorski kompozitor i autor filmova Miodrag Bole Boskovic, od 1992. do 2019. godine realizovao je sesnaest samostalnih projekata. Tri albuma i pet CD-a instrumentalno-ambijentalne muzike: “Nocna ruza prijestola od kamena”, “Gora Crnogoraca”, “Lacus Labeatis”, “Profil” i “Durmitor”. Tu su i dva kolektivna CD-a “Okean” i “TOCG”, zatim sest spotova “Dobro jutro Crna Goro”, “Bregalnica 1913. – u spomen 12.000 crnogorskih boraca”, “Platije”, “Zabljak Crnojevica”, “Montenegro blues” i “Titograd-Podgorica-povratak u buducnost”. Autor je pet muzicko dokumentarnih filmova: “Prijesto od kamena”, “Car junaka”, “Muzicke razglednice Crne Gore”, “Lacus Labeatis” i “Mirna luka za tvoju dusu”, kao i desetak dokumentarnih filmova “Montenegro the great heart of Meditteranian”, “Istorija crnogorskog sudstva”, “Istorija Ustavnog sudstva u Crnoj Gori”, “Ustavni sud u nezavisnoj Crnoj Gori”, “Barice, “Mirna luka za tvoju dusu, “20.godina Medicinskog fakulteta Univerziteta Crne Gore” itd.

Autor je i prvog DVD-a u Crnoj Gori “Pogledom i muzikom bez rijeci” i drugog duplog DVD ostvarenja “Muzicke razglednice Crne Gore – Nuovo”.

Cetiri filmska projekta Miodraga Bola Boskovica, kao i jedno DVD izdanje su Misljenjem Ministarstva kulture proglasena “od posebnog interesa za crnogorsku kulturu i umjetnost”.

Sva muzicka i filmska djela ciji je Boskovic kompletan autor, prezentovala su, tokom vise od dvije decenije, prirodne ljepote i istoriju Crne Gore u preko dvadeset zemalja svijeta.

BOGDANOVIC-MASLENIKOV

Kultura predstavlja jednu od oblasti koja daje mogucnost za realizaciju velikog broja projekata saradnje, a od posebnog su znacaja razmjena znanja i iskustava, kroz saradnju ruskih i crnogorskih univerziteta, koji su u prethodnom periodu potpisali memorandum o saradnji, istakao je ambasador Ruske federacije Vladislav Maslenikov, prilikom susreta sa ministrom kulture Aleksandrom Bogdanovicem.

Na sastanku je razmatrana mogucnost unapredenja saradnje u oblasti kulture, uz ocjenu da su u dosadasnjem periodu realizovani brojni projekti iz oblasti promocije i popularizacije savremenog stvaralastva i kulturne bastine.

Bogdanovic je podsjetio na inicijative koje je Ministarstvo kulture realizovalo u posljednjem periodu, a koje su se odnosile na razvoj kreativnih industrija, napominjuci da osnivanje kreativnih habova u vise opstina u Crnoj Gori, ali i dodatna ulaganja u oblasti kinematografije predstavljaju dobru osnovu za unaprijedenje bilateralnih odnosa sa Rusijom.

“Ministarstvo kulture radi na stvaranju povoljnih uslova za rad stranih producenata, a izmjenama i dopunama Zakona o kinematografiji predvidaju se podsticajne mjere koje doprinose vecoj promociji Crne Gore kao istaknute filmske destinacije”, kazao je Bogdanovic.

Ministar je predlozio organizovanje Dana crnogorskog filma u Rusiju, isticuci da slicna manifestacija moze biti organizovana i u Crnoj Gori, a sa ciljem prikazivanja filmova savremene ruske produkcije. Istakao je da je od posebnog znacaja i direktna saradnja nacionalnih arhiva, ali i muzeja i univerziteta dvije drzave.

Ambasador je predlozio organizovanje vise programa koji bi bili bazirani na prezentaciji segmenata savremenog stvaralastva Rusije i Crne Gore, posebno u domenu pozorisne djelatnosti i kinematografije, isticuci da je od posebnog znacaja i saradnja u oblasti zastite i ocuvanja, ali i podizanja spomen obiljezja istaknutim licnostima cije je djelovanje imalo uticaja na Rusiju i Crnu Goru.

Sagovornici su se saglasili da u buducnosti rade na usaglasavanju sporazuma i programa saradnje kojim bi bila definisana realizacija konkretnih projekata iz oblasti kulture.

Izbor i priprema: C. Durdic

Na danasnji dan 2010. u Parizu je, u 78. godini, umro jedan od najvecih crnogorskih slikara, velikan moderne evropske umjetnosti Miodrag Dado Duric. Roden je na Cetinju 4. oktobra 1933. Umjetnicku skolu u Herceg Novom zavrsio je 1952, a Akademiju likovnih umjetnosti u Beogradu, u klasi profesora Marka Celebonovica, 1956. Iste godine prvi put izlaze (s francuskim slikarima) u Rijeci u Hrvatskoj. Nakon toga ubrzo odlazi u Pariz, gdje ce imati prvu samostalnu izlozbu u Galeriji ,,Danijel Kordije”. Dado je pored ulja i crteza, radio grafike, kolaz, instalacije, asamblaz. Po uticaju na nadrealizam, likovni strucnjaci ga porede s Markom Sagalom i Salvadorom Dalijem. Ugledni francuski istoricar umjetnosti Alan Boske objavio je 90-ih godina proslog vijeka monografiju ,,Dado, univerzum bez odmora”, a Paskal Sidon snimio je o njegovom stvaranju 2005. dokumentarni film. Dado je preko pedeset godina zivio u selu Samon an Veksan kraj Pariza, a kratko je boravio i u Njujorku i u centralnoj Africi. Ovjencan je brojnim nagradama za slikarstvo, a za zivotno djelo dobio je najvece drzavno priznanje Crne Gore – Trinaestojulsku nagradu 2010. Sahranjen je uz drzavne pocasti 3. decembra u selu Koscele kraj Cetinja, po sopstvenoj zelji.

Ostali datumi: 8. godine p.n.e. umro je Flak Kvint Horacije, jedan od najvecih pjesnika antickog Rima. Njegova poezija imala je veoma znacajan uticaj na evropsko pjesnistvo, a djelo “De arte poetika” bilo je uzor Boalovoj poetici koja se smatra estetskim kanonom klasicizma.

1701 – Roden je svedski fizicar i astronom Anders Celzijus, tvorac skale za mjerenje toplote koja je po njemu dobila naziv. Bio je profesor astronomije u Upsali i direktor prve svedske opservatorije.

1734 – Mletacki senat proglasio je Heceg Novi slobodnim pristanistem za protok svih vrsta robe koja je stizala do tog grada – morem ili kopnom, kao i robe koja bi se tu zadesila na prijelazu iz Mletaka u Tursku.

1878 – Nakon mirne predaje grada Haja crnogorskoj vojsci, turska posada koja je drzala grad Nehaj pod prijetnjom bombardovanja, bez otpora je Crnogorcima predala i to uporiste, cime je bio otvoren put konacnom oslobadanju Bara.

1895 – Umro je francuski pisac Aleksandar Dima Sin, koji je udario temelje drustvenoj drami. Pisao je romane i pozorisne komade, a proslavio se romanom “Dama s kamelijama”, prema kojem je napisan libreto za Verdijevu operu “Travijata”.

1942 – Roden je americki rok pjevac, gitarista i pisac pjesama Dzimi Hendriks, jedan od najpopularnijih muzicara u svijetu sezdesetih godina 20. vijeka. Umro je 1970. od prekomjerne doze droge.

1943 – Na aerodromu u Glamockom polju u Drugom svjetskom ratu, poginuo je Ivo Lola Ribar, generalni sekretar SKOJ-a, kada je kao sef vojne misije vrhovnog staba Narodnooslobodilacke vojske i Partizanskih odreda Jugoslavije krenuo u Kairo.

1944 – Dvije sedmice nakon oslobodenja grada, oglasilo se Radio-Cetinje. Bila je to poslije Beograda i Dubrovnika treca radio-stanica u Jugoslaviji. Radio Cetinje pokrivalo je teritoriju od 100-150 kilometara u precniku i culo se u gotovo cijeloj Crnoj Gori. Radio-stanica se 1949. sa Cetinja preselila u Titograd i nastavila rad kao Radio-Titograd, danas Radio Crne Gore. Dvadesetsedmi novembar obiljezava se kao Dan Radio televizije Crne Gore

1953 – Umro je americki pisac Judzin Gledston O’Nil, tvorac moderne americke drame i prvi americki dobitnik Nobelove nagrade za knjizevnost (1936). Poznata djela: “Dugo putovanje u noc”, “Ceznja pod brestovima”, “Elektri prilici crnina”.

1964 – Za saobracaj je otvorena Jadranska magistrala, koja je dala snazan podsticaj, u prvom redu, privrednom i turistickom razvoju Crne Gore.

1992 – U Podgorici je umro poznati crnogorski kompozitor Borislav -Boro Tamindzic. Roden je 1932. u Kotoru. Muzicku akademiju studirao je u Beogradu u klasi profesora Nikole Hercigonje. Duboko vezan za crnogorski folklor, Tamindzic je istrazivao sire sazvucje nase muzicke riznice, stvarajuci djela snazne epske dramatike i ekspresivnosti, i djela lirske emotivnosti i romanticne uznesenosti. Autor je brojnih djela djecje horske muzike, scenske i filmske, kamerne, orkestarske, oratorijuma i prve crnogorske opere “Scepan Mali”. Borislav Tamindzic je bio muzicki urednik Radija i TV Crne Gore. Dobitnik je visokih nagrada i prizananja: Udruzenja kompozitora Jugoslavije za muzicko djelo godine, Trinaestojulske nagrade, Zlatne arene u Puli za muziku u filmu “Bestije” i drugih.

2000 – Norveski kralj Herold otvorio je u zapadnoj Norveskoj najduzi tunel za drumski saobracaj na svijetu. Tunel dugacak 16.900 metara potukao je rekord Gothard tunela u Svajacarskoj koji je pusten u promet 1980, a dugacak je 16.300 metara.

2004 – Umro je francuski reditelj Filip de Broka, autor cuvenih filmova “Covjek iz Rija” i ” Kartus”.

2004 – Na svecanosti u Bazilici svetog Petra u Rimu, papa Jovan Pavle II predao je Carigradskom patrijarhu Vartolomeju I mosti dva sveca: Grgura Nazijanskog i Jovana Hrizostomskog – biskupa Konstantinopolja u IV vijeku. Mosti tih svetaca odnesene su iz Carigrada u Rim tokom Krstaskih ratova.

2008 – U izboru navijaca za najboljeg vaterpolistu u 2008. koji je organizovala Evropska plivacka federacija i LEN magazin trece mjesto osvojio je crnogorski reprezentativac Nikola Janovic; na prvom mjestu bio je Madar Peter Biros, a na drugom Srbin Vladimir Vujasinovic.

2011 – Legendarni britanski reditelj Ken Rasel, autor filmova ,,Zaljubljene zene”, ,,Divlji mesija”, ,,Tomi” i mnogih drugih, umro je u 84. godini. Rasel se smatra autorom nekih od najboljih i najhrabrijih filmova dvadesetog vijeka, u kojima se najcesce bavio katolicanstvom i seksualnoscu, zbog cega je cesto kritikovan.

Na danasnji dan dogodilo se i sljedece:

1895 – Otvoren je kolski put od Rijeke Crnojevica do Vira, koji je bio znacajna uvozno-izvozna i trgovacka saobracajnica.

1991 – Savjet bezbjednosti UN odobrio je slanje mirovnih snaga u Jugoslaviju.

2000 – Agencija UN za sidu objavila je da je od pocetka pandemije side 1980. do 2000. od te bolesti umrlo vise od 21 milion ljudi sirom svijeta.

2009 – “Clanstvo u NATO-u nije poklon, vec se mora zasluziti tako da zemlja clanica moze doprinijeti zajednickoj bezbjednosti Evrope i Sjeverne Amerike”, kazao je generalni sekretar Sjevernoatlantskog saveza Anders Fog Rasmusen nakon sastanka s crnogorskim zvanicnicima u Podgorici.

2011 – Arapska liga usvojila je sankcije protiv Sirije, zamrzavanje imovine i embargo na investicije, nakon visemjesecnih nemira u toj zemlji.

BOGDANOVIC-LUO SUGANG

Narodna Repubila Kina ce podrzati uspostavljanja regionalnih kreativnih habova inicijativu “17+1”, saopsteno je iz Ministarsva kultutre.

Ministar kulture Aleksandar Bogdanovic sastao se sa ministrom kulture i turizma u Vladi Narodne Republike Kine Luom Sugangom.

Sastanak je uprilicen u sklopu Foruma u Skoplju, a teme razgovora bile su dosadasnja saradnja u oblasti umjetnosti, kao i aktivnosti koje bi trebalo da budu u fokusu tokom predstojeceg vremena.

Kako je saopsteno iz tog vladinog resora, Bogdanovic podsjetio je kako je formalna saradnja dvije drzave na polju kulture uspostavljena 2008. godine, te da je od tada realizovano vise zajednickih projekata, poput ,,Puta svile”, ,,Pojasa”, ali i kontinuirane razmjene umjetnika i studenata umjetnosti.

Tokom sastanka, kako su kazali, posebno je razgovarano o aktivnostima u sklopu Dubrovacke inicijative ,,17+1″, kojom je objedinjeno 17 drzava istocne i centralne Evrope i NR Kine. Tim povodom, ministri Bogdanovic i Luo Sugang govorili su o projektima koji bi mogli biti finansirani u Crnoj Gori.

“Ministar Bogdanovic istakao je kako bi od posebnog znacaja bila podrska procesu uspostavljanja regionalnih kreativnih habova, pri cemu je ministar Luo iskazao spremnost da kroz inicijativu ’17+1′ bude finansirano uspostavljanje jednog od tih objekata”, navodi se u saopstenju.

Kao jos jedno polje saradnje od obostranog interesa, prema ministrima, jeste kinematografija.

“U tom pogledu, ministar Luo Sugang istakao je kako je auditorijum u Kini upoznat sa filmskom produkcijom sa ovih prostora, prevashodno kada je u pitanju razdoblje bivse Jugoslavije. Informisan o cinjenici kako jedan od prioriteta u kulturnim politikama Crne Gore jeste upravo razvoj kinematografije, ministar Luo Sugang kazao je kako postoji mogucnost uspostavljanja saradnje filmskih institucija iz dvije drzave – u cilju potencijalnih zajednickih projekata”, saopsteno je iz Ministarstva kulture.

Luo Sugang je, kako se dodaje, kazao je i da je Crnu Goru sve vise posjecuju turisti iz Kine i dodao da je upoznat i sa samim kulturnim nasljedem nase drzave.

“Iz tog razloga, kako je naglasio, potrebno je nastaviti aktivan angazman u realizaciji odredbi iz juce potpisane Skopske deklaracije – jer su njom, izmedu ostalog, predvideni posebni instrumenti podrske projektima koji se ticu kulturnog nasljeda na ovim prostorima”, navodi se u saopstenju.

Nakon sastanka, Bogdanovic je izrazio zadovoljstvo dogovorenim aktivnostima.

“Prije svega, naisao sam na konkretno interesovanje u vezi sa kinematografijom i vjerujem da cemo upravo na tom polju uspostaviti cvrscu saradnju. Uz to, govorili smo o dosadasnjim rezultatima Dubrovacke inicijative, te o predstojecim aktivnostima, pri cemu je vazno pomenuti kako cemo upravo zahvaljujuci tome realizovati dio ideja u vezi sa kreativnim habovima u Crnoj Gori. Zajednicki projekti iz oblasti kulture bili su jos jedna od tema razgovora, tako da u sljedecem periodu ocekujem intenziviranje saradnje sa NR Kinom, upravo na bazi svega sto je dogovoreno na danasnjem sastanku”, istakao je Bogdanovic.

Sastanak Bogdanovica i Lua Suganga organizovan je tokom zavrsnog dana Foruma u Skoplju, na kojem su bili okupljeni ministri kulture iz 17 drzava istocne i centralne Evrope i NR Kine.

GRADSKO POZORISTE

Autorski projekat Vide Ognjenovic “Kozocid”, sa Vecernje scene Gradskog pozorista, bice igran veceras u 19:30 sati u Domu kulture u Brckom, u okviru takmicarske selekcije 36. Susreta kazalista/pozorista Bosne i Hercegovine.

Kako napominju u Gradskom pozoristu, izbor predstava za ovogodisnje izdanje ugledne teatarske manifestacije u Brckom uradio je glumac i profesor Vlado Kerosevic, a u jakoj konkurenciji za nagrade, pored “Kozocida” nalaze se i “Predstava Hamleta u selu Mrdusa Donja” Narodnog pozorista Republike Srpske iz Banja Luke, “Majka ili sve lutke idu u raj” Sarajevskog ratnog teatra (SARTR), “Pijana noc 1918” Narodnog pozorista Tuzla, “Pink Moon” Bosanskog narodnog pozorista iz Zenice, “Kiklop”, Gradskog kazalista “Gavella” iz Zagreba, “Sjecas li se Doli Bel” Kamernog teatra 55 iz Sarajeva i “Petrijin venac”, Ateljea 212 iz Beograda.

Festival ce biti zavrsen 29. novembra, a o nagradama ce odlucivati ziri u sastavu: glumac Josko Sevo, profesor Radovan Knezevic i dramski pisac Almir Imsirevic.

Za polaziste drame “Kozocid” Vida Ognjenovic je uzela dogadaj iz proslosti nekadasnje Jugoslavije, kada je prioritet petogodisnjeg plana obnove i izgradnje nakon Drugog svjetskog rata bila industrijalizacija zemlje. Osnovna ideja djela je da pokaze kako svaka ideologija koja se odvoji od covjeka i postane sama sebi i sredstvo i cilj, propada upravo na humanoj ravni ciju kreativnost nastoji da ukroti.

U predstavi igraju Milivoje Miso Obradovic, Igor Dordevic, Mladen Nelevic, Dejan Donovic, Dubravka Drakic, Simo Trebjesanin, Pavle Ilic, Goran Slavic, Danilo Celebic, Stevan Radusinovic, Ivana Mrvaljevic, Milos Pejovic, Branka Femic-Scekic, Jelena Simic, Katarina Krek, Omar Bajramspahic, Zeljko Caja Radunovic, Maja Sarenac, Dragan Racic, Pavle Popovic. Statisti su Slavka Nelevic, Jelena Odalovic, Zoran Rakocevic, Darko Bjelobrkovic i Novak Tomovic.

Pored Vide Ognjenovic, u autorskom timu su i dramaturskinja Dragana Tripikovic, scenograf Geroslav Zaric, kostimografkinja Ljiljana Dragovic, kompozitor Zoran Eric, asistent reditelja Zoran Rakocevic, asistentkinja scenografa Vladislava Munic-Cunnington i asistentkinja kostimografkinje Isidora Cekovic.

Predstava je na 64. Sterijinom pozorju osvojila cak cetiri nagrade – Vidi Ognjenovic pripala je Sterijina nagrada za tekst savremene drame, Igoru Dordevicu za glumacko ostvarenje, Geroslavu Zaricu za najbolju scenografiju, dok je ansambl “Kozocida” dobio i nagradu publike za najbolju predstavu (prosjecna ocjena 4,66).

Generalni pokrovitelj gostovanja u Brckom je CEDIS.

U CNP-U

Predstava “Alkestida” za koju je, prema Euripidu, tekst pisala Lada Kastelan, a rezirala Livija Pandur, u produkciji Kazalista Marina Drzica iz Duborvnika, bice izvedena sjutra, 27. novembra, u 20 sati na Velikoj sceni Crnogorskog narodnog pozorista.

Scenograf je Sven Jonke (NUMEN), kostimografkinja Danica Dedijer, muziku su komponovali Boris Benko i Primoz Hladnik (SILENCE), dizajnerka svjetla je Vesna Kolarec, asistentkinja scenografa Irena Kraljic, asistentkinja rediteljke Mateja Kokol, a asistentkinja kostimografkinje Andrea Maric.

U predstavi igraju Katarina Stegnar, Igor Kovac, Zdeslav Cotic, Glorija Soletic, Mirej Stanic, Nika Lasic, Vini Jurcic, Hrvoje Sebastijan i Bojan Neribaka.

Kako isticu u CNP-u, Euripidova “Alkestida”, prikazana u Atini 438. p.n.e, je najstarije sacuvano djelo antickog tragicara koji svojim dramama direktno korespondira s nasim vremenom. Alkestida je mozda njegova najzagonetnija drama, uvijek iznova otvorena razlicitim interpretacijama, pa tako i ovoj verziji Lade Kastelan – verziji koja njenu tajnu osluskuje i prosljeduje, ne pokusavajuci da je rijesi. Susret sa sopstvenom smrtnoscu i gubitkom je u korijenu ljudskog postojanja, granicna situacija u kojoj se preispituje sve sto jesmo ili nismo i u kojoj se testiraju granice ljubavi.

Izbor i priprema: C. Durdic

Na danasnji dan 1412. Venecija je nakon vise ratnih godina bila prinudena da sklopi mir s Balsom III. Taj mir je za Zetu bio veoma povoljan jer je sporazumom bilo predvideno da svaka strana zadrzi teritorije koje je posjedovala prije oruzanih sukoba, a Balsi III je bilo prizanato pravo na proviziju od 1.000 dukata na ime posjeda, koje je njegov otac Durad II ustupio Mletackoj republici.

1739 – Poznati peraski pomorac Vicko Smekja sklopio je ugovor s venecijanskim arhitektom Josipom Beatiem o gradnji crkve Gospa od Skrpjela, svetilista pomoraca. Materijal za gradnju crkve iz Venecije su dovezli Vicko Smekja i kapetan Antun Grubas.

1855 – Umro je poljski pisac Adam Mickijevic, najistaknutiji poljski romanticar. Njegov idilicni ep “Pan Tadeus”, u kojem je dao viziju stare Poljske, smatra se najvecim djelom poljskog romantizma.

1880 – Velike sile su prisilile Tursku da Crnoj Gori preda Ulcinj, koji su Crnogorci zauzeli u ratu od 1876. do 1878.

1906 – Na Cetinju je umro Luko Zore, ugledni prosvjetni i kulturni radnik. Roden je u Cavtatu 1846, a nakon studija u Becu i izucavanja slavistike i grcko-latinske filologije posvetio se profesorskom pozivu. Predavao je u Zadru i Dubrovniku, a 1872. postavljen je za direktora Kotorske gimnazije. Luko Zore ostvario je bogat knjizevno-naucni opus. Na poziv knjaza Nikole dosao je na Cetinje da se posveti obrazovanju i vaspitanju mladog princa Petra. Dvije godine potom, imenovan je za direktora Cetinjske gimnazije, koju je reformisao s klasicne na realnu. Na dan njegove smrti, crnogorski parlament je prekinuo zasjedanje, da bi ispratio, zajedno s diplomatskim korom, ucenicima, profesorima i gradanstvom njegove zemne ostatke u rodni kraj.

1914 – Nakon sto su u avgustu iste godine topovi s austrougarskih brodova porusili predajnik na Volujici, u Podgorici je, uz korito Ribnice, postavljena nova radio-telegrafska stanica koja je bila povezana s Ajfelovom kulom i Sevastopoljem na Krimu.

1918 – Na drugoj, redovnoj sjednici Podgoricke skupstine, organizovane protivno crnogorskom Ustavu i zakonima, usvojene su odluke o prisajedinjenju Crne Gore Srbiji, detronizaciji kralja Nikole i dinastije Petrovic – Njegos. Na skupstini su pored uvodnog teksta formulisane i cetiri kljucne odredbe: Da se kralj Nikola I Petrovic Njegos i njegova dinastija zbace s crnogorskog prijestola; da se Crna Gora s bratskom Srbijom ujedini u jednu drzavu pod dinastijom Karadordevica, te tako ujedinjene stupe u zajednicku otadzbinu troimenog naroda Srba, Hrvata i Slovenaca; da se izabere Izvrsni narodni odbor od pet lica koji ce rukovoditi poslovima dok se ujedinjenje Srbije i Crne Gore ne privede kraju i da se o toj skupstinskoj odluci izvijesti bivsi kralj Crne Gore Nikola I Petrovic, vlada Kraljevine Srbije, prijateljske saveznicke sile i sve neutralne drzave. Nakon citanja predloga odluka, poslanici su ih burno pozdravili ustajanjem i pjevanjem srpske himne “Boze pravde”. Skoro devedeset tri godine nakon usvajanja odluka nelegelane Podgoricke skupstine, u Skupstini Crne Gore usvojen je 12. jula 2011. Zakon o statusu potomaka dinastije Petrovic-Njegos, kojim je nepravda iz 1918. okvalifikovana kao akt nasilne aneksije Crne Gore.

1942 – U Bihacu je u Drugom svjetskom ratu osnovano Antifasisticko vijece narodnog oslobodenja Jugoslavije, a 54 delegata su izabrala Izvrsni odbor AVNOJ-a sa dr Ivanom Ribarom na celu.

2007 – Crnogorski ministar odbrane Boro Vucinic i zamjenik komandanta Zdruzenih snaga NATO-a iz Napulja, general potpukovnik Piter Pirson potpisali su u Podgorici Sporazum o tranzitnom aranzmanu za podrsku mirovnim operacijama. Sporazumom je propisano da se snage i osoblje pod operativnom komandom i kontrolom NATO-a mogu kretati preko kopnene teritorije Crne Gore, njenim morem i vazdusnim prostorom u skladu s pravilima i principima medunarodnog prava.

2009 – Vlada Crne Gore usvojila je odgovore na pitanja iz Upitnika Evropske komisije. Odgovori na oko 2.200 pitanja sistematizovani su u 12 knjiga.

2009 – U Visem sudu u Podgorici pocelo je sudenje devetorici optuzenih za deportaciju bosanskih izbjeglica iz Herceg Novog 1992.

2010 – Izabran je Savjet za saradnju Vlade Crne Gore i nevladinog sektora. Za predsjednika Savjeta imenovan je sekretar u Ministarstvu vanjskih poslova Mirsad Bibovic.

2010 – Rusija je direktno okrivila Staljina za masakr dvadeset dvije hiljade poljskih vojnika u Katinskoj sumi 1940. u Poljskoj. Rezoluciju o tome izglasao je Donji dom ruskog parlamenta.

2012– U Podgorici je potpisan Ugovor izmedu Vlade Crne Gore i Evropske unije za realizaciju projekta za integraciju i povratak izbjeglica i raseljenih lica koja zive u podgorickom naselju Konik. Sef delegacije Evropske unije u Crnoj Gori Mitja Drobnic porucio je nakon potpisivanja ugovora da je rjesavanje pitanja izbjeglica i raseljenih lica jean od kljucnih stubova regionalne saradnje i kljucni uslov za napredak Crne Gore prema Evropskoj uniji. Cilj projekta je obezbjedivanje rjesenja za pripadnike RAE populacije i drugih interno raseljenih lica kako bi se ili integrisali u crnogorsko drustvo ili iskoristili pravo na dobrovoljni povratak u zemlje porijekla. Ukupna vrijednost projekta je tri miliona, od kojih ce dva i po biti obezbijedeno iz IPA fondova, a 500 hiljada ce izdvojiti crnogorska Vlada.

Na danasnji dan dogodilo se i sljedece:

1744 – Umro je italijanski graditelj violina Duzepe Gvarneri, uz Antonija Stradivarija najveci majstor izrade klasicnih violina.

1885 – U Baru je osnovano parobrodarsko drustvo pod nazivom <>

1913 – U Bolnici <> na Cetinju instaliran je prvi rentgen aparat u Crnoj Gori.

1967 – Narodni oslobodilacki front proglasio je u Adenu Narodnu Republiku Jemen (Juzni Jemen), nakon 128 godina britanske kolonijalne vladavine.

1979 – Medunarodni olimpijski komitet glasao je da se, poslije 21 godine odsustva, Kini obnovi clanstvo u toj organizaciji.

2008 – U napadu islamskih ekstremista na luksuzne hotele, jevrejski centar i popularne restorane, u poslovnom centru indijske finansijske prijestonice Mumbaiu stradalo je 195, a povrijedeno 295 osoba.

2009 – Kina, koja se smatra najvecim proizvodacem gasova koji doprinose globalnom otopljavanju, objavila je plan za smanjivanje ispustanja ugljen-dioksida u Zemljinu atmosferu.