U 23H

Specijalisticki rad studentkinje Fakulteta dramskih umjetnosti Ive Kasalice, radio drama “1938”, bice emitovana sjutra u 23 sata na talasima Radija Crne Gore.

Glavni glumci u radio drami su studenti, a snimanje je, uz podrsku urednika Kulturno-umjetnickog programa RCG Mirsada Rastodera zavrseno u studiju Radija Crne Gore i Radio Cetinja.

“Rijec je o zanimljivom poigravanju i ozbiljnom istrazivanju mladih ljudi, koje reanimira koprodukcijsku saradnju Fakulteta dramskih umjetnosti i Radija Crne Gore, ali i ohrabrujucem umjetnickom ostvarenju u sustinskom smislu sa nekim falinkama zbog nedovoljne uigranosti. U svakom slucaju autori i akteri ove Radio drame zasluzuju nasu podrsku i paznju slusalaca jer to put da zajedno , iznova ozivljavamo radio dramu u Crnoj Gori”, istakao je Rastoder.

Radio drama “1938” je radena po uzoru na jednu od najpoznatijih radio drama “Rat svjetova” Orsona Velsa, iz 1938. godine, a predstavlja specijalisticki rad iz Radio produkcije.

Radnja, smjestena u Niksicu, bavi se problemima, politickom scenom i zivotima ljudi u Jugoslaviji (prvenstveno Crnoj Gori) u vremenu neposredno pred Drugi svjetski rat.

Dobro istrazen istorijski aspekat, kljucan je da bi se moglo odgovoriti na pitanje “Sta bi bilo da su Marsovci sletjeli u Crnu Goru u isto vrijeme kada i u Velsovu Ameriku?”, na sta ova drama pokusava dati odgovor.

Ideja projekta je istrazivanje mentaliteta Crnogoraca u vremenskom kontekstu 1938. i u jeku tadasnjih desavanja promisljanja o nacinu na koji bi Crnogorci sagledavali problem pojave Marsovaca i kako bi to uticalo na njihov zivot uslovljen ratom, konstantnom borbom, gladu i nemastinom.

Obzirom na to da je uzor jedna od “inovativnijih” radio drama tog vremena, taj projekat se takode poigrava nacinom pripovijedanja, gdje nas kroz pricu vodi reporter Radija Beograd koji dolazi u Niksic kako bi napravio reportazu o ulasku Cira u zeljeznicku stanicu, nakon cega njegova reportaza krece u drugom smjeru.

Glavni glumci u radio drami su studenti, a snimanje je, uz podrsku urednika Kulturno-umjetnickog programa RCG Mirsada Rastodera zavrseno u studiju Radija Crne Gore i Radio Cetinja.

“Rijec je o zanimljivom poigravanju i ozbiljnom istrazivanju mladih ljudi, koje reanimira koprodukcijsku saradnju Fakulteta dramskih umjetnosti i Radija Crne Gore, ali i ohrabrujucem umjetnickom ostvarenju u sustinskom smislu sa nekim falinkama zbog nedovoljne uigranosti. U svakom slucaju autori i akteri ove Radio drame zasluzuju nasu podrsku i paznju slusalaca jer to put da zajedno , iznova ozivljavamo radio dramu u Crnoj Gori”, istakao je Rastoder.

Izbor i priprema: C. Durdic

Na danasnji dan 1632. roden je holandski filozof jevrejskog porijekla Baruh de Spinoza, jedan od najznacajnijih i najdosljednijih predstavnika racionalisticke i monisticke filozofije. Njegova misao u kapitalnom djelu “Etika” izvrsila je veoma znacajan uticaj na evropsku filozofiju. Spinozin kriticki odnos prema Bibliji i Talmudu izazvao je gnjev u teoloskim krugovima, a jevrejska zajednica ga je anatemisala i iskljucila iz svojih redova.

1729 – Roden je ruski general Aleksandar Vasiljevic Suvorov, jedan od najvecih vojskovoda 18. vijeka. U SSSR-u je 1942. uveden orden “Suvorov” za visoke vojnicke zasluge.

1859 – Objavljena je knjiga engleskog prirodnjaka Carlsa Darvina “Porijeklo vrsta”. Njegova revolucionarna teorija evolucije izazvala je velike kontroverze u naucnim krugovima, a crkveni su izrazili bojazan da ce knjiga podriti religijska vjerovanja o postanku svijeta.

1864 – Roden je francuski slikar i graficar Anri Tuluz Lotrek, majstor litografije, slikar boema, atmosfere i likova iz pariskog nocnog zivota na kraju 19. vijeka. Najradije je slikao licnosti i zbivanja iz nocnog zivota na Monmartru u Parizu. Kao nenadmasan crtac znao je s malo poteza da zabiljezi pokret i docara atmosferu. Svojim djelima posvjedocio je o vioskim umjetnickim vrijednostima, ali i o vremenu u kome je zivio.

1883 – Roden je srpski pisac Jovan Jovanovic Zmaj, jedna od najmarkantnijih licnosti srpskog drustva u drugoj polovini 19. vijeka. Borac za nacionalno i politicko oslobodenje, clan Srpske kraljevske akademije i dramaturg Narodnog pozorista u Beogradu, urednik nekoliko casopisa, napoznatiji je kao djeciji pjesnik i autor elegicnih licnih ispovijesti “Dulici” i “Dulici uveoci”.

1906 – Nakon izglasavanja nepovjerenja vladi Lazara Mijuskovica, pod pritiskom klubasa, knjaz Nikola je bio prinuden da novi mandat za sastav vlade povjeri klubasu, sudiji Velikog suda Marku Radulovicu. Program nove vlade predvidao je ciscenje drzavnog aparata od nesposobnih cinovnika, otkrivanje malverzacija drzavnim novcem, demokratizaciju zemlje na osnovu ustava i, napokon, uspostavljanje bratskih odnosa sa Srbijom.

1918 – U Podgorici je pocelo zasjedanje tzv. Velike narodne skupstine, poznate kao Podgoricka skupstina, koju su organizovale pristalice bezuslovnog ujedinjenja, odnosno prisajedinjenja Crne Gore Srbiji. Crnogorski Ustav iz 1905. nije poznavao instituciju Velike narodne skupstine, vec je taj termin preuzet iz srpskog ustava. Sjednicama skupstine, osim poslanika, prisustvovali su i clanovi Centralnog izvrsnog odbora za ujedinjenje Crne Gore i Srbije koji nijesu bili poslanici, niti pak podanici Crne Gore. Skupstinsko zasjedanje trajalo je sest dana, a zakazano je u Podgorici iz prakticnih i politickih razloga, jer se na taj nacin, makar formalno, zeljelo prekinuti s tradicijom odrzavanja skupstina na Cetinju. Sestodnevno zasjedanje trebalo je da kod medunarodne zajednice stvori utisak o demokraticnosti, legalnosti i ozbiljnosti rjesavanja drzavnog pitanja Crne Gore. Za predsjednika komisije, koja je trebalo da sprovede u djelo odluke nelegalne Podgoricke skupstine, izabran je Spasoje Piletic.

1929 – Umro je francuski drzavnik Zorz Benzamin Klemanso, premijer od 1906. do 1909. i od 1917. do 1920, kada se povukao iz politickog zivota. Zbog zustrine kojom je djelovao u parlamentu kao opozicija, dobio je nadimak “Tigar”. U vrijeme Drajfusove afere objavio je 1898. u svom listu “L’ Oror” (Zora) znamenito pismo Emila Zole predsjedniku Republike pod naslovom “Optuzujem”. Jedan je od tvoraca Antante i predsjedavajuci mirovne konfernecije u Versaju 1919.

1957 – U Meksiko Sitiju umro je cuveni meksicki slikar i komunisticki aktivista Dijego Rivera, koji je umnogome uticao na razvpj novijeg meksickog slikarstva. Proslavio se monumentalnim muralima u javnim ustanovama u Meksiku (124 freske u palati Ministarstva prosvjete) i u Sjedinjenim Americkim Drzavama.

1975 – Na pruzi Beograd – Bar, dugoj 476 km, postavljeni su posljednji metri sina. Pruga je, s prekidima, gradena 25 godina, a prvi voz sa zvanicnim redom voznje krenuo je 30. maja 1976.

2006 – Ronilacki savez Crne Gore primljen je u Svjetsku ronilacku federaciju (CMAS). Svjetski ronilacki savez osnovan je 1957. a medu osnivacima bila je i Crna Gora s republikama bivse SFRJ.

2009 – U jednoj napustenoj fabrici na fjordovima Norveske otvorena je prva osmotska elektrana na svijetu, koja bez stetnih emisija proizvodi struju mijesanjem svjeze i morske vode kroz specijalnu membranu. Osmotska energija, koja se moze naci svuda gdje se svjeza voda uliva u more, ocijenjena je, pouzdanijom od solarne, ili energije vjetra.

2009 – Bivsi pukovnik Drzavne bezbjednosti Milorad Ulemek Legija i bivsi potpukovnik DB-a Zvezdan Jovanovic pravosnazno su osudeni na po 40 godina zatvora zbog ubistva srpskog premijera Zorana Dindica, nakon sto je Vrhovni sud Srbije kao neosnovane odbio njihove zalbe.

Na danasnji dan dogodilo se i sljedece:

1642 – Holandski moreplovac Abel Janson Tasman otkrio je juzno od Australije ostrvo i nazvao ga Van Dimenova Zemlja, koje je kasnije njemu u cast nazvano Tasmanija.

2007 – Od 1997. do 2007. u privatno vlasnistvo preslo je vise od 80 odsto crnogorske privrede i u tom privatizacionom procesu prihodovano je 700 miliona eura, saopstio je Branko Vujovic, direktor Vladine Agencije za prestrukturiranje privrede i strana ulaganja.

2007 – Estonija je bila prva od 27 clanica EU koja je ratifikovala Sporazum o stabilizaciji i pridruzivanju Crne Gore Uniji.

VLADA – UNESCO

Ocuvanje statusa Kotora na UNESCO Listi svjetske bastine glavni je motiv izmjena Zakona o zastiti prirodnog i kulturno – istorijskog podrucja tog grada, koje je usvojio crnogorski parlament.

Predlog ovog zakona utvrdila je vlada 26. septembra.

Ministar kulture Aleksandar Bogdanovic kazao je tada da je izradi ovog dokumenta prethodio Akcioni plan, koji je postao i Vladina strategija u minulom periodu.

“U tom razdoblju, koje je trajalo tri godine, donijeli smo izuzetno znacajne odluke i sproveli kompleksne aktivnosti, kako bi ove godine sa Komiteta u Bakuu dobili znacajno ohrabrenje i pozitivne ocjene UNESCO. Jedna od njih bilo je uvodenje moratorijuma na gradnju, a zatim je prvi put u nacionalno zakonodavstvo uveden mehanizam izrade Procjene uticaja na bastinu”, kazao je on.

Bogdanovic je rekao da su ovim dokumentom izmijenjeni clanovi u vezi izrade Procjene uticaja na bastinu u smislu jasnijih smjernica za proceduru.

“Novo rjesenje predvida uvodenje razlike u proceduri za zonu zastite i za zasticenu okolinu/bafer zonu, pa je precizirano da se procjene uticaja za bafer zonu definisu na osnovu posebnog akta koji ce donijeti Uprava za zastitu kulturnih dobara”, kazao je Bogdanovic.

Prema njegovim rijecima, zakonske izmjene dodatno definisu procedure izrade pojedinacnih procjena za bastinu.

“Ali i ostavljaju prostor da se te procedure izraduju samo u okviru zona koje posebnim aktom definise Uprava za zastitu kulturnih dobara”, rekao je Bogdanovic.

BOGDANOVIC U PLUZINAMA

Vlada i Ministarstvo kulture ce u potpunosti podrzavati i lokalne institucije, umjetnike, i smotre na ovom podrucju, saopstio je ministar Aleksandar Bogdanovic koji je posjetio Pluzine i sastao sa predsjednikom Opstine Mijuskom Bajagicem i rukovodstvom lokalnog Centra za kulturu.

Tokom boravka u Pluzinama, Bogdanovic je naglasio kako je jedan od kljucnih projekata Ministarstva kulture na tom podrucju konzervacija nekropola sa steccima, prevashodno kada je rijec o lokalitetu Scepan Polja. Rijec je o, dodao je on, aktivnosti koja je u toku i kojoj ce i ubuduce biti posvecena posebna paznja.

Bogdanovic i predsjednik Opstine Pluzine Mijusko Bajagic izrazili su zadovoljstvo cinjenicom da je zajednickim radom obnovljena Kula Lazara Socice, pri cemu je konstatovano kako je u narednom periodu potrebna njena valorizacija. U tom kontekstu, Bogdanovic je istakao kako je Ministarstvo kulture u potpunosti spremno da podrzi buduce programe i projekte koji ce biti upriliceni u tom objektu.

Razgovarano je i o radu lokalnog Centra za kulturu, te o manifestacijama koje dominantno traju tokom ljetnjih mjeseci. Na tom planu, ministar Bogdanovic porucio je kako je Ministarstvo kulture otvoreno za sve kvalitetne projekte i podrsku lokalnim umjetnicima – ne samo kroz nacionalne konkurse, vec i u pogledu pomoci pri apliciranju za sredstva iz razlicitih prekogranicnih fondova.

“Danas smo, prije svega, razgovarali o onome sto vidimo kao buducnost kulture u Pluzinama. I na tom planu je jasna poruka – Vlada i Ministarstvo ce, kao i tokom proteklog vremena, u potpunosti podrzavati i lokalne institucije i umjetnike, i smotre na ovom podrucju. No, istovremeno sam porucio i da je potrebno da lokalne institucije kulture moraju poceti u vecoj mjeri da koriste mogucnost apliciranja za sredstva iz razlicitih medjunarodnih fondova, jer je i to danas jedan od vaznih modela za realizaciju programa iz oblasti kulture.

Dva najvaznija projekta o kojima smo govorili, ipak, bili su nedavna sanacija Kule Lazara Socice, te nastavak konzervatorsko-arheoloskih mjera na steccima. Saglasili smo se kako Kula Lazara Socice u narednom vremenu mora biti valorizovana u punom kapacitetu, a kada je rijec o steccima, nase aktivnosti bice nastavljene i u vremenu koje slijedi, to je i jedan od nasih kljucnih prioriteta kada je u pitanju durmitorski i pivski region,” kazao je Bogdanovic nakon posjete Opstini Pluzine.

NARODNI MUZEJ

Izlozba pod nazivom ,,Plamene zore – 100 godina Komunisticke partije Jugoslavije”, u organizaciji Narodnog muzeja Crne Gore, otvorena je sinoc u Crnogorskoj galeriji umjetnosti “Miodrag Dado Duric” na Cetinju.

Na izlozbi je, kroz vise fragmenata, ispricana prica o KPJ kroz specificne teme, a njen cilj je sagledavanje, iz danasnje perspektive, uloge, istorijata i tekovina Partije. Ti segmenti su posveceni crnogorskim komunistima, NOB-u, kongresima KPJ, ideologiji, industrijalizaciji i izgradnji, stafeti mladosti, umjetnosti u doba socijalizma, a poseban dio posvecen je Cetinju – gradu heroju… Publika, izmedu ostalog, ima priliku da vidi crnogorske stafete iz 50-ih godina, pusku Save Kovacevica, logorasku kosulju Hasene Terzic, biciklo kojim je 14-godisnji Ilija Jabucanin spasio iz bolnice partizana Iliju Vujovica, biblioteku Svetozara Vukmanovica Tempa, fotografije Titovih posjeta Crnoj Gori, slike Petra Lubarde, Dorda Andrejevica Kuna i Antona Lukatelija iz perioda socrealizma, propagandne i umjetnicke filmove iz perioda ranog socijalizma, partizanske i pjesme posvecene Titu, ploce i singlove jugoslovenskih muzicara…

Posebu vrijednost izlozbi dali su gradani koji su se tokom procesa pripreme ukljucivali i svojim uspomenama i informacijama ucinili je bogatijom.

– Osvrnuti se na vijek od osnivanja i visedecenijsko postojanje Komunisticke partije Jugoslavije svojevrstan je izazov, podstaknut kulturom nezaborava, tim prije sto predstavlja osvjetljavanje iz razlicitih rakursa ne samo jedne ideologije, vec i svega onog sto su bile njene posljedice u drustveno-politickim i kulturnim zbivanjima, uopste u onovremenom zivotu. Refleksije tog vremena ocituju se i u ovdasnjim prilikama, jer su manje-vise uticale na zivote svakog od nas. Naviru asocijacije na jedno vrijeme, ideologiju i prilike koje, posmatrane s ove vremenske distance, djeluju bezbrizno, sigurno. Bilo je to vrijeme “zabranjenih tema”, ali “otkljucanih vrata” – kazala je direktorica Narodnog muzeja Crne Gore, istoricarka umjetnosti i likovna kriticarka, dr Anastazija Miranovic i dodala kako danas, globalno zivimo nesigurna, neizvjesna i nebezbjedna vremena, i ne znamo kakva nas kraktorocna buducnost iscekuje, u vremenu medijskih i svemogucih sloboda, tehnicko-tehnoloskih izuma koji ukidaju privatnost, cineci dostupnim satelitske i “poglede iza zatvorenih vrata”, gdje sve postaje prilika za vijest i medijsku sliku, senzaciju i samoreklamerstvo selfie civilizacije.

– Bez valjanog pogleda na sebe bivse ne mozemo graditi ni sebe/nas buduce. Zato se ovom prilikom osvrcemo na najznacjnija pregnuca i dostignuca KPJ koja bastinimo i koja smo kao drustvo naslijedili, kojim se ponosimo i koje ne smijemo da zaboravimo, kao ni ono lose sto je produkovalo to vrijeme, da se ne bi ponovilo – naglasila je dr Anastazija Miranovic. Ona je zakljucila da su bratstvo i jedinstvo i antifasisticko nasljede NOR-a, markantne vrijednosti i oslonci savremene Crne Gore, utemeljeni u junackoj i cojskoj tradiciji i istoriji nase zemlje, duboko ukorijenjeni u crnogorskom habitusu i da se odrazi tih stremljenja ocituju u kulturi i umjetnosti ondasnje Jugoslavije.

Izlozbu je otvorio predsjednik SUBNOR-a i antifasista Crne Gore, akademik Zuvdija Hodzic, koji je kazao da je casna i odgovorna namjera Narodnog muzeja Crne Gore da na dokumentovan i argumentovan nacin prikaze razvojni put KPJ i KPCG.

– Projekat “Plamene zore” i ova izlozba potvrduju misao Viktora Igoa da naprijed ne vuku lokomotive nego ideje i da nije vazno ko ce nas naslijediti nego ko ce nas nastaviti. Zapravo, potvrduju poruku Roze Garodija da biti vjeran ognjistu predaka ne znaci cuvati pepeo nego prenositi plamen. Ovdje na Cetinju, kao i svekolikoj Crnoj Gori, to znaci prenositi lovcensku zublju, onu sto nit dogori nit svjetlost gubi – istakao je akademik Hodzic.

Izlozbu prati knjiga u izdanju Narodnog muzeja Crne Gore sa serijom strucnih tekstova koji osvjetljavaju KPJ iz razlicitih uglova, od opstih istorijskih do tekstova koji se bave pojedinacnim fenomenima. Autori tekstova u knjizi su istoricari Dragan Markovina, Zivko Andrijasevic, Adnan Prekic, Filip Kuzman, Bozena Miljic, istoricarke umjetnosti Anastazija Miranovic, Milanka Todic, Ljiljana Karadzic i filozofkinja Sladana Kavaric.

U programu otvaranju ucestvovali su horovi “Antivari musica” iz Bara i hor “Zahumlje” iz Niksica i solistice Dusanka Belada, Mihaela Jovovic i sopran mr Akeksandra Vojvodic – Jovovic. Odlomke iz Lalicevih djela citao je glumac Jovan Dabovic

Partneri Narodnog muzeja u organizaciji izlozbe su Muzej Jugoslavije iz Beograda, Crnogorska kinoteka, Nacionalna biblioteka Crne Gore “Durde Crnojevic”, JU Muzeji i galerije Podgorice, Skupstina Crne Gore, Opstina Andrijevica, kao i veliki broj drugih institucija i pojedinaca.

Kustosi izlozbe su dr Anastazija Miranovic, Ljiljana Karadzic, Filip Kuzman i Vukan Raznatovic, a saradnici na projektu su Bozena Miljic, Luka Jovanovic i Ivan Mijanovic, a ista ce biti u postavci do 1. aprila 2020. godine. U toku trajanja izlozbe bice organizovano niz kompatibilnih, pratecih programa.pratecih programa.

Izbor i priprema: C. Durdic

Na danasnji dan 1221. roden je Alfonso X Uceni, kralj Kastilje i Leona, utemeljivac zakonodavstva, pokrovitelj nauke i knjizevnosti, pobornik vjerske tolerancije. Pokrenuo je pisanje spanske istorije i astroloskih djela, a njegovom zaslugom prevedeni su Biblija, Talmud i Kuran.

1831 – Dvodnevni strajk lionskih tkaca prerastao je u organizovani ustanak lionskih radnika. Ustanici su zauzeli kljucne punktove u Lionu i uspostavili privremenu vladu. Njihovi zahtjevi za povecanje nadnica nijesu prihvaceni, a vojska je pocetkom decembra ugusila ustanak.

1852 – Crnogorci su drugi put poharali Zabljak na Skadarskom jezeru, koji je bio znacajno tursko uporiste. Napad je izveden na slican nacin kao i 1835, a grupa od trideset Rijecana na celu s Kenjom Jankovicem izvukla je iz grada pet topova. Ipak, po savjetu Rusije, knjaz Danilo je naredio Rijecanima da napuste grad Zabljak.

1855 – U Senti je roden Stevan Sremac, najizrazitiji predstavnik srpske humoristicke proze i jedan od najznacajnijih pisaca srpskog realizma. Opisivao je zivot s humorne strane i s izvrsnim poznavanjem sredine o kojoj je pisao. U tom smislu posebno se izdvaja Nis, njegov esnafski stalez i odnosi izmedu bogatih i siromasnih. Poznata djela: “Ivkova slava”, “Zona Zamfirova”, “Pop Cira i pop Spira”.

1879 – Osnovano je Lucko kapetanstvo u Baru. Nakon oslobodenja Bara, malu tursku luku na Pristanu trebalo je obnoviti i stvoriti uslove za sigurniji prihvat brodova. Trebalo je, takode, obnoviti i svjetionik na Volujici. Lucko kapetanstvo u Baru staralo se o bezbjednosti plovidbe na Primorju, Bojani i na Skadarskom jezeru.

1883 – Roden je meksicki slikar i dekorater Hose Klemente Orosko, osnivac novog meksickog likovnog izraza koji je prekinuo s evropskom tradicijom i nasao inspiraciju u autohtonoj umjetnosti pretkonkvistadorskog doba, koristeci indijanske i meksicke motive. Radio je freske na javnim zgradama u Meksiku i Sjedinjenim Americkim Drzavama. Smatra se najvecim slikarom murala u 20. vijeku.

1918 – Dragutin Milutinovic, komandant srpskih jadranskih trupa koje su poslate u Crnu Goru da osiguraju prisajedinjenje Crne Gore Srbiji, javio je srpskoj vrhovnoj komandi da se, kako je naveo: “sjutra, 24. ovog mjeseca, sastaje ovdje u Podgorici narodna skupstina, koja ima da proklamuje ujedinjenje Crne Gore sa Srbijom. Potrebno je, saopstio je Milutinovic, da odluka crnogorske narodne skupstine bude od nase vlade prihvacena i da vlasti u Crnoj Gori odmah budu organizovane po nasim zakonima. Od brzine, kojom se ova odluka usvoji, i u djelo provede, zavisi dalji tok dogadaja” – izvjestavao je Milutinovic.

1933 – Roden je poljski kompozitor Ksistof Penderecki, najmarkantnija licnost poljske avangardne muzike u drugoj polovini 20. vijeka. Poznata djela: “Emanacije”, “Tuzbalica za zrtve Hirosime”, “Muka po Luki”, opere “Davo iz Ludena”, “Kralj Ibi”.

1976 – Umro je francuski pisac i politicar Andre Malro, ucesnik Kineske revolucije (1924-27), Spanskog gradanskog rata, jedan od lidera Pokreta otpora u Drugom svjetskom ratu, clan Francuske akademije, De Golov ministar kulture od 1959. do 1969. Vec nakon prvih djela postao je pristalica “angazovane literature” i clan antifasistickog fronta pisaca. U svojoj prozi, a posebno u romanima, izrazio je brojne moralne, socijalne i politicke dileme savremenog covjeka. Poznata djela: “Kraljevski put”, “Ljudska sudbina”, “Iskusenje Zapada”, “Antimemoari”.

1995 – Umro je francuski filmski reziser Luj Mal, jedan od najznacajnijih predstavnika francuskog “novog talasa”. Svojim prvim filmom “Lift za gubiliste” (1958), u kome glavnu ulogu igra legendarna Zana Moro, a muziku je komponovao takode slavni Majls Dejvis, od jednostavne krimi-price stvorio je remek-djelo koje ce uticati na mnoge filmske stvaraoce. Pored “Lifta za gubiliste”, poznati su i njegovi kasniji filmovi- “Ljubavnici”, “Zaza u Metrou”, “Privatan zivot”.

2007 – U specijalnom pozoristu – satri, postavljenoj na prostoru nazvanom po papi Jovanu Pavlu II u univerzitetskom kampusu Tor Vergata u Rimu, izvedena je prva vatikanska opera, koju je po Danteovoj “Bozanstvenoj komediji” napisao monsinjor Marko Frisina. Jedna od karakteristika opere je i svojevrsno odredenje onozemaljskog mjesta za pop muziku: pank, rok, dzez i metal prate, naime, zbivanja u Paklu, Gregorijanska muzika – zbivanja u Cistilistu, dok u Raju preovladavaju lirska i simfonijska muzika.

2010 – U Podgorici je, u 59. godini, umro pjesnik Savo Lekic, dugogodisnji lektor u dnevnom listu ,,Pobjeda”. Roden je u Bukoviku u Crmnici; osnovnu skolu zavrsio je u Sotonicima i Brcelima, gimnaziju u Titogradu, a Filoloski fakultet u Beogradu. Objavio je tri knjige poezije: ,,Nocni stihovi”, ,,Tihi rusitelj” i ,,Grada za sjenku”, kao i knjigu fantasticnih prica “Lovac na leptire”.

2011 – U Podgorici su se sastali predsjednik Srpske napredne stranke Tomislav Nikolic i lider Demokratske partije socijalista Milo Dukanovic. Nikolic je nakon susreta izjavio da mu ne predstavlja problem to sto je Crna Gora priznala nezavisnost Kosova jer su to ucinile, kako je rekao, i 22 zemlje Evropske unije. ,,Mi se ne mijesamo u unutrasnje stvari Crne Gore, gradani sami biraju vlast”, kazao je Nikolic. Tokom posjete Podgorici, Nikolic se sastao i s liderima Nove srpske demokratije Andrijom Mandicem i Goranom Danilovicem, te sa dijelom rukovodstva SNP-a. Nakon sastanka Nikolic je rekao da ako ,,Srbi u Crnoj Gori i Nova srpska demokratija zele da se bore za svoj status koji nije status manjine”, mogu racunati na podrsku Srpske napredne stranke, ciji je on lider.

2011 – U okviru projekta ,,U redu je biti drugaciji”, koji su promovisali Centar za gradansko obrazovanje i LGBT Forum Progres u Podgorici, premijerno je prikazan prvi LGBT spot u Crnoj Gori, mladog reditelja Danila Marunovica. Spot koji na najradikalniji nacin do sada afirmise LGBT prava u Crnoj Gori, izazvao je burne i podijeljene reakcije u javnosti.

2012 – U Podgorici je odrzan Peti kongres SUBNOR-a i antifasista Crne Gore. Kongresu su prisustvovali predsjednici drzave i parlamenta Filip Vujanovic i Ranko Krivokapic, kao i delegacije iz Srbije, Hrvatske i Ukrajine. Na Kongresu je usvojena rezolucija o daljem razvoju boracke organizacije i promovisana nova himna.

Na danasnji dan dogodilo se i sljedece:

1889 – U Pale rojal salonu u San Francisku postavljen je prvi dzuboks.

2008 – Na Evropskom prvenstvu za mlade seniore u Zagrebu, crnogorski dzudista Marko Radulovic osvojio je bronzanu medalju.

CETINJE

Izlozba pod nazivom “Plamene zore 100 godina Komunisticke partije Jugoslavije”, koju organizuje Narodni muzej Crne Gore, otvorena je veceras u Crnogorskoj galeriji umjetnosti Miodrag Dado Duric na Cetinju.

Izlozbu je otvorio predsjednik SUBNOR-a i antifasista Crne Gore Zuvdija Hodzic, koji je istakao da je cilj postavke sagledavanje, iz danasnje perspektive, uloge, istorijata i tekovina KPJ.

BOGDANOVIC

Ministar kulture Aleksandar Bogdanovic rekao je da su tekuce konzervatorsko-arheoloske aktivnosti na lokalitetima sa steccima prioritet kada su u pitanju mjere iz oblasti kulture na durmitorskom podrucju.

Kako navode, Bogdanovic je boravio danas u posjeti opstinama Savnik i Zabljak, tokom koje se sastao sa lokalnim rukovodstvom i predstavnicima ustanova kulture.

Tokom susreta sa predsjednikom Opstine Savnik Mijomirom Vujacicem i njegovim saradnicima, vise rijeci bilo je o ulaganjima u objekte kulture na tom podrucju.

Naglaseno je kako je nedavna obnova Kuce Pekica bila uspjesna, tim prije jer su u njoj vec odrzane i prve umjetnicke smotre.

“U narednom periodu potrebno je osmisliti dodatne programe, kako bi taj objekat bio valorizovan u potpunosti”, naglasio je Bogdanovic.

Razgovarano je i o inicijativi za adaptaciju kuce Novice Cerovica, pri cemu je naglaseno kako je Ministarstvo kulture u potpunosti spremno da podrzi pomenuti projekat.

Tokom razgovora sa predsjednikom Opstine Zabljak Veselinom Vukicevicem i rukovodiocima lokalnih ustanova kulture, u fokusu su bile tekuce aktivnosti u Barama Zugica i Novakovicima, gdje su u toku mjere na konzervaciji nekropola sa steccima.

“Vlada Crne Gore u navedene je aktivnosti tokom dvije posljednje godine ulozila 30 hiljada eura, sto ce biti nastavljeno i u periodu koji slijedi”, rekao je Bogdanovic.

Bogdanovic je predlozio rukovodstvu Opstine Zabljak da razmotri inicijativu o uspostavljanju muzeja posvecenog kulturi i istoriji durmitorskog kraja, sto bi, kako je naglasio, naislo i na podrsku Ministarstva kulture.

On je porucio rukovodstvu lokalnih ustanova kulture da pripremaju i konkurisu projektima kod Ministarstva kulture, pri cemu je predlozio i da u njihovu realizaciju bude ukljucen sto veci broj lokalnih umjetnika.

“Tokom danasnjih posjeta, posebno smo govorili o tekucim projektima – u prvom redu onim koji teku u kontinuitetu, a ticu se arheoloskih i konzervatorskih mjera na vise lokaliteta sa nekropolama stecaka. Samo u posljednje dvije godine u tu svrhu ulozili smo 30.000 eura i sigurno je da cemo i dogodine nastaviti sa tim mjerama”, dodao je Bogdanovic.

Bogdanovic se sa danasnjim sagovornicima saglasio da radovi na svim lokalitetima moraju biti obavljeni sto temeljnije.

“Uz to, moja danasnja poruka je i da u potpunosti stojimo na raspolaganju lokalnim ustanovama kulture – ovdje smo bili i kako bi ih motivisali da nam prijave svoje projekte i da zajedno radimo na kreiranju kulturne ponude kao dodatnog segmenta namijenjenog ne samo lokalnom stanovnistvu, vec i sve brojnijim posjetiocima durmitorskog kraja”, zakljucio je Bogdanovic nakon danasnjih posjeta.

U KIC-U

Vece sa piscem Stefanom Simicem pod nazivom “Teatar iskrenosti” bice odrzano u organizaciji Kulturno – informativnog centra “Budo Tomovic” 25. novembra u Multimedijalnoj sali KIC-a, sa pocetkom u 19 sati.

“Teatar iskrenosti” je nestandardno knjizevno vece otvorene forme, koje predstavlja spoj monodrame, tribine, ispovijesti, kabarea i stand up-a. Pisac najavljuje ovo vece kao “nezaboravno, prepuno radosti, dubine, iskrenosti, nadahnuca, smijeha, svega onoga sto danas nedostaje i razbija ustaljene forme.”

Stefan Simic roden je 1989. godine u Paracinu. Studirao je sociologiju, a bavi se pisanjem proze i poezije. Do sada je objavio cetiri knjige: “Pustite nas” (2012), “Odjeci ljudskog” (2013), “Generacijama koje rastu bez poezije” (2016) i “Rekoh…i olaksah dusu” (2019), ali ono po cemu je najprepoznatljiviji su upravo knjizevne tribine koje godinama odrzava u zemljama regiona. Specificnim stilom pisanja, kao i zanimljivim nacinom izrazavanja na svojim nastupima, privukao je veliku paznju javnosti u Srbiji i regionu.

URUCENJE 28. NOVEMBRA

Dramaturg i pisac, Bozo Koprivica, ovogodisnji je dobitnik nagrade “Veljko Mandic”, koja se dodjeljuje za poseban doprinos pozorisnom stvaralastvu, saopsteno je na konferenciji za novinare u Niksickom pozoristu.

Koprivici ce to prestizno priznanje biti uruceno 28. novembra na svecanom otvaranju 16. Medunarodnog festivala glumca u Niksickom pozoristu.

Odluku da se priznanje dodijeli Koprivici, donio je ziri u sastavu: Andro Martinovic (predsjednik) i clanovi Sonja Nikcevic i Vojislav Krivokapic.