NAKON DESET GODINA

Arheološki lokalitet Rimski mozaici, nakon desetogodišnje uprave Turističke organizacije, odlukom Skupštine opštine Kotor prešao je pod upravu Opštinske javne ustanove “Muzeji” Kotor, čime su, kako navode u ovoj ustanovi, obezbijeđeni pravni uslovi i stručni kapaciteti za objedinjavanje i brigu najvećeg dijela kulturnog i istorijskog nasljeđa sa područja kotorske opštine.

Kako objašnjavaju, ovaj lokalitet ostatak je rimske vile sa mozaicima u Risnu iz II vijeka nove ere i predstavlja izuzetno značajno kulturno dobro, te jedan od najuočljivijih mozaičkih kompleksa iz perioda Starog Rima u Crnoj Gori, ali i širem prostoru.

“Imajući u vidu značaj ovog kulturnog dobra i nesumnjivu potrebu njegove konstantne zaštite i unaprjeđenja uslova za njihovu valorizaciju u svakom pogledu, sasvim je prirodno, čak i iz razloga cijelishodnosti da je pravo upravljanja nad njim pripalo Opštinskoj javnoj ustanovi ‘Muzeji’ Kotor, registrovanoj za obavljanje ovakve vrste djelatnosti”, kazala je direktorka ustanove Slađana Mijanović.

Mijanović dodaje da će arheološki lokalitet Rimski mozaici imati status organizacione jedinice OJU “Muzeji” Kotor, u čijem su sastavu Muzej grada Perasta, Kotorski lapidarijum, Galerija solidarnosti, Crkva sv. Pavla (multimedijalna izložbena dvorana), dok ustanova čuva, proučava i prezentuje i praistorijske nalaze iz Male i Velike grude, te ostale značajne arheološke predmete.

Stavljanjem objedinjenog kulturnog nasljeđa pod upravu OJU “Muzeji” Kotor potvrđen je višedecenijski ugled ustanove po pitanju očuvanja izuzetno vrijedne baštine, a stvoreni su, jednako tako, uslovi za kvalitetnijom turističkom promocijom našeg kulturnog blaga.

Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 1737. umro je Antonio Stradivari, italijanski graditelj gudačkih instrumenata, nenadmašnog kvaliteta. Zvuk njegove violine postao je u 19. vijeku klasično mjerilo vrijednosti. Smatra se da je napravio 1.100 instrumenata, od kojih je sačuvano 500 violina, 12 viola i 50 violončela.

1803 – Umro je njemački pisac, istoričar, filozof i protestanski teolog Johan Gotfrid fon Herder, koji je svojim djelom značajno uticao na njemački romantizam, posebno na mladog Getea i književni pokret “Šturm und drang”. U zbirku “Glasovi naroda u pjesmama” uvrstio je i četiri  srpske narodne pjesme  među kojima je “Hasanaginica” u Geteovom prevodu.

1856 – Rođen je engleski fizičar Džosef Džon Tomson, predsjednik Kraljevskog društva u Lodonu, profesor Univerziteta u Kembridžu, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1906. Otkrio je elektron 1897, atomističku strukturu elektriciteta i dao naučni osnov provođenja elektriciteta kroz gasove.

1879 – Rođen je švajcarski slikar njemačkog porijekla, profesor škole Bauhaus u Vajmaru  Paul Kle, prvi koji je u ekspresionističko slikarstvo unio irealni svijet i predstave iz podsvijesti i sna, anticipirajući time nadrealizam. Pripadao je grupi “Plavi jahač”, koju su vodili Vasilij Kandinski i Franc Mark. O svom životu i radu ostavio je svjedočanstvo u knjizi “Pedagoška bilježnica” i dnevniku “Otisci polusna”.

1909 – U dvorcu na Topolici u Baru, knjaz Nikola je primio u posjetu francuskog admirala Pivea, zapovjednika ratne flote koja je tih dana uplovila u barsko pristanište. Bio je to prvi ulazak ratne flote jedne strane države u slobodno barsko pristanište, koje je sporazumom velikh sila bilo otvoreno ratnim brodovima svih zemalja. Istoga dana Knjaz je uputio i pozdravno pismo predsjedniku Francuske Armandu Folijeru, ističući zadovoljstvo što je u prilici da pozdravi slavnu francusku trobojku.

1913 – U Bukureštu je zaključena specijalna uredba između crnogorske poštansko-telegrafske uprave i rumunske poštansko-telegrafske uprave radi regulisanja međusobnih službenih odnosa. Bilo je predviđeno da ugovorne strane održavaju redovnu razmjenu poštanskih pošiljki, koje potiču ili glase na ime njihove zemlje, ili onih koje dolaze i adresirane su na druge zemlje, kojima ugovornice mogu uzajamno služiti kao posrednice. Ta razmjena, bilo je predviđeno ugovorom, mogla se vršiti kopnom i vodom.

1913 – U Šipovu kod Bijelog Polja rođen je pripovijedač, romansijer i pjesnik Ćamil Sijarić. Svojom prozom u literaturu je uveo do tada malo poznate teme iz rodnog Sandžaka. Bio je član Akademije nauka BiH i član Crnogorske akademije nauka i umjetnosti. Poznata djela: zbirke pripovijedaka “Ram Bulja”,”Zelen prsten na vodi”,”Naša snaha i mi momci”,”Priče kod vode”, romani  “Bihorci”,”Kuću kućom čine lastavice”,”Mojkovačka bitka”,”Sablja”,”Konak”.

1913 – Rođen je njemački državnik Vili Brant, popularni gradonačelnik Berlina, kancelar Zapadne Njemačke, lider Socijaldemokratske stranke. Njegova  “istočna politika sporazumijevanja” sa Sovjetskim Savezom i drugim istočnoevropskim zemljama doprinijela je stabilizaciji prilika u Evropi, za šta je 1971. dobio Nobelovu nagradu za mir. Svjetsko javno mnjenje zadivio je 1970. kada je kleknuo pred spomenikom žrtvama nacizma u Varšavi i zamolio za oproštaj u ime njemačkog naroda. Zbog špijunske afere u kojoj je otkriveno da je njegov blizak saradnik istočnonjemački špijun, podnio je ostavku 1974. na mjesto saveznog kancelara.

1916 – Pobjedom Francuza završena je desetomjesečna bitka kod Verdena u Prvom svjetskom ratu, u kojoj su obje strane imale ogromne gubitke – poginulo je 543.000 Francuza i 434.000 Nijemaca.

2001 – U Parizu je, u 75. godini, umro Žilber Beko, jedan od najuspješnijih francuskih pjevača u drugoj polovini 20. vijeka.

2006 – Ministarstvo inostranih poslova Crne Gore saopštilo je da je Vatikan dao agreman za imenovanje Antuna Sbutege za izvanrednog i opunomoćenog ambasadora Crne Gore pri Svetoj stolici. Vatikan i Crna Gora uspostavili su 16. decembra diplomatske odnose na nivou ambasada i Apostolske nuncijature.

2006 – U 95. godini umro je jedan od najpoznatijih svjetskih animatora Džozef Barbera, uz Vilijama Hanu tvorac Toma i Džerija, porodice Kremenko, i mnogih drugih ostvarenja.

2008 – Na zasjedanju Generalne skupštine UN u Njujorku, Crna Gora obavezala se sa još 65 država na poštovanje prava homoseksualaca. To je prvi međunarodni dokument, čiji je Crna Gora potpisnik, koji se eksplicitno odnosi na garantovanje ljudskih prava lezbijkama, gej muškarcima, biseksualnim i transrodnim osobama, iako ni u novom crnogorskom Ustavu, niti u pozitivnom zakonodavstvu nema konkretne odredbe o seksualnim slobodama u Crnoj Gori.

2009 – Skupštinski Odbor za odbranu i bezbjednost podržao je Predlog zakona o vojsci, kojim je potvrđena ustavna nadležnost Skupštine da sprovodi demokratsku i civilnu kontrolu oružanih snaga Crne Gore.

2009 – Šefovi diplomatija Crne Gore i Francuske Milan Roćen i Bernar Kušner potpisali su u Parizu Mapu puta za jačanje odnosa između dvije zemlje. Tim dokumentom formalizovana je podrška Francuske kandidaturi Crne Gore za članstvo u Evropskoj uniji.

2011 – U Pragu je, u 76. godini, umro dramski pisac, disident, lider čehoslovačke „plišane revolucije“ Vaclav Havel, jedan od inicijatora istočnoevropskog prodemokratskog pokreta koji je doveo do pada Berlinskog zida. Postao je slavan nakon što se suprotstavio čehoslovačkom komunističkom režimu, i nakon pada komunizma 1989. postao je prvi predsjednik Čehoslovačke, a potom i lider Češke 2003.  Havelova dramska ostvarenja decenijama su zabranjivana, a nekoliko puta bio je i u zatvoru. Zalagao se za poštovanje ljudskih prava i zaštitu životne sredine, kao i očuvanje moralnih vrijednosti u globalizovanom svijetu. Nekoliko puta nominovan je za Nobelovu nagradu za mir. Havel je među prvima tokom Bosanskog rata tražio od Vašingtona da se bombarduju vojni položaji bosanskih Srba 1995, a podržao je i bombardovanje SR Jugoslavije 1999, uvjeren, kako je izjavljivao, da je to manje zlo od humanitarne katastrofe zbog sukoba srpske policije i vojske i OVK na Kosovu.

2012 – Crnogorskom arhitekti Nikoli Novakoviću, autoru projekta za porodičnu vilu u Stolivu, uručena je treća nagrada u kategoriji održive gradnje na prestižnom međunarodnom takmičenju CEMEX Building Award, održanom početkom decembra u Meksiku. Novaković je nagradu dobio u konkurenciji preko šest stotina projekata iz čitavog svijeta. Pored Novakovića nagradu je dobio i izvođač Drago Danilović,  kao i predstavnik investitora Metju Lejn.

2012 – U Izboru Crnogorskog olimpijskog komiteta, vrhunskih sportista i medija, za najbolje sportiste u Crnoj Gori proglašene su Katarina Bulatović i Bojana Popović, članice rukometne reprezentacije koja je na Olimpijskim igrama u Londonu osvojila srebrnu, a na Evropskom prvenstvu u Beogradu zlatnu medalju. Za najboljeg mladog sportistu proglašen je jedriličar Milivoj Dukić, a za najbolje reprezentacije rukometašice i vaterpolisti, koji su  na Olimpijskim igrama u Londonu bili četvrti, a na prvenstvu Evrope osvojili srebrnu medalju.

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1865 – Ratifikacijom 13. ustavnog amandmana, u Sjedinjenim Američkim Državama je ukinuto ropstvo.

1970 – U Italiji je stupio na snagu zakon o razvodu braka, uprkos  protivljenju Rimokatoličke crkve.

2008 – U prostorijama “Nove knjige” na Trgu Republike u Podgorici otvoren je prvi “Zimski salon knjige”.

SJUTRA VEČE

U produkciji Radija Crne Gore sjutra veče, 18. decembra, u 20.40 sati, premijerno će biti emitovana radio drama “Naše brdo” po scenariju Nade Bukilić, a u režiji Mirsada Rastodera.

Projekat je odobren na osnovu internog konkursa RTCG i prijedloga Selekcione komisije za odabir programskog sadržaja koji će se proizvesti u sopstvenoj produkciji.

 Junake drame iz perioda Drugog svjetskog rata i danas oživljavaju glumci Mladen Nelević, Dubravka Drakić ,Omar Bajramspahić, Dejan Ivanić, Vule Marković,Branka Femić, Pavle Popović i epizodni glasovi.

Ton majstor je Jovica Trajkovski, a muzička urednica Nada Vučinić.

Scenaristkinja Nada Bukilić  kazala je da je drama Naše brdo pisana i posvećena onima koji pamte šta su: čast, odanost, istrajnost, požrtvovanost, prijateljstvo, ljubav…

“Onima, dakle, koji ne vjeruju da to mogu biti prevaziđene kategorije. I u tom smislu, drama je vrlo klasična. Iako smještena u prošlo vrijeme, u doba Drugog svjetskog rata, sve navike, ambicije, želje i odluke njenih likova su uvijek moguće i aktuelne”, navela je Bukilić.

 Cijela priča, kako je objasnila,  plete se oko neočekivanog ljubavnog slučaja jedne mlade, partizanske ljekarke i italijanskog inženjera.

“Ne samo ljubav, već i njihovi životi, zavise od inteligencije i časti ljudi oko njih. Odnosno, Naše brdo je drama o ljudima iz našeg zajedničkog iskustvenog nasljeđa”, kazala je Bukilić.

Dodaje da je Brdo metafora za Crnu Goru, za njene visoke i niske momente, za zemlju heroja i nesoja, kako u jednom trenutku i kaže glavna junakinja.

“Što čovjeka može učiniti srećnim? Može li ideologija da zasiti duh, da li je jednako razumiju različiti ljudi? Što je moguće žrtvovati, a što ne, u ime slobode, istine ili u ime ljubavi? Kako se kreira integritet čovjeka? Ko određuje granice: čovjek ili vlast? To su neka od pitanja koja čine sadržaj drame.”

Istovremeno, slojevita priča o našem Brdu predstavlja i svojevrsni omaž Radiju Crne Gore, dotičući se prvog oglašavanja Radio Cetinja 1944. godine i tumačeći živopisno i naglo približavanje svijetu i, na naš način shvaćenoj, modernosti medija.

“Uz humor i pjesmu, odriješiće se tvrdi čvor dobro čuvane tajne, i mada će sve postati bjelodano, opet će većina ostati slijepa za istinu. I, karakteristično za nas – jednako srećna i zadovoljna, kao da tajne nikada nije ni bilo”, zaključila je Bukilić.

Urednik Kulturno umjetničkog progarama RCG Mirsad Rastoder kaže  da su glavni likovi kreirani tako da stalno variraju između lirski obojenog i onog tzv. prozaičnog života, sa psihološkim, i sociološkim karakteristikama tipično naših ljudi.

“ Oni  su supstituti bilo koga od nas ili onih ljudi koje svako od nas pamti, poznaje i ima u svom okruženju”, kaže Rastoder.

On navodi da su tvorci drame nastojali da fragmentarnim preplitanjem scena inspirišu slušaoce na stvaranje sopstvenih slika i priče u cjelini jer,kako je rekao, drama nagovještava mogućnost individualne emancipacije i perspektive u promjenama koje nose istorijski procesi, promoviše ideju stalnog traganja za novim izazovima u realnom društvenom kontekstu,kako u pogledu lične, tako i opšte perspektive djelovanja i očekivanja u kontekstu spoznaje i svega onoga što nam može poslužiti kao nak i opomena.

“Ovim Radio Crne Gore, nakon višegodišnje pauze ostvaruje petu radio dramu, u pripremi je jos jedna, a programsko  Programsko-produkcionom planu za narednu godinu predviđena realizacija još tri radio-drame. Time želimo ostvariti  da slušanje radio drame  pređe u naviku naših slušalaca”, zaključuje Rastoder.

Dodaje da su zahvalni glumcima i svim kreativcima koji su učešćem nesebično podržavali ovu radio dramu.

U KIC-U

Pred brojnim ljubiteljima muzike u podgoričkom KIC-u sinoć je svečanim koncertom finalizovan i četvoromjesečni projekat “Muzički krug”.

Projekat je organizovao Centar za regionalnu saradnju, a podržalo Ministarstvo prosvjete na konkursu „Slijedi snove za uspjehe nove“. 

Sedam segmenata projekta, kroz interaktivne radionice i predavanja okupio je preko dvije stotine učesnika, edukativno tretirajući različite teme iz oblasti muzičke umjetnosti kroz ideju da što više talentovanih učenika dobije priliku da i u okviru nastavnog procesa unaprjeđuje svoja znanja iz oblasti muzičke umjetnosti.

Iz svih muzičkih škola učenici su, u zavisnosti od instrumenta i afiniteta, imali priliku da rade sa etabliranim imenima muzičke pedagogije kao što su Vili Ferdinandi, Šule Jovović, Žana Lekić, Petar Obradović, Mladen Popović, Nataša Popović, Tatjana Krkeljić i da slušaju predavanja Jelene Martinović i Miodraga Bogića.

Program koncerta, pored repertoara Kamernog Orkestra mladih „Muzički krug“ predstavio je Davida Golubovića (kontrabas), Vladimira Kuča, Teu Musić, Ivu Vujošević (flaute), Jovana Jovovića, Milutina Radulovića (violine), Sarija Šaćirija (violončelo), Petra Popovića (klavir), a a džez bend te Dorija Nedović (vokal) nastupili su sa svojim mentorom prof. Enesom Tahirovićem; klavirska saradnja mladim umjetnicima bili su prof. Vida Belević i mladi crnogorski pijanista Andrija Jovović.

BIJELO POLJE

U JU “Ratkovićeve večeri poezije” sinoć je predstavljenja knjiga “Riječ o riječi” prof. doc Mirka Jakovljevića o kojoj su govorili mr Željko Rutović, profesor književnosti Zoran Bošković i direktor JU “Ratkovićeve večeri poezije” Kemal Musić i autor.

Otvaraući književno veče moderator promocije, Edin Smailović upoznao je književne znatiželjnike da kniga sadrži pedeset tekstova i analize knjiga različitih žanrova i različite sadržine.

“Za tako neštio potrebno je posjedovati široko obrazovanje i poznavanje lijepe riječi”, saopštio je Smailović.

Jakovljević svojom knjigom “Riječ o riječi” čuva knjige od zaborava jer u njoj neke druge žive svoj drugi život, kazao je mr Željko Rutović.

“U njoj autor traži misao, vrijednost i stav, pa ih u svom maniru pogleda, ‘prepriča’ i preporuči širokom auditorijumu. Mirko zna da su knjige uvijek u nekom novom nastajanju i nekom novom čitanju. Takvim ih drži do sebe i takvim ih stavlja na sto svoje bogate radionice. I vidi se kako je svaku stranicu strpljivo odabirao, tumačio i svojim perom slikao”, dodao je Rutović.

Vrijednost knjige je, ocijenio je Rutović, i u činjenici da danas živimo u doba krize riječi, pri tom ne misleći samo na krizu i fenomen riječi kao filozofsku kategoriju istinistosti ili datosti određenih stvari u vremenu i prostoru, već riječi kao sveukupnog civilizacijskog pojma koji je utemeljio civilizaciju u kojoj živimo.

“Danas se riječi brzo zaboravljaju, olako daju i još lakše obećavaju, a bez etičke i estetičke odgovornosti prema značenju i modifikaciji riječi. Malo je vlasnika nad svojim riječima, te se zato moramo vratiti sušastvu svoje riječi i vladati sa izovorenom i napisanom riječju”, kazao je Rutović.

U vremenu kada se sve manje čita, a sve više piše, Mirko Jakovljević, ide težim putem, utisak je koji je sa publikom podijelio, profesor književnosti, Zoran Bošković.

Prema njegovim riječima autor oživljava brojne knjige, daje im snagu kroz svoje viđenje umjetnosti i pisane riječi.

“Pri tom, njegovo polje interesovanja je neobično široko i mnogoznačno. Autor se u knjzi okreće brojnim autorima iz oblasti socijologije kulture, medija, književnosti. Ima u mirkovim analizama i autora koji prvi put izdaju svoju knjigu. On ih ohrabruje, svojom suptilnom i pažljivom analizom. Daje im podsticaj da nastave sa pisanjem i stvaraju u vremenu koje nije naklonjeno za pero, već za neke druge tehnologije i tehnike iskazivanja stvaralaštva”, istakao je Bošković.

Knjiga “Riječ o riječi” izašla je u izdanju Javne ustanove Ratkovićeve večeri poezije, koju kako je naveo direktor te usanove Kemal Musić, karakterišu lijepe riječi.

Otuda i preko pedeset naslova u izdanju ove ustanove. Među autorima su Orhan Pamuk, Don Paterson, Valerie Butulesku, Abdulah Sidran, Božo Koprivica, Lana Derkač, Mile Stojić, Marko Pogačar, Dobrivoje Stanojević, Dijana Hadžizukić, Borislav Jovanović, Petar V. Arbutina, Ibrahim Hadžić, Duško Novaković i drugi značajni autori.
Knjiga “Riječ o riječi” prof. doc Mirka Jakovljevića, koja se našla u društvu djela pomenutih kniževnika, okuplja i analizira poetske i prozne knjige, stručne knjige, monografije, časopise i zbornike, istakao je Musić.

“Svojim tekstovima, o tekstovima, Jakovljević sugeriše na ono što smo već rekli – da književno – umjetnički tekst mora da ima posebne vrijednosti i da uvijek treba da bude na relaciji između života i čovjeka. Po definiciji, analiza je naučni metod po kojem se predmet istraživanja rastavlja na najjednostavnije elemente kako bi se stekla slika ili sud o cjelini. U tekstovima koji zahtijevaju naučnu analizu, Jakovljević se pridržava metodologije pisanja naučnog teksta. Međutim, Jakovljević je i pisac pa u tekstovima u kojima analizira književno djelo, osim hermeneutičkog pristupa, često se može zapaziti i ljepota pripovijedanja ovog autora”, kazao je direktor JU “Ratkovićeve večeri poezije”.

Jakovljević uređuje štampane medije “Kolašinske novine”, “Novine sjever”i “Planinarske novine”. Autor je, između ostalih i stručnih knjiga: Šum medija, Uticaj medija na razvoj ekološke svijesti, a i koator knjige Mediji i novinarstvo u praksi.

Najnovija knjiga “Riječ o riječi” ima za cilj da stručnoj i običnoj javnosti, na jednom mjestu “istakne presjek svojih izabranih prikaza i stavova o djelima pojedinih stvaralaca koji su u datom trenutku zavrijedili njegovo intersovanje i pažnju”.

“Obilje knjiga i tekstova nameću nam, između ostalih i pitanja: šta čitamo i da li razmijemo to što čitamo? U one koji treba da daju odgovore ubraja se i moja malenkost”, kazao je Jakovljević.

Vukoman Kljajević, Radio Crne Gore

BIJELO POLJE

Ove godine se navršava deset godina od smrti našeg poznatog književnika Dragomira Brajkovića.

Tim povodom Narodna biblioteka će prirediti program u kojem će učestovati: književnik Slobodan Vučinić, dok će glumci bjelopoljskog pozorišta kazivati dijelove iz književnikovog više nego obimnog i bogatog stvaralaštva.

Omaž će se održati večeras u 19 sati u galeriji Centra za kulturu.

Vukoman Kljajević, Radio Crne Gore

U PODNE

Pozorišna predstava “Lutka” nastala po motivima zbirke “Imaj u vidu”, a na temu vršnjačkog nasilja biće izvedena danas u sali DODEST, sa početkom u 12 sati.

Autorski tim čine Zoran Rakočević, Milo Bešović i Anđelija Rondović.

U predstavi igraju Anja Mišović, Ivana Popović, Katarina Ćeranić, Maja Plazinić, Mina Čogurić, Nikolina Vukčević, Nina Račeta, Matija Bulatović i Dušan Petrović.

Produkciju predstave potpisuju Nevladina organizacija “TNT” i “Savez za djecu i mlade Kuća”.

Izbor i priprema: Č. Đurđić

Na današnji dan 2010. na samitu Evropskog savjeta u Briselu dodijeljen je Crnoj Gori status kandidata za članstvo u Evropskoj uniji. Odluku Evropskog savjeta, čiji su članovi šefovi država ili vlada zemalja članica Evropske unije, pozdravile su vlast i opozicija u Crnoj Gori uz zajedničku ocjenu da, kako je istaknuto, nema vremena za slavlje već da se naporno mora raditi na ispunjavanju sedam uslova koje je Evropska komisija postavila Crnoj Gori da bi se kvalifikovala za početak pregovora o članstvu u Evropskoj uniji. Uslovima je od Crne Gore traženo usaglašavanje izbornog zakona s ustavom, jačanje administrativnih kapaciteta i nezavisnost sudstva, borba protiv korupcije i organizovanog kriminala, povećanje slobode medija i saradnje s civilnim sektorom, sprečavanje diskriminacije, kao i pronalaženje održivog rješenja za zatvaranje kampa na Koniku.

Ostali datumi: 1778. rođen je engleski hemičar Hamfri Dejvi, izumitelj rudarske sigurnosne lampe 1816. Otkrio je anestetičko djelovanje rajskog gasa, a pomoću elektrolize prvi je izdvojio natrijum, kalijum i kalcijum u elementarnom obliku.

1830 – Umro je južnoamerički revolucionar, vojskovođa i državnik Simon Bolivar. Oslobodio je Venecuelu, Ekvador, Panamu i Peru i bio je predsjednik Kolumbije i Bolivije, koja je po njemu dobila ime. Optužen da je htio da se proglasi monarhom, povukao se s vlasti 1830. i ubrzo je umro.

1891 – Na vanrednoj skupštini Narodne čitaonice u Baru donesen je Ustav čitaonice, koji je imao 39 članova. Barsku čitaonicu osnovali su, tri godine nakon oslobođenja, ugledni građani, među kojima su bili Vuko Pejović, Dušan Brkanović, Tomo Oraovac i Đul-beg Škanjević, uključujući se u opštecrnogorski narodni kulturni preporod.

1903 – Braća Vilbur i Orvil Rajt izveli su prvi uspješan let avionom u istoriji vazduhoplovstva. Nihova letjelica “Flajer I” uzletjela je četiri puta nad pješčanim dinama blizu mjesta Kiti Houk u Sjevernoj Karolini (SAD) i pritom se zadržala u vazduhu najduže 59 sekundi.

1918 – U Beogradu je regent Aleksandar Karađorđević primio delegaciju nelegalne Podgoričke skupštine na čelu s mitropolitom Gavrilom Dožićem, koja mu je predala odluke Skupštine. Pored tih odluka, delegacija je u Beograd donijela i izvještaj Svetozara Tomića, upućen novoformiranoj vladi Kraljevine SHS, u kojem je tražena  hitna ekonomska pomoć. “Bude li vlada ma iz kojih pobuda oklijevala, pisalo je u Tomićevom izvještaju, onda bi mogle nastupiti najgore posljedice za srpsku stvar u ovom kraju”.

1939 – U zgradi Narodnog pozorišta na Cetinju održan je zbor žena na kome je razmatran ekonomski i politički položaj žena. Žene su se zalagale za politička i građanska prava, u prvom redu za pravo glasa.

1989 – U Rumuniji su izbile masovne demonstracije protiv diktatorskog režima Nikolaja Čaušeskua u kojima je poginulo oko hiljadu ljudi. Nemiri koji su počeli u Temišvaru i Aradu zahvatili su potom Bukurešt i proširili se na cijelu  Rumuniju. Čaušesku i njegova žena Elena uhvaćeni su u bijegu 22. decembra, osuđeni na smrt i strijeljani.

1991 – Savjet ministara EU usvajanjem nove Deklaracije o Jugoslaviji odlučio je da prizna nezavisnost svim jugoslovenskim republikama koje prihvate kriterijume za priznavanje novih država u istočnoj Evropi i Sovjetskom Savezu.

1999 – Njemački, američki i istočnoevropski zvaničnici zaključili su istorijski sporazum o nadoknadi za prinudni rad za vrijeme nacističke Njemačke, 54 godine poslije Drugog svjetskog rata.

2007 – Bokeljska mornarica, stara hiljadu i dvjesta godina, prvi je put gostovala u glavnom gradu Crne Gore i na glavnom podgoričkom trgu odigrala čuveno “Bokeljsko kolo”.

2008 – U Skupštini Crne Gore usvojen je zakon o javnim radio difuznim sistemima, kojim je predviđeno da se RTCG finansira iz državnog budžeta sa 1,2 odsto na godišnjem nivou, a da Savjet te kuće bira Skupština. Skupština je usvojila i strategiju odbrane Crne Gore u kojoj je kao strateški cilj istaknuta izgradnja sistema odbrane, sposobnog da zaštiti i očuva suverenitet i državnu teritoriju. Istoga dana, u svim ministarstvima Vlade Crne Gore i drugim njenim službama zabranjeno je tokom radnog vremena (od 9 do 16 sati) korišćenje popularne internet stranice “Face book”, kao i pristup You-Tub-u, najvećem video portalu u svijetu. Takve zabrane uvedene su posljednih godina u mnogim firmama i državnim administracijama širom svijeta, jer je pristup tim portalima drastično umanjivao radni učinak zapošljenih.

2009 – Senat Univerziteta Crne Gore usvojio je pravilnik o uslovima upisa brucoša, kojim su ukinuti diferencijalni ispiti za maturante i uspostavljen jedinstven model za polaganje prijemnih ispita.

2009 – U Beogradu je, u 96. godini, umro poznati dirigent i kompozitor Oskar  Danon. Imao je više od 2.000 nstupa u najuglednijim operskim kućama i koncertnim salama širom Evrope, u Americi, Japanu i mnogim drugim zemljama.

2010 – Vlada Crne Gore objavila je nacrt akcionog plana za ispunjavanje uslova Evropske komisije kojim su predviđene izmjene Ustava i zakona, istrage i oduzimanje imovine kriminalcima, kao i bolja saradnja sa susjedima u borbi protiv organizovanog kriminala.

2010 – Masovni protesti u Tunisu pokrenuli su „arapsko proljeće“ koje se vrlo brzo proširilo na Bliski istok i Sjevernu Afriku.

2010 – U Kaliforniji je, u 69. godini, umro kultni američki avangardni bluz i rok muzičar i vizuelni umjetnik Don Ven Vlit, poznat kao Kapetan Bifhart.

2011 – Na Međunarodnoj ministarskoj konferenciji Svjetske trgovinske organizacije (STO), Crna Gora zvanično je postala punopravna članica te organizacije. Premijer Igor Lukšić i direktor STO-a Paskal Lami potpisali su Protokol o pristupanju Crne Gore kao 156. članice Svjetske trgovinske organizacije.”Članstvo u Svjetskoj trgovinskoj organizaciji jedan je od najvažnijih koraka integracije zemlje u moderne međunarodne ekonomske tokove i jedan od neophodnih preduslova za članstvo u Evropskoj uniji”, rekao je ministar ekonomije u Vladi Crne Gore Vladimir Kavarić. Pripadnost Svjetskoj trgovinskoj organizaciji znači predvidljivost i poštovanje međunarodno prihvaćenih pravila poslovanja u oblastima kao što su slobodno kretanje robe i usluga, pravo intelektualne svojine, investicije, tehnički propisi i konkurencija.

2011 – U Pjongjangu je u, u 70. godini, umro sjevernokorejski predsjednik Kim Jong Il, takozvani  Dragi vođa totalitarnog režima Sjeverne Koreje, koja posjeduje nuklearno oružje.

2011 – U 71. godini umrla je legendarna pjevačica sa Zelenortskih ostrva, Sezarija Evora,  poznata pod nadimkom „bosonoga diva“. Proslavila se kao najizrazitiji predstavnik muzičko-plesnog žanra „morna“  i nostalgične pjesme – kombinacije portugalskog fada i bluza.

2012 – Nakon osvojene zlatne medalje na Evropskom prvenstvu u Beogradu, crnogorskim rukometašicama – zlatnim lavicama priređen je u Sportskom centru „Morača“ veličanstven doček. Evropske šampionke na aerodromu „Golubovci“ dočekali su predsjednik Filip Vujanović, predsjednica komisije COK-a za izbor sportiste godine Vesna Medenica, gradonačelnik Podgorice Miomir Mugoša,  ministri kulture, unutrašnjih poslova i turizma, Branislav Mićunović, Raško Konjević i Branimir Gvozdenović, kao i brojni građani. Povodom trijumfa crnogorskih rukometašica, u ime ambasade kraljevine Norveške čestitku je predsjedniku  Rukometnog saveza  Crne Gore Predragu Boškoviću uputila Karen Nilsen, konzul Norveške u Podgorici. Odbor direktora Pošte Crne Gore odlučio  je da povodom uspjeha crnogorskih reprezentativki objavi prigodno izdanje od dvije marke posvećene osvojenoj zlatnoj medalji na Evropskom prvenstvu i srebrnoj na Olimpijskim igrama u Londonu, prvoj olimpijskoj medalji u istoriji crnogorskog sporta. 

Na današnji dan dogodilo se i sljedeće:

1919 – Cetinjska čitaonica, obnovljena nakon Prvog svjetskog rata, nastavila je da radi u prostorijama Zetskog doma.

1997 – Minski centar UN objavio je da u Bosni i Hercegovini ima još 750.000 do milion nagaznih mina i da je tokom 1996. i 1997. od eksplozija mina povrijeđeno oko 1.000 ljudi, među kojima je veliki broj djece.

2004 – Poslanici makedonskog Sobranja podržali su većinom glasova kabinet novog  premijera makedonske Vlade, Vlada Bučkovskog.

2007 – Nju Džersi je prva američka savezna država koja je u posljednjih 40 godina ukinula smrtnu kaznu. Zakonom, koji je potpisao guverner Džon Korzin, smrtna kazna je zamijenjena doživotnim zatvorom bez prava na uslovnu slobodu.

2008 – Zbog međudržavnog spora oko granice između Slovenije i Hrvatske, slovenački premijer Borut Pahor najavio je da će Slovenija uložiti veto na otvaranje novih poglavlja u pretpristupnim pregovorima Hrvatske s Evropskom unijom.

U DODESTU

Pozorišna predstava “Lutka” nastala po motivima zbirke “Imaj u vidu”, a na temu vršnjačkog nasilja biće izvedena u utorak, 17. decembra, u sali DODEST, sa početkom u 12 sati.

Autorski tim čine Zoran Rakočević, Milo Bešović i Anđelija Rondović.

U predstavi igraju Anja Mišović, Ivana Popović, Katarina Ćeranić, Maja Plazinić, Mina Čogurić, Nikolina Vukčević, Nina Račeta, Matija Bulatović i Dušan Petrović.

Produkciju predstave potpisuju Nevladina organizacija “TNT” i “Savez za djecu i mlade Kuća”.

PREMIJERA U ZETSKOM DOMU

Premijera predstave “Tri sestre” u režiji Branislava Mićunovića, odigrana je sinoć u Kraljevskom pozorištu Zetski dom.

Kako se ističe u saopštenju Kraljevskog pozorišta, Mićunović je želio da ima predstavu o tome da sve manje izbora imamo, da svijet postaje sve skučenije i bezličnije mjesto za ljude.

“Četiri Čehovljeva čina saželi smo u jedan. Dramaturška intervencija bila je ogromna, za mene je ovaj zadatak bio velika odgovornost. Sve se dešava u toj jednoj – posljednjoj noći, a sve se dešava u jednoj ovoj tački našeg društva. Ovo što ste vidjeli večeras na sceni, to smo mi, već smo postali Čehovljevi junaci. Kada smo započeli proces, profesor Mićunović je rekao: ‘Hajde da vidimo da li je katarza još uvijek moguća u pozorištu’? Svjedoci smo večeras da jeste tako, da ona postoji”, rekla je dramaturškinja Stela Mišković.

Uloge u predstavi povjerene su Pavlu Preleviću, Nadi Vukčević, Juliji Milačić Petrović Njegoš, Ani Vučković, Jeleni Laban, Aleksandru Raduloviću, Srđanu Grahovcu, Omaru Bajramspahiću, Vulu Markoviću, Dejanu Ivaniću i Stevanu Vukoviću.

“Predstava sadrži četiri dijela, od otuđenosti do ličnog stava, bilo je hrabro od nas upustiti se. Bilo nam je bitno da se sretnemo sa publikom, kao zadnji korak da do kraja ubijedimo sebe da je posao koji smo uradili zaista dobar. Ovo je bio težak rad, ali koristan svima nama. Posljednja tri mjeseca bila su važna na profesionalnom i ljudskom nivou, neprocjenjiva. Ono što ga je bogatilo sve vrijeme jeste činjenica da smo bili toliko intimni sa projektom, što ste vidjeli po reakciji publike. Ona nas je ponijela, dala vjetar u leđa”, rekla je nakon premijere glumica Julija Milačić Petrović Njegoš.

Glumac Aleksandar Radulović, je kazao da je pozorište prvo i posljednje utočište savremenog čovjeka da pokuša sebi da dozvoli da doživi katarzu, da nije sramota ni smijati se, ni plakati.

Glumac Vule Marković je istakao da je rad na predstavi bila jedna vrsta eksperimenta i za glumce i sa rediteljskog aspekta.

“Bila je neka vrsta zahvata, istraživanja, kopanja po sebi, tako da je bilo nešto drugačije, nijesmo išli ustaljenim aršinima. Čak i stilski, igra se potpuno drugačije, ne igra se na partnera, nego je poenta u tome da su karakteri otuđeni jedni od drugih, da su konstantno u preispitivanjima, u agonijama, u potrebi za smislom, i zapravo o tome se ovdje i radi – o ljudskom stradanju, nesreći, te teme su vrlo zahtjevne i teške. Lično je, svi mi otprilike negdje i znamo ove ljude, oni su u našim širim familijama, ovi ljudi su svuda oko nas, bitno ih je prepoznati i vidjeti šta je to, što njih muči, šta ih tišti, čemu se oni nadaju. Ovo je ozbiljna, velika tema”, kazao je Marković.

Mićunović pored režije potpisuje adaptaciju i dizajn predstave, a saradnici su: Stela Mišković (dramaturgija), Marko Petrović Njegoš (scena), Lina Leković (kostim), Dubravka Drakić (govor), Vjera Nikolić (muzika) i Mile Buturović (svijetlo). Predstava se realizuje u okviru interregionalnog projekta ADNICH (IPA CBC Italija-Albanija-Montenegro).

U Kraljevskom pozorištu Zetski dom predstava „Tri sestre“ nakon prvog izvođenja, zbog velikog interesovanja i ograničenog broja mjesta, biće odigrana još tri puta, a to će biti ravnopravne premijere- 18, 20. i 21. decembra, sa početkom u 20 sati.