Izbor i priprema: C. Durdic
Na danasnji dan 1539. u Veneciji je umro znameniti crnogorski stampar Bozidar Vukovic Podgoricanin. Roden je 1460. u Dulicima kod Podgorice, u plemickoj porodici. Nakon iskustva u Crnojevica stampariji, u Veneciji je 1519. osnovao cirilicnu stampariju. Inovacijama u grafickom postupku stvorio je osoben i prepoznatljiv stil, prihvacen od brojnih majstora graficke vjestine. U tom poslu naslijedio ga je sin Vicenco Vukovic. U stampariji Bozidara Vukovica Podgoricanina, koji je Crnu Goru napustio zajedno sa Durdem Crnojevicem, izaslo je devet knjiga u vise izdanja.
1821 – Roden je Gistav Flober, jedan od osnivaca realizma u francuskoj knjizevnosti, autor romana <> zbog kojeg je bio optuzen za povredu javnog morala. Flober je jedan od najvecih stilista u svjetskoj knjizevnosti, nepristrasan posmatrac cinjenica i protivnik gradanskog licemjerja. Citav zivot posvetio je umjetnosti, traganju za ljepotom i istinom, izrazenim u savrsenoj formi. ,,Prozivio sam svoju epohu zivaca, pisao je o sebi, svoju sentimentalnu epohu, i od nje jos nosim, kao robijas sa galija, trag na vratu. Svojom opecenom rukom imam sad pravo da pisem o prirodi vatre”. U Floberova poznata djela ubrajaju se i “Sentimentalno vaspitanje”, ,,Salambo”, ,,Iskusenje svetog Antonija”, a ostavio je i veoma znacajnu i obimnu Prepisku.
1863 – Roden je norveski slikar Edvard Munk, jedan od zacetnika ekspresionistickog likovnog izraza. Radio je portrete Ibzena, Strindberga, Malarmea i pejsaze, a najpoznatija Munkova slika je >>Krik<<.
1890 – U grahovskom selu Nudolu roden je Nikola Kovacevic. Na Cetinju je zavrsio bogoslovsko-uciteljsku skolu. Poslije osnivanja Komunisticke Partije Jugoslavije zauzimao je istaknute polozaje u medunarodnom radnickom i komunistickom pokretu. Kao sekretar Pokrajinskog komiteta KPJ za Crnu Goru pokrenuo je 1927. list >>Radni narod<<, 1928. bio je delegat na VII Kongresu Kominterne, a nakon toga je otisao u Ameriku da kao clan Biroa jugoslovenskih komunista saraduje s emigracijom. Nakon zavrsetka Drugog svjetskog rata bio je opunomoceni ministar FNRJ u Bugarskoj i predsjednik Prezidijuma Narodne skupstine Crne Gore i clan Centralnog komiteta SKJ.Za narodnog heroja proglasen je 1953.
1915 – Prvi put od pocetka Prvog svjetskog rata sazvana je crnogorska skupstina na Cetinju kako bi se rijesila teska politicka situacija u kojoj su se nalazile Crna Gora i njena vojska. Vecina poslanika pozdravila je istupanje dugogodisnjeg ministra spoljnih poslova Gavra Vukovica na skupstini, koji je zastupao misljenje da sa Austrougarskom treba zakljuciti mir. Vukovic je smatrao da je Crna Gora izvrsila svoju duznost prema Srbiji i posto je napustena od svojih saveznika ima pravo da brine o sopstvenom spasavanju, ukoliko je to moguce.
1915 – Roden je americki pjevac i filmski glumac Frenk Sinatra, koji je svjetsku slavu stekao nizom muzickih hitova poput pjesama >>Stranci u noci<>Njujork, Njujork<>Odavde do vjecnosti<<.
1918 – Srpska vojska je po zavrsetku Prvog svjetskog rata usla u Zemun, cime je okoncana dvovjekovna vladavina Habzburske monarhije u tom gradu.
1920 – Konstituisana je Ustavotvorna skupstina Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Rad Skupstine, kojoj je predsjedavao hrvatski politicar Ivan Ribar trajao je vise od sest mjeseci i okoncan je donosenjem Vidovdanskog ustava 28. juna 1921.
1958 – Umro je u emigraciji, u Velikoj Britaniji, srpski pravnik i istoricar Slobodan Jovanovic, profesor Beogradskog univerziteta, predsjednik Srpske kraljevske akademije, najznacajniji srpski pravni pisac i teoreticar drzave u XX vijeku.
1993 – Rusi su na referendumu, prvom slobodnom izjasnjavanju od 1917. izglasali novi Ustav kojim je predsjednik Boris Jeljcin dobio siroka ovlascenja. Spor oko Ustava doveo je pocetkom oktobra do tragicnog konflikta sa komunistima i ekstremnim nacionalistima u kojem je poginulo vise od 150 ljudi.
2005 – Vijece za ratne zlocine Okruznog suda u Beogradu izreklo je prvu presudu, i osmoricu iz grupe od 16 pripadnika teritorijalne odbrane Vukovara osudilo za zlocin na poljoprivrednom dobru Ovcara, na maksimalne zatvorske kazne od po 20 godina zatvora.
2006 – Skupltura crnogorskog vajara Miodraga Scepanovica “Sigurnost” dobila je prvu nagradu prestiznog Jesenjeg salona u Parizu, sto je jedno od najvecih inostranih priznanja nekom crnogorskom umjetniku posljednjih godina.
2007 – Haski tribunal osudio je generala u penziji Vojske Republike Srpske Dragomira Milosevica na 33 godine zatvora zbog zlocina nad civilima u Sarajevu 1994 – 95.
2008 – Lideri Evropske unije na samitu u Briselu ocijenili su da bi ulazak novih zemalja u Uniju trebalo da pojaca demokratiju i napredak u Evropi. Sefovi drzava ili vlada evropske dvadesetsedmorice usvojili su dokument “Zajamciti bezbjednost svijetu koji se mijenja”, u kome je istaknuto da se prilike na Balkanu poboljsavaju i da pridruzivanje zemalja zapadnog Balkana EU postojano, mada sporo, napreduje. Na samitu je odobren i plan u borbi protiv klimatskih promjena, te plan za oporavak ekonomije i dodjeli 200 milijardi eura za sprjecavanje posljedica teske ekonomske krize koja se iz SAD prosirila i na Evropu.
2010 – Na Kosovu su odrzani parlamentarni izbori na kojima je najvise glasova osvojila Demokratska partija, ciji je lider Hasim Taci. Srbi na sjeveru Kosova bojkotovali su izbore.
2011 – Nepoznati napadac u centru Beograda povrijedio je 93-godisnjeg penzionisanog generala JNA, narodnog heroja i jednog od najistaknutijih Crnogoraca u Titovoj ratnoj i poslijeratnoj vlasti Jova Kapicica. Slucaj nije razjasnjen.
2012 – Haski tribunal osudio je bivseg generala Vojske Republike Srpske Zdravka Tolimira na dozivotni zatvor i proglasio ga krivim za genocid, udruzivanje radi sprovodenja genocida, istrebljenje, ubistva, progon i prisilno preseljenje Muslimana iz Srebrenice i Zepe od jula do novembra 1995.
2012 – U San Dijegu, u Kaliforniji, umro je, u 92. godini, slavni indijski muzicar Ravi Sankar, koji je indijsku muziku priblizio Evropi, a mladoj generaciji poznat i kao otac pjevacice i pijanistkinje Nore Dzons i ucitelj Dzordza Harisona da svira sitar. Bio je ikona hipi-pokreta i tokom 60-ih godina proslog vijeka nastupao je na festivalima u Montreju (1967) i Vudstoku (1969) ne samo kao muzicar, vec i kao ,,ambasador” istocnjacke mudrosti i kulture. Svirao je sa slavnim violinistom Jehudijem Menjuhinom i radio sa simfonicarem Filipom Glasom. Autor je muzike za holivudski spektakl ,,Gandi”. Dobitnik je tri Gremija i najviseg indijskog odlikovanja Bharat Ratna.
Na danasnji dan dogodilo se i sljedece:
1896 – Guljelmo Markoni prvi put je u Londonu javno prikazao bezicnu radiotelegrafiju.
1915 – Poletio je prvi avion nacinjen u potpunosti od metala koji je konstruisao Njemac Hugo Junkers.
2006 – Cetrdesetsedmogodisnja Spanjolka po imenu Alba, postala je prva zena u istoriji kojoj su uspjesno presadene obje ruke u bolnici “La Fe” u Valensiji.
2007 – Evropska Unija zabranila je na svom trzistu obmanjujuce i agresivne metode prodaje, nepostojece nagrade i reklame u kojima se porucuje djeci da nesto kupe – narocito pred bozicne i novogodisnje praznike.
2008 – U 77. godini umro je pionir Rokenrola Ajk Tarner.
Serbian
Albanian
English
French
German
Russian
Turkish
