Iz Crnogorskog elektrodistributivnog sistema (CEDIS) porucuju da je u planu gradnja nove trafostanice i tri dalekovoda

Mjestani naselja Rogami, svega cetiri kilometra od centra Podgorice, zale se na ceste nestanke struje.

Kazu da problemi traju godinama i da nisu rijeseni ni nakon rekonstrukcije distributivne mreze.

Sumnjaju da je rijec o sistemskom problemu i pozivaju nadlezne da reaguju.

Iz Crnogorskog elektrodistributivnog sistema (CEDIS) porucuju da je u planu gradnja nove trafostanice i tri dalekovoda.

Momcilo Kojovic zivi u Rogamima od 1998. godine i muku muci sa nestancima struje.

Kaze da razlog ne mogu biti ugradnja novih brojila ili radovi na mrezi.

U CEDIS-u kazu da je na podrucju Vranjskih njiva i Rogama u okviru trece faze ugradnje elektronskih brojila, rekonstruisana niskonaponska mreza, cime je poboljsano napajanje.

Kojovic uzvraca da ni to nije pomoglo.

Niko od komsija nije htio da stane ispred kamere, a Momcilo dodaje da su ranije probali da potpisu peticiju i dostave nadleznima, ali je bio slab odziv.

Iz CEDIS-a pricaju svoju pricu, da je u planu izgradnja nove trafostanice, “Velje brdo”.

Cekajuci rjesenje problema, blizu rijeke Zete i svega cetiri kilometra od centra Podgorice, Kojovic je razmisljao o brojnim rjesenjima.

U tom trenutku je nestala struja, a on je pozvao Call centar.

Razgovor je malo potrajao, ali na kraju bez rezultata, jer mu je receno da “je kvar prijavljen i da su ekipe na terenu”

I tako je Momcilo Kojovic jos jednom ostao u mraku.

Prije ovog, Durdic je krajem juna dobio status svjedoka saradnika u slucaju “Karbon”

Dok se ceka maj i odluka vlasti u Londonu da li ce dugo trazenog predsjednika Atlas grupe Duska Knezevica izruciti Crnoj Gori, Specijalno tuzilastvo, iz dana u dan, skuplja svjedoke – saradnike, koji su spremni da pricaju o njegovim kriminalnim radnjama.

Tako je nedavno, pored njegovog vozaca i kurira Vlatka Rasovica, koji je prihvatio da bude svjedok tuzilastva u dva slucaja, kako pouzdano saznajemo, i bivsi direktor Atlas banke Dorde Durdic odlucio da se u jos jednom slucaju pojavi kao svjedok – saradnik.

Ne iskljucuje se mogucnost da ce se Durdic, kao svjedok saradnik, naci u jos nekim predmetima pa mozda cak i u onom koji je Specijalno tuzilastvo formiralo protiv Knezeviceve grupe koja je prala novac a ciji clan je, po sumnjama istrazitelja, navodno bio i lider PzP-a Nebojsa Medojevic.

Iako zvanicno jos nije saslusan, istragom je obuhvacen i bivsi gradonacelnik Podgorice Slavoljub Stijepovic. Istraga protiv Medojevica i Stijepovica pokrenuta je nakon sto je Rasovic tuziocima ispricao da je 10 hiljada Knezevicevih eura preuzeo Medojevicev vozac, a da je tri puta vise dato bliskoj saradnici bivseg gradonacelnika, koja je novac trebalo da preda svom sefu. Medojevic i Knezevic demantovali su optuzbe dok se Stijepovic nije oglasavao.

Prije ovog, Durdic je krajem juna dobio status svjedoka saradnika u slucaju “Karbon”. U tom predmetu Tuzilastvo tereti Knezevica i njegove saradnike Marka Nikolica, Brankicu i Biljanu Basovic da su za 1,9 miliona eura ostetili firmu Global karbon, ciji je osnivac IBM banka, koja je bila u vlasnistvu Knezevica i koja je u meduvremenu otisla u stecaj.

Durdic je malo prije toga sklopio sporazum o priznanju krivice sa Tuzilastvom, kojim je priznao da je kao direktor Atlas banke, po nagovoru Knezevica, potpisao garanciju na 12,5 miliona eura za kupovinu hotela Princes u Baru. Garancije su izdate kompaniji Kaspija propertis ali nisu evidentirane u poslovnim knjigama.

Za ovo priznanje osuden je na 6 mjeseci zatvora i novcanu kaznu od 2.000 eura, kao i 200 eura uplati u humanitarne svrhe Klinickom centru Crne Gore.

Aleksandra i Kijanu se poznaju vec godinama, a prvi put su saradivali na slikovnici za odrasle 2011.

Cini se da Kijanu Rivs vec decenijama nije imao ozbiljnu vezu, a tokom svoje karijere duge 35 godina nikada nije otvoreno iskazivao njeznost prema svojim partnerkama na crvenom tepihu.

Ali to se promijenilo prethodnog vikenda kada je Kijanu Rivs drzao za ruku Aleksandru Grant na Gucijevoj filmskoj gali LACMA Art + u Los Andelesu.

Glumac (55) i umjetnica (46) ni za trenutak nijesu pustali ruke dok su razmjenjivali zaljubljene poglede i pozirali za desetine fotografija medunarodnim novinarima, cime su svima jasno dali do znanja da nemaju sta da kriju.

Kijanu je na dogadaju u subotu izgledao veoma ponosno u drustvu zene koja mu je ukrala srce.

Aleksandra i Kijanu
Aleksandra i Kijanu(Foto: Shutterstock)

Vec nedjeljama kruze glasine da su Kijano i ova umjetnica u ozbiljnoj vezi.

Par je izgledao veoma srecno kada su sredinom oktobra primjeceni kako ruku pod ruku izlaze iz susi bara na Sanset bulevaru u Los Andelesu, a ona mu je cak i naslonila glavu na rame.

Ko je Aleksandra Grant?

Aleksandra Grant, koja zivi u Los Andelesu je umjetnica i filantrop. Rodena je u Ohaju, a u oblasti umjetnosti radi od zavrsetka studija istorije i umjetnosti na koledzu Svartmor 1994. godine.

Ova umjetnica, poznata je po svojoj upotrebi jezika i razmjeni sa piscima koje koristi kao izvor ideja za skulpture, slike, crteze i video uratke.

Ljubav ka usmenoj rijeci je razvila jos kao dijete, a odrastala je sirom svijeta i zivjela u Meksiku, Spaniji i Francuskoj.

Izlagala je u prestiznim prostorima u citavom svijetu, ukljucujuci i muzej LACMA u Los Andelesu, galeriji Gradiva u Parizu i galeriji Harris Lieberman u Njujorku.

2008. Aleksandra je osnovala filantropski projekat pod nazivom grantLOVE koji proizvodi i prodaje originalna umjetnicka djela i izdanja knjiga u korist umjetnickih projekata i neprofitnih umjetnickih organizacija.

Aleksandra i Kijanu se poznaju vec godinama, a prvi put su saradivali na slikovnici za odrasle pod nazivom Oda sreci 2011. godine.

DRLJEVIC – PICULA

Evropski parlament podrzava politiku prosirenja i Crna Gora treba da nastavi sa dobrom dinamikom sprovodenja reformi, kako bi postala prva naredna clanica Evropske unije, ocijenjeno je na sastanku glavnog pregovaraca Aleksandra Drljevica i izvjestioca Evropskog parlamenta za Crnu Goru Tonina Picule.

Glavni pregovarac se, tokom posjete Briselu, sastao sa novim izvjestiocem EP za Crnu Goru, kojem je cestitao stupanje na novu duznost, uz ocekivanje da ce evropske kolege podrobno izvjestavati o uspjesnom putu Crne Gore prema EU.

Drljevic je prenio cvrstu opredijeljenost Crne Gore za clanstvo u EU, podsjetivsi da su Vlada i sve institucije ukljucene u proces pregovora istrajne u namjeri da obezbijede nasoj drzavi mjesto u EU.

“Mi vrijedno radimo kako bi odrzali kontinuitet kretanja drzave prema EU. U narednom periodu ocekujemo pozitivan odgovor Evropske komisije i drzava clanica na napore koje ulazemo, a koji ce se ogledati u otvaranju poglavlja 8 – Konkurencija i zatvaranju pregovarackih poglavlja u kojima smo postigli internu spremnost”, rekao je glavni pregovarac.

Novi izvjestilac EP za Crnu Goru je pozdravio cinjenicu da je Crna Gora od svih zemalja kandidata najdalje odmakla u pregovorima s EU.

Istakao je da ce se tokom svog mandata posvetiti jacanju veza Crne Gore i Unije, kao da ce se u Evropskom parlamentu zalagati za princip blagovremenog napredovanja na osnovu individualnih rezultata drzava.

,,Ja cu biti snazan zagovornik vracanja politike prosirenja medu prioritete EU. Svjesni smo da to nije samo tehnicko, vec i politicko pitanje, zbog cega je vazno da Crna Gora, kao predvodnik u pregovorima sa EU, nastavi da potvrduje da je njeno mjesto u EU, ne samo zbog geografske i kulturoloske pripadnosti, vec zbog ispunjavanja zahtjevnih standarda koje je Brisel pred nju postavio”, porucio je Picula.

Sagovornici su saglasni da je clanstvo drzava Zapadnog Balkana vazno za ocuvanje mira i stabilnosti regiona, ali i citavog evropskog kontinenta.

Osvrnuli su se i na cinjenicu da Sjeverna Makedonija i Albanija nijesu otvorile pregovore, ocjenjujuci da, iako region ne gleda blagonaklono na tu odluku, ona ne treba da bude obeshrabrujuca, vec da predstavlja dodatan motiv za jos kvalitetnije sprovodenje unutrasnjih reformi i pripremu za punopravno clanstvo u EU. U svijetlu otpocinjanja predsjedavanja Hrvatske Savjetu EU, naglasena su velika ocekivanja od ovog predsjedavanja, kako za Crnu Goru, tako i za ostale drzave Zapadnog Balkana.

VUKOVIC PORUCIO

Demokratska partija socijalista u novom programu, koji ce biti usvojen na kongresu 30. novembra, a u koji je Radio Crne Gore imao uvid, navodi se da ce ta stranka raditi na obnovi autokefalnosti Crnogorske pravoslavne crkve, kao neodvojivog dijala crnogorskog drzavnog i nacionalnog identiteta. To je Radiju CG potvrdio i visoki funkcioner i poslanik DPS-a Miodrag Vukovic.

“Mi smo kao ozbiljan politicki subjekt duzni to da uradimo, polazeci prije svega od nesporne cinjenice, da smo temeljna partija, savremenog politickog sistema i ukupnih drustvenih odnosa u nasoj drzavi. Mi smo se identitetskim pa i pitanjem crkve bavili u kontinuitetu. I na prethodnom kongresu, prije cetiri godine, mi smo se na objektivan nacin bavili ovim pitanjima pa i pitanjem polozaja vjerskih zajednica”, kazao je Vukovic.

Po njegovom misljenju sadasnje stanje je po vise osnova neodrzivo. Prije svega, sve vjerske zajednice u Crnoj Gori moraju imati regulisan pravni polozaj.

Trenutno, kako navodi Vukovic, Srpska pravoslavna crkva nema definisan pravni status u Crnoj Gori, sto je neprihvatljivo.

,,Srpska pravoslavna crkva djeluje kao relikt jednog vremena, koje je prije vise od deceniju ostalo ili je trebalo da ostane iza nas. Javnost zna da su potpisani sporazumi sa Islamskom zajednicom, Katolickom crkvom, Jevrejskom zajednicom. Ti sporazumi su uradeni po ugledu na slicne u najrazvijenijim demokratijama u svijetu. Drzava nikako ne moze naci ocekivani stepen razumijevanja sa Srpskom pravoslavnom crkvom. Ostali smo da vodimo distanciranu korespondenciju, punu neprihvatljivih i neshvatljivih diskursa sa njihove strane. Za upucene, ocekivano, i od strane prvih ljudi Srpske pravoslavne crkve i u Crnoj Gori i u patrijarsiji. U to je ukljucena cijela jedna masinerija u odbrani neprihvatljivog polozaja i nacina komunikacije sa drzavom i drzavnim organima”, istice Vukovic.

Porucuje da se doslo do trenutka kada se stvari vise ne mogu odlagati. DPS kao ozbiljan politicki subjekt preuzeo je obavezu na sebe da po ugledu na savremene demokratije inicira rjesenje i za ovu oblast.

“Istorijske cinjenice nas obavezuju, takode. Ne smijemo zaboraviti da je kao posljedica nelegitimne Podgoricke skupstine pored nasilnog gubljenja drzavne nezavisnosti, Crna Gora izgubila i svoju autokefalnu crkvu” , naveo je Vukovic.

Vukovic tvrdi da primjer Ukrajine nijesu koristili kao model, vec su im vodilja bili evropski standardi i potrebe i okolnosti crnogorskog drustva.

,,Krenuli smo mi u ovaj posao prije nego je slucaj Ukrajinske pravoslavne postao aktuelan. Ovo je autonomni iskaz drzavnih struktura Crne Gore, koji u komunikaciji, prije svega sa svojom javnoscu, gradi temelje nove demokratske drzave”, kaze Vukovic.

Perovic: Namjera DPS-a klasicno krsenje Ustava

Za Srpsku pravoslavnu crkvu, namjera DPS-a je klasicno krsenje Ustava, kaze za Radio Crne Gore protojerej Gojko Perovic.

“Smatram da je u pitanju udzbenicki primjer krsenja Ustava Crne Gore, koja je sekularna drzava. Odvojenost crkve i drzave je civilizacijska tekovina. Na svim meridijanima se zna sto znaci odvojenost crkve i drzave. To ne znaci da su one neprijateljske jedna prema drugoj i da ne treba da saraduju i da ne treba medusobno da se postuju. Ali da crkva i crkveni Sabor proglasi da ce da formira vladu ili da ce da ucestvuje na izborima, odnosno da ce partija koja vlada vec trideset godina u jednoj gradanskoj, multikonfesionalnoj, demokratskoj drzavi proglasi da ce da obnovi crkvu, to je nista drugo do krsenje Ustava”, naglasava Perovic.

Vucinic: Pozdravljamo odluku DPS-a

U Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi pozdravljaju odluku DPS-a. Stevo Vucinic iz pravnog savjeta te crkve kaze za Radio CG da su se konacno stekli uslovi za obnovu autokefalnosti Crnogorske pravoslavne crkve.

“Usvajanje Zakona o polozaju vjerskih zajednica od kljucnog je znacaja. Nakon sto taj zakon bude usvojen, a vjerujem da vlada nece odustati od svoje namjere , krenuce se i u proces obnove autokefalnosti. Siguran sam da ce se i to pitanje vrlo brzo rijesiti. A to je i glavni razlog bijesa antidrzavnih struktura i opozicije u Crnoj Gori cija je agresija upravo i okrenuta protiv aktuelne vlasti”, istice Vucinic.

Zarko Bozovic, Radio Crne Gore

Demokratski front objavljuje dokumente o saglasnosti drzavnog sekretara za iznajmljivanje 45 kalasnjikova na revers i fotoelaborat istih kalasnjikova koji su navodno pronadeni u kuci visokog policijskog funkcionera Sinise Stojkovica

Na skupstinskom zasijedanju 30. oktobra 2019. drzavni sekretar u MUP – u Dragan Pejanovic je nakon insistiranja Milana Knezevica, priznao da je za potrebe specijalnog policijskog odjeljenja izdao na revers 45 kalasnjikova i 2 500 metaka koji su smjesteni u zamrzivac u kuci visokog policijskog funkcionera Sinise Stojkovica.

Dokumentacija
Dokumentacija(Foto: DF)

Ovi kalasnjikovi su trebalo da zamijene oruzje koje je navodno Mirko Paja Velimirovic po naredbi GSDT – a Milivoja Katnica kupio na Kosovu i Metohiji, a zatim ih unistio u jezeru Gazivode. Iako oruzje iznajmljeno od MUP – a nije koristeno za potrebe drzavnog udara, niti za bilo koje drugo krivicno djelo, uraden je fotoelaborat kao sto je to slucaj kad se radi o stvarnom zlocinu i krivicnom djelu.

Kalasnjikovi
Kalasnjikovi(Foto: DF)

Demokratski front objavljuje dokumente o saglasnosti drzavnog sekretara za iznajmljivanje 45 kalasnjikova na revers i fotoelaborat istih kalasnjikova koji su navodno pronadeni u kuci visokog policijskog funkcionera Sinise Stojkovica.

Iz dokumentacije
Iz dokumentacije(Foto: DF)

Ovo je samo jedan u nizu od dokaza kako je montiran proces protiv lidera DF – a, i kako predstavnici rezima poput drzavanog sekretara Dragana Pejanovica nemaju nikakvu nelagodu da saopste da ne znaju za koju namjenu je odobren revers za 45 kalasnjikova, ali da se svakako ponose sto su dali doprinos u izvodenju laznog drzavnog udara.

Dokumentacija
Dokumentacija(Foto: DF)

Tekst pripremio Demokratski Front

Podaci iz devetomjesecnog izvjestaja o poslovanju pokazuju da su poslovni prihodi smanjeni sa 1,15 miliona na oko 1,13 miliona za tri kvartala ove u odnosu na isti period prosle godine. Rashodi su povecani sa 1,68 miliona na 1,79 miliona

Drzavna firma Odrzavanje zeljeznickih voznih sredstava od januara do kraja septembra ove godine izgubila je 642.927 eura, sto je za oko 24 odsto veci minus u odnosu na uporedni period lani.

Podaci iz devetomjesecnog izvjestaja o poslovanju pokazuju da su poslovni prihodi smanjeni sa 1,15 miliona na oko 1,13 miliona za tri kvartala ove u odnosu na isti period prosle godine. Rashodi su povecani sa 1,68 miliona na 1,79 miliona.

Koeficijent tekuce likvidnosti kompanije predstavlja odnos angazovanih obrtnih sedstava i tekucih obaveza Odrzavanja i on u prosjeku iznosi 0,77 za devet mjeseci.

,,Koeficijent tekuce likvidnosti manji od jedan ukazuje da je likvidnost preduzeca na granicnom nivou, odnosno da je euro obaveza pokriven u prosjeku sa 0,77 eura obrtnih sredstava, pa preduzece lako moze ostati bez sredstava za podmirenje kratkorocnih obaveza”, navodi se u izvjestaju.

U toku stecaja imovina rasprodata, nijesu isplacene zarade niti povezan radni staz

Najveci dio imovine prodat je u junu 2001. za 6,2 miliona maraka kompaniji “Montenegro modern shoes” (MMSH), ali radnici nijesu naplatili potrazivanja

Bivsi radnici fabrike obuce Kosuta sa Cetinja pravdu cekaju 23 godine, kada je firma otisla u stecaj, a njih oko 600 i pored rasprodaje vrijedne imovine nijesu dobili devet zaostalih zarada, niti im je povezan radni staz.

Predstavnica radnika Dijana Vujovic kaze da je kompanija u trenutku stecaja imala fabriku na Cetinju sa preko 600 masina, veliku kolicinu opreme i repromaterijala, kao i 48 prodavnica sirom bivse Jugoslavije.

Ona podsjeca da je stecaj uveden u martu 1996. godine, kao i da je u junu 2001. godine zakljucen stecajni postupak nad najznacajnijim dijelom imovine fabrike cija je vrijednost tada na 6,4 miliona maraka, dok je stecajni postupak nastavljen nad dijelom stambenog prostora od 1.358 kvadrata vrijednog 1, 2 miliona maraka. Najveci dio imovine prodat je u junu 2001. za 6,2 miliona maraka kompaniji “Montenegro modern shoes” (MMSH), ali radnici nijesu naplatili potrazivanja.

“Kako je moguce da fabrika koja ima 48 objekata na ekskluzivnim lokacijama sirom bivse Jugoslavije, preko 600 masina, od kojih je samo jedna imala vrijednost od 1,2 miliona eura, bude procijenjena na nesto vise od sest miliona maraka. Nevjerovatno je i da prioritetni povjerioci-radnici ostanu nenamirenih potrazivanja zbog kojih je i doslo do pokretanja stecajnog postupka”, kazala je Vujovic.

Ona je precizirala da se od prodaje imovine naplatilo svega 20 radnika.

“Zbog sumnji u kriminalne i manipulatorske radnje podnijete su krivicne prijave Specijalnom drzavnom tuzilastvu. Najveca nepravda u privredi nanijeta je upravo ovim ljudima koji i danas protestuju ispred zgrade Prijestonice Cetinje. Nezamislivo je da se namire svi povjerioci, a da pritom ovi radnici ostanu u potpunosti nenamireni”, kazala je Vujovic.

Bivsi radnici apeluju da im se isplate zarade prijavljene u stecajnom postupku, poveze radni staz i omoguci socijalni program jer vecini do penzije nedostaje jedna do tri godine. Zahtijevaju i da im tuzilastvo odgovori sta se desilo sa njihovim krivicnim prijavama.

BBC

Svetski dogadaji danas se cesto odvijaju veoma brzo, ali tesko je nadmasiti brzinu i snagu promena iz 1989. godine.

Sve je kulminiralo jednom od najslavnijih scena u skorasnjoj istoriji – padom Berlinskog zida.

Zid je pao delom zbog birokratske omaske, ali je pao u talasu revolucija posle kojih se komunisticki blok predvoden Sovjetima nasao na ivici propasti i pomogao nastanak novog svetskog poretka.

Kako je pao zid?

Devetog novembra 1989. godine, pet dana nakon sto se na protestima u Istocnom Berlinu okupilo pola miliona ljudi, srusio se Berlinski zid koji je razdvajao komunisticku Istocnu Nemacku od Zapadne.

Istocnonemacki lideri pokusali su da umire sve vece proteste popustajuci kontrolu na granicama, olaksavajuci tako putovanja Istocnim Nemcima. Nisu, medutim, nameravali u potpunosti da otvore granice.

East German citizens climb the Berlin wall at the Brandenburg gate after the opening of the East German border was announced in Berlin on 9 November 1989

Reuters

Stanovnici istocnog Berlina 9. novembra 1989. godine pomogli su da Gvozdena zavesa u Nemackoj bude skinuta

Promene je trebalo da budu prilicno neznatne – ali nacin na koji su primenjene imao je ogromne posledice.

Beleske o novim pravilima predate su portparolu Ginteru Sabovskom – koji nije imao vremena da ih procita pre svoje redovne konferencije za stampu. Kad je prvi put naglas procitao beleske, novinaru su ostali zabezeknuti.

,,Privatna putovanja van zemlje sada mogu da se primenjuju bez ikakvih preduslova”, rekao je on. Iznenadeni novinari trazili su vise detalja.

Prebirajuci po beleskama, Sabovski je rekao da koliko on zna, ovo stupa na snagu trenutno.

Zapravo je trebalo da krene narednog dana, sa svim detaljima o podnosenjima zahteva za vizu.

Ali vest je preneta svuda na televiziji – i Istocni Nemci su u ogromnim brojevima pohrlili na granicu.

Harald Jager, granicni cuvar na smeni te veceri, rekao je za Spigl 2009. godine da je zbunjeno gledao konferenciju za stampu – a onda posmatrao okupljanje mase.

East Germans enter West

Getty Images

Emotivne scene dok Istocni Berlinci ulaze na Zapad

Jager je freneticno zvao nadredene, ali oni nisu izdali naredenje niti da otvori kapije – niti da otvori vatru kako bi zaustavio masu. Sa svega sacicom cuvara na raspolaganju pred stotinama ljutitih gradana, primena sile ne bi bila od velike koristi.

,,Ljudi su mogli da budu povredeni ili cak da stradaju i bez otvaranja vatre, u carkama, ili da je izbila panika medu hiljadama koje su se okupile na granicnom prelazu”, rekao je on za Spigl.

,,Zato sam izdao naredenje ljudima: Otvorite granicu!”

Hiljade ljudi je proslo, slaveci i placuci, u scenama koje su se prenosile sirom sveta. Mnogi su se popeli na zid kod berlinske Brandenburske kapije, odvaljujuci komade zida cekicima i pijucima.

Burna godina dostigla je vrhunac.

Zasto je zid pao?

Posle Drugog svetskog rata, Evropa je bila podeljena izmedu Sovjetskog saveza i njegovih bivsih zapadnih saveznika, a Sovjeti su postepeno poceli da podizu ,,Gvozdenu zavesu” koja je odvajala Istok od Zapada.

Porazena Nemacka bila je podeljena izmedu sila koje su je osvojile – SAD, Velika Britanija, Francuska i SSSR – s istocnom stranom koju su zauzeli Sovjeti. Istocna Nemacka, zvanicno pod imenom Nemacka demokratska republika, postala je uporiste Sovjetskog Saveza u Zapadnoj Evropi.

Ali Berlin je bio podeljen na cetiri dela, sa britanskim, francuskim i americkim zonama u zapadnom delu grada i sovjetskom zonom u istocnom. Zapadni Berlin pretvorio se u ostrvo okruzeno komunistickom Istocnom Nemackom.

A woman trying to get a piece of the wall in West Berlin just days after it officially opened in November 1989

Getty Images

Na kraju je 1961. godine podignut zid, zato sto su iz Istocnog Berlina odlazili ogromni brojevi ljudi na Zapad.

Osamdesetih godina Sovjetski Savez se suocavao sa akutnim ekonomskim problemima i velikim nestasicama hrane, a kad je u aprilu 1986. godine eksplodirao nuklearni reaktor u Cernobiljskoj elektrani, bio je to simbolicni trenutak u nadolazecem padu komunistickog bloka.

Mihail Gorbacov, relativno mladi sovjetski lider koji je preuzeo vlast 1985. godine, uveo je reformsku politiku ,,glasnosti” (otvorenost) i ,,perestrojke” (prestrojavanje).

Ali dogadaji su se odvijali mnogo brze nego sto je i on mogao da predvidi.

Revolucionarni talas

Vec je dolazilo do reformistickih pokreta u komunistickom bloku. Godine aktivizma i strajkova u Poljskoj kulminirale su tako sto je njihova vladajuca komunisticka partija glasala za legalizaciju zabranjenog sindikata Solidarnost.

U februaru 1989. godine, Solidarnost se nalazila u pregovorima sa vladom i na delimicno slobodnim izborima tog leta uspela da osvoji poslanicka mesta u parlamentu. Iako su komunisti uspeli da zadrze odredenu kvotu poslanickih mesta, Solidarnost bi osvojila vecinu svaki put kad joj je bilo dozvoljeno da glasa.

Solidarity rally against closure of Gdansk shipyards during 1989 election campaign - 20 May

Getty Images

Poljski pokret Solidarnost bio je uspesan na delimicno slobodnim izborima

I Madari su u martu pokrenuli masovne demokratske demonstracije. U maju je uklonjeno 240 kilometara bodljikave zice uz granicu sa Austrijom – prva pukotina u Gvozdenoj zavesi. Madarsku revoluciju iz 1956. godine Sovjeti su brutalno ugusili, ali ova je uspevala.

U avgustu se revolucionarni talas istinski podigao na obodima. Dva miliona ljudi sirom Estonije, Letonije i Litvanije – tada deo Sovjetskog Saveza – odrzale su neke od najupecatljivijih demonstracije takozvane Raspevane revolucije kada su formirale ljudski lanac dug 600 kilometara sirom baltickih republika zahtevajuci demokratiju.

East Germans cross the Hungarian border into Austria - 21 August 1989

Getty Images

Mnogi Istocni Nemci bili su ophrvani emocijama dok su prelazili u Austriju

Po avgustovskim vrelinama, Madarska je otvorila granice sa Austrijom ka zapadu, omogucivsi tako bekstvo istocnonemackim izbeglicama.

Gvozdena zavesa je popustala.

Cehoslovacka, ciji je zahtev za liberalnim reformama bio brutalno ugusen 1968. godine, omogucila je drugi nacin za bekstvo. Istocni Nemci mogli su da putuju u susedne socijalisticke drzave bez ogranicenja i poceli su da naviru u tamosnju Zapadnonemacku ambasadu u stotinama, zato sto bi na kraju vozom bili evakuisani na Zapad.

Istocna Nemacka je na kraju u oktobru zatvorila granicu sa Cehoslovackom kako bi zaustavila navalu.

The destruction of the Berlin Wall, Germany, 11 November 1989

Getty Images

Berlinski zid je delio grad na dva dela vise od 30 godina

Ali tada se vec revolucija prosirila citavom Istocnom Nemackom.

Istocnonemacki buntovnici

Sve je pocelo sa demonstrantima koji su se okupili u centru Lajpciga zahtevajuci slobodu.

Devetog oktobra, svega nekoliko dana posle proslave 40. godisnjice Istocne Nemacke, na ulice je izaslo 70.000 ljudi.

Iz Zapadne Nemacke pozivali su na slobodne izbore, a novi komunisticki lider Istocne Nemacke Egon Krenc poceo je da prica o reformi. Niko nije znao da ih je od pada Zida delilo svega nekoliko nedelja.

Krajem oktobra parlament u Madarskoj, koja je bila jedna od prvih zemalja u kojoj su odrzane masovne demonstracije, usvojio je zakon koji omogucuje direktne predsednicke izbore i visepartijske parlamentarne izbore.

A onda je 31. oktobra broj onih koji zahtevaju demokratiju u Istocnoj Nemackoj narastao na pola miliona. Krenc je odleteo u Moskvu na sastanke – nedavno je za BBC izjavio da je tamo dobio uveravanja da ujedinjenje Nemacke nije u igri.

Cetvrtog novembra, mesec dana nakon sto su otpoceli protesti u Istocnoj Nemackoj, oko pola miliona ljudi okupilo se na Aleksanderplacu u srcu Istocnog Berlina.

Tri dana kasnije, vlada je podnela ostavku. Ali nije postojala namera da se dopusti demokratija i Egon Krenc je ostao na celu Komunisticke partije i de fakto lider zemlje.

Nece, medutim, ostati tamo dugo. Pet dana kasnije, Sabovski je odrzao konferenciju za stampu koja je promenila svet.

Berliners take a hammer and chisel to a section of the Berlin Wall in front of the Brandenburg Gate after the opening of the East German border was announced in Berlin on 9 November 1989

Reuters

Zasto Sovjeti nisu primenili silu?

Ranije tokom 1989. godine, demonstranti u Pekingu na Trgu Tjananmen koji su trazili demokratiju u Kini bili su uguseni brutalnom vojnom silom.

SSSR je ranije vec koristila vojnu silu da zaustavi pobune. Zasto onda to nije uradila i sada?

U samom Sovjetskom Savezu jeste, pobivsi 21 demonstranta za nezavisnost u sovjetskoj republici Gruziji. Ali drugde u komunistickom bloku nije.

Raskinuvsi sa predasnjom sovjetskom politikom, Mihail Gorbacov je odlucio da ne koristi pretnju vojnom silom da bi gusio masovne demonstracije i politicku revoluciju u susednim zemljama.

,,Sada se drzimo doktrine Frenka Sinatre”, izjavio je za americku televiziju portparol ministarstva spoljnih poslova Genadij Geraismov. ,,On ima pesmu `I (Did) It My Way.’ Tako svaka zemlja odlucuje za sebe kojim ce putem poci.”

Novo poglavlje u evropskoj istoriji

Treceg decembra Gorbacov i americki predsednik Dzordz Bus seli su jedan kraj drugog na Malti i izdali saopstenje u kom se kaze da je Hladni rat izmedu ove dve sile okoncan.

Demonstration on Letna Plain in Prague - 25 November 1989

Getty Images

U Pragu se okupilo vise od pola miliona ljudi na demonstracijama odrzanim u novembru 1989. godine, kad je srusen komunizam u Cehoslovackoj

Talas revolucija iz 1989. godine, medutim, jos nije bio okoncan.

Studentske demonstracije u Pragu sukobile su se sa policijom, pokrenuvsi Plisanu revoluciju koja je za svega nekoliko nedelja svrgla komunizam u Cehoslovackoj.

U Rumuniji su se demonstracije zavrsile nasiljem i dovele do pada komunistickog diktatora Nikolajea Causeskua. Nova vlada preuzela je vlast dok je svrgnuti lider bezao iz svoje palate pred naletom ljutite mase.

Romanian troops and civilians hide from snipers in downtown Bucharest - 24 December 1989

Getty Images

Rumunska revolucija jedina je u Istocnoj Evropi te godine dovela do krvoprolica

On i njegova zena Elena uhvaceni su i pogubljeni na Bozic. Vise od 1.000 ljudi stradalo je u neredima pre i posle revolucije, sto je Rumuniju razlikovalo od dogadaja na drugim mestima koji su uglavnom prosli bez prolivene krvi.

Post skriptum za 1989.

A sam Sovjetski Savez?

Letonija, Litvanija i Estonija su 1990. godine novostecene politicke slobode iskoristile da izglasaju pad vlastitih komunistickih vlada i naprave korake ka nezavisnosti. Sovjetski Savez se raspadao, ali Gorbacov je napravio jos jedan zlosrecni pokusaj da ga reformise pozvavsi na okupljanje lidere 15 sovjetskih republika.

Tvrdokorni komunisti koji su se protivili njegovim reformama preduhitrili su ga u tome, pokusajem puca dok je bio na odmoru na Krimu u avgustu 1991. godine i strpavsi ga u kucni pritvor.

Puc je osujecen kroz tri dana kad su se pro-demokratske snage okupile oko Borisa Jeljcina, predsednika ruske republike.

Ali bilo je to samrtno zvono za SSSR i jedna po jedna republike u njegovom sastavu pocele su da proglasavaju nezavisnost. Do kraja godine, Sovjetska zastava se zavijorila poslednji put.

Pratite nas na Fejsbuku i Tviteru. Ako imate predlog teme za nas, javite se na [email protected]

“Ako je Meksiku potrebna ili zatrazi nasu pomoc da se otarasi tih cudovista, SAD su spremne i voljne da se ukljuce i obave taj posao brzo i efikasno”, tvitovao je Tramp

Vrijeme je da Meksiko i SAD udruze snage i “povedu rat” protiv narko-kartela, porucio je americki predsjednik Donald Tramp.

Kako prenosi Glas Amerike, Tramp poziva na obracun sa naoruzanim grupama krijumcara droge juzno od americke granice posle napada iz zasjede na porodicu americkih Mormona koji zive u Meksiku, u kojoj je stradalo najmanje sestoro djece i tri zene.

Tramp je rekao da se “divna porodica iz Jute” nasla u sredistu obracuna dva ozgloglasena kartela.

“Ako je Meksiku potrebna ili zatrazi nasu pomoc da se otarasi tih cudovista, SAD su spremne i voljne da se ukljuce i obave taj posao brzo i efikasno”, tvitovao je Tramp.

On je naveo da “sjajni novi predsjednik Meksika pridaje veliki znacaj tom pitanju ali da su ti karteli postali tako veliki i mocni da je ponekad potrebna vojska da bi se porazila vojska”.

Tramp je na Tviteru dodao da ceka poziv meksickog predsjednika Andresa Manuela Lopesa Obradora da udruze snage i “povedu rat protiv narko-kartela i zbrisu ih sa lica zemlje.”

Ubrzo posle Trampovog poziva na akciju, Obrador je rekao da, iako zeli da razgovara sa americkim predsjednikom o problemu, ideja zajednicke vojne akcije “nije u skladu sa njegovim uvjerenjima”.

“Najgora stvar je rat”, dodao je Obrador.

  • Avion sa ženom pilotom i 110 putnica sletio u iranski Sveti grad
    on 22/12/2024 at 21:37

    Komercijalni let kojim je upravljala žena i sa isključivo ženskim putnicima sletio je danas u iranski sveti grad Mašhad, prenijeli su mediji u Iranu, gdje je profesija pilota uglavnom predviđena samo za muškarce.

  • Vučić: Održan je veliki skup, uvijek sam bio spreman da saslušam
    on 22/12/2024 at 21:22

    Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić obratio se nakon protesta u Beogradu, rekavši da je održan veliki skup opoziciono orijentisanih građana i pozvao na jedinstvo i razumijevanje.

  • Spajić ne dolazi na premijerski sat: Ne žudim za samopromocijom
    on 22/12/2024 at 21:12

    Premijer Milojko Spajić zahvalio se na pozivu da sjutra dođe na sjednicu Skupštine na čijem je dnevnom redu premijerski sat, ali je rekao da su svi odgovori objavljeni, te da se može nastaviti sa redovnim sjednicama.

  • Dio Zagoriča bez struje, popravka će trajati do ponoći
    on 22/12/2024 at 20:45

    Dio podgoričkog naselja Zagorič večeras je bez struje, zbog problema na niskonaponskoj mreži. Kako je saopšteno Portalu RTCG iz CEDIS-a, radi se na popravci kvara, a građani bi trebalo da dobiju struju nešto poslije ponoći.

  • Svetla i petnaest minuta tišine na velikom studentskom protestu u Beogradu
    on 22/12/2024 at 20:25

    Desetine hiljada ljudi okupile su se na poziv studenata da traže ispunjenje zahteva povodom smrti 15 ljudi u padu nadstrešnice u Novom Sadu.

  • Zbog Temua opao promet domaćim preduzetnicima, spas Zakon o PDV-u
    on 22/12/2024 at 19:38

    Nakon što je osvojila region, aplikacija Temu prije dva mjeseca stigla je i u Crnu Goru. Jeftini i lako dostupni proizvodi postali su omiljeni među građanima, iako pojedini sumnjaju u njihov kvalitet. S druge strane, domaći preduzetnici tvrde da je to negativno uticalo na prodaju, pa iz Unije poslodavaca ističu važnost Zakona o PDV-u koji stupa na snagu prvog januara.

  • Sjutra oblačno, na sjeveru snijeg
    on 22/12/2024 at 19:20

    Na sjeveru Crne Gore oblačno, u planinama slab do umjeren snijeg, a u nižim predjelima umjerena kiša, koja će tokom dana postepeno preći u susnjžicu i snijeg. Na jugu pretežno oblačno, uz kišu pljuskove i grmljavinu, naročito u prvom dijelu dana.

  • Mještani golijskih sela u problemu zbog zatvaranja graničnog prelaza Krstac
    on 22/12/2024 at 18:54

    Zatvaranje graničnog prelaza Krstac na osam mjeseci za sve osim građane Gacka i Nikšića pravi velike probleme ovom kraju nikšićke opštine, poručuju stanovnici Golije. Ističu da baš zbog toga ne mogu prodavati poljoprivredene prozvode u Bosnu i Hercegovinu, ali i baviti se turizmom.

  • Naredne tri godine izazovne, na naplatu stiže najviše novca
    on 22/12/2024 at 18:43

    U naredne tri godine Crnoj Gori na naplatu stiže dvije milijarde eura starog duga, a najveći dio Ministarstvo finansija planira da vrati novim zaduživanjem. Takav pristup kritikuju iz opozicije jer je, kažu, pokazatelj neodgovorne ekonomske politike, dok iz vlasti smatraju da je jedino rješenje jer je riječ o naslijeđenim dugovima prethodne vlasti.

  • Sindikati prosvjete Srbije: Nema ocjena, moguć potpuni štrajk
    on 22/12/2024 at 18:13

    Reprezentativni prosvjetni sindikati saopštili su danas da zbog izmjene školskog kalendara nije moguće zaključiti ocjene, uz napomenu da je raspust proglašen ranije na zahtjev Ministarstva prosvjete i da nastavnici nijesu odgovorni za posljedice koje takva odluka nosi sa sobom.

  • Naredne tri godine izazovne, na naplatu stiže najviše novca
    on 22/12/2024 at 18:43

    U naredne tri godine Crnoj Gori na naplatu stiže dvije milijarde eura starog duga, a najveći dio Ministarstvo finansija planira da vrati novim zaduživanjem. Takav pristup kritikuju iz opozicije jer je, kažu, pokazatelj neodgovorne ekonomske politike, dok iz vlasti smatraju da je jedino rješenje jer je riječ o naslijeđenim dugovima prethodne vlasti.

  • Na prodaju imovina Vektre Montenegro za 1,6 miliona eura
    on 22/12/2024 at 10:11

    Stečajna uprava Vektre Montenegro raspisala je novi oglas za prodaju dijela imovine tog preduzeća, po ukupnoj početnoj cijeni od 1,6 miliona eura.

  • Analiza poslovanja "Port of Adria” u februaru, onda odluka o kupovini
    on 22/12/2024 at 06:01

    Na tender za nabavku treće mobilne dizalice u Luci Bar za sada se prijavio samo jedan ponuđač, kompanija “Liebherr” iz Rostoka u Njemačkoj. Direktor naše najveće trgovačke luke Ilija Pješčić kaže da se nada da će Luka Bar treću dizalicu imati krajem jula naredne godine. Direktor Luke Bar očekuje da će kompanija "Hamburg port Consulting", u prvoj polovini februara naredne godine, završiti  detaljnu analizu poslovanja kompanije "Port of Adria”

  • Obavezna rezerva 307,79 miliona eura
    on 21/12/2024 at 17:18

    Obavezna rezerva banaka na kraju novembra je, prema podacima Centralne banke (CBCG), iznosila 307,79 miliona eura.

  • Potpisan ugovor za rekonstrukciju puta Petnjica – Bioče
    on 21/12/2024 at 09:44

    Uprava za saobraćaj potpisala je Ugovor sa kompanijom Bemax za rekonstrukciju saobraćajnice koja povezuje Petnjicu i Bioče, u dužini od oko devet kilometara.

  • Radulović: Pomorska linija Bar-Bari kreće krajem juna
    on 21/12/2024 at 09:35

    Pomorska linija Bar-Bari biće krajem juna ponovo uspostavljena, u saradnji s hrvatskom Jadrolinijom, saopštio je ministar pomorstva Filip Radulović i dodao da saobraćati do kraja septembra.

  • Inflacija u novembru u SAD-u sporija od očekivane
    on 21/12/2024 at 07:13

    Indeks privatne potrošnje (PCE) u Sjedinjenim Američkim Državama (SAD) u novembru je dostigao godišnji rast od 2,4 odsto, te mjesečni od 0,1 odsto.

  • Rekordna godina za Aerodrome, opslužili skoro tri miliona putnika
    on 20/12/2024 at 14:57

    Za Aerodrome Crne Gore tekuća 2024. godina je rekordna i po prometu putnika i po bruto poslovnim prihodima. To je sa konferencije za medije u Podgorici poručio izvršni direktor, Roko Tolić.

  • Najviše jahti u Crnoj Gori imaju državljani Srbije
    on 20/12/2024 at 09:33

    Pod crnogorskom zastavom plove jahte u vlasništvu državljana i kompanija iz 49 različitih zemalja. Među njima su najbrojniji vlasnici iz Srbije, Rusije i Crne Gore, ali i iz Sjedinjenih Američkih Država, Švajcarske, Italije, Kazahstana. U crnogorski registar jahti svoja plovila upisali su državljani i kompanije iz egzotičnih država poput Sejšela, Maršalskih Ostrva, Hong Konga…

  • Vlada donijela odluku o osnivanju Razvojne banke
    on 19/12/2024 at 18:36

    Vlada je donijela odluku o osnivanju Razvojne banke Crne Gore, čiji je osnivački kapital 107,5 miliona eura.