POSLJEDICE ZAGRIJAVANJA

Klimatske promjene pogorsavaju stanje kada je u pitanju nedostatak kiseonika u okeanima i morima, pokazuju posljednja naucna istrazivanja.

U poredenju sa sezdesetim godinama proslog vijeka nedostatak kiseonika zabiljezen je na 45 okeanskih lokacija, a danas je isti problem uocen na cak 700 mjesta.

Strucnjaci kazu da ovakvo stanje narocito steti odredenim ribljim vrstama poput tune, morskog psa i jedne vrste sabljarke, prenosi Nacionalna geografija.

Od ranije je poznato da odredene hemikalije, poput azota i fosfora s farmi i industrijskih pogona uticu na kolicinu kiseonika, sto je jos uvijek primarni faktor, pogotovo u podrucjima blizim obali.

U vodama siromasnim kiseonikom bolje od riba prezivljavaju mikrobi, meduze i sipe. Voda koja sadrzi manji postotak kiseonika njima odgovara, ali ne odgovara brzim ribama, poput sabljarke ili krupnim ribama poput tune.

Strucnjaci isticu da vece i brze ribe imaju i vece energetske potrebe.

“I ranije nam je fenomen smanjenja kolicine kiseonika u morima i okeanima bio poznat, ali sada to prvi put povezujemo s klimatskim promenama”, rekla je Mina Apes iz Medunarodnog udruzenja za zastitu prirode.

“Ovo je mozda posljednji poziv na budenje iz nekontrolisanog ljudskog eksperimenta jer se emisija ugljen dioksida i dalje povecava”, rekao je jedan od autora istrazivanja Den Lafolej, podsjetivsi da na smanjenje kolicine kiseonika u okeanima uticu globalno zagrijavanje i zagadenost okeana i mora materijama koje nastaju kao posljedica hemikalija s farmi i s industrijskih pogona.

“Nestanak kiseonika iz okeana prijeti morskim ekosistemima koji su vec ugrozeni zbog zagrijavanja i zakiseljavanja okeana”, kaze Lafolej.

Balticko more i Crno more najveci su zatvoreni morski ekosistemi s niskim udjelom kiseonika.

Ako drzave nastave s uobicajenim pristupom emisiji staklene baste, svjtski okeani bi do 2100. mogli da ostanu s tri do cetiri odsto kiseonika manje, zakljucuje se.

NOVA APLIKACIJA

Kompanija “Gugl” radi na novoj mogucnosti namijenjenoj aplikaciji “Gugl maps” koja ce unaprijediti bezbjednost korisnika.

Radi se o funkciji koja ce naglasiti dobro osvijetljene ulice kada korisnik ide pjeske, prenosi klix.ba

Ta funkcija je otkrivena u kodu beta verzije “Gugl mapsa”, sto pokazuje da ce biti dostupna korisnicima.

Dobro osvijetljene ulice bice oznacene zutom bojom tako da ce korisnici moci izbjegavati one slabije osvjetljene, odnosno mracne.

Jos nije poznato kada ce nova funkcija biti dostupna korisnicima.

KORISTI JE SVE VISE LJUDI

Zamjenica “oni”, za osobu koja ne zeli da bude identifikovana kao osoba muskog ili zenskog pola, pobijedila je na izboru za rijec 2019. godine, objavio je americki izdavac rjecnika “Meriam vebster” (Merriam-Webster).

Pretrazivanje za znacenjem te rijeci koje je “Meriam vebster” uvrstio u svoje izdanje u septembru poraslo je za vise od 3.000 posto ove godine jer se sve vise ljudi identifikuje kao “nebinarna” osoba, odnosno niti kao muskarac, ni kao zena.

Rjecnik Oxford i rjecnik Dictionary.com objavili su 2018. na internetu clanke u kojima objasnjavaju da je upotreba rijeci “oni” za jedninu gramaticki korektna i da je bila prisutna od kraja 14. vijeka.

“U novije vrijeme, medutim, ‘oni’ se koristi za osobu kojoj je rodni identitet nebinarni”, pise “Meriam vebster”.

Preokret se dogodio s porastom broja ljudi koji za licnu identifikaciju biraju rodno neutralnu zamjenicu.

Pjevac Sem Smit u septembru se izjasnio kao nebinarna osoba i trazio da se za njega koristi zamjenica “oni” odnosno “njima”.

U KANADI

Prvi elektricni komercijalni hidroavion poletio je u kanadskom Vankuveru, prenose svjetski mediji.

U kratkom probnom letu Harbor Era i Magniks-a ucestvovalo je sestoro putnika. Te dvije kompanije saopstile su da je ovo prvi korak u izgradnji prve elektricne flote na svijetu.

“Ovaj istorijski let oznacava pocetak trece ere u vazduhoplovstvu, elektricno doba”, stoji u njihovoj izjavi koju je prenio Index.

Rijec je o hidroavionu DHC-2 de Havilland Beaver koji pokrece 750 konjskih snaga.

CESTE POVREDE

Povrede vrata, lica, ociju, nosa, usiju i glave sve su cesce, posebno kod mladih izmedu 13 i 29 godina, i to samo zbog koriscenja mobilnog telefona cak i tokom voznje.

Nemojte pisati poruke dok hodate, lajkovati fotografije pasa, ili gledati video-sadrzaje – povrede povezane s koriscenjem mobilnih telefona su u porastu, posebno kod mladih, pokazala je analiza povreda zbog kojih su ljudi trazili ljekarsku pomoc u SAD, prenosi RTS.

Najcesce povrede su rane na licu i glavi, slijede kontuzije mozga, povrsne povrede koze i povrede unutasnjih organa, prema istrazivanju koje su sproveli naucnici s medicinskog fakulteta Ratdzersa u Nju Dzerziju.

Iako se ne cini da bi te povrede trebalo da budu razlog za zabrinutost, autori istrazivanja upozoravaju da mogu imati dugotrajne posljedice kao sto su oziljci.

Troskovi saniranja povreda lica kostaju americki zdravstveni sistem godisnje oko tri milijarde dolara.

Ova studija, ciji su rezultati objavljeni u casopisu Jama za otorinolaringologiju, prva je koja je proucila povrede glave i vrata umjesto citavog tijela.

Te su vrste povreda bile rijetke do 2007. godine u kojoj je Epl predstavio prvi Ajfon, a nakon toga zaista su porasle.

“Iako je popularnost mobilnih telefona i prije toga rasla njihove su funkcije bile ogranicene i stoga su bili manji izgledi da mnogo odvlace paznju u poredenju sa danasnjim pametnim telefonima”, navode autori istrazivanja.